مطالعه عوامل سازمانی تأثیرگذار بر راهبرد تجاری-سازی تحقیقات دانشگاهی (مطالعه موردی: فناوری نانو)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

قرار گرفتن ایران در جایگاه نهم دنیا در تولید دانش نانو، چشم­انداز روشن و امید بخشی را به منظور بهره­برداری از فرصت­های تجاری­سازی و خلق ثروت بر مبنای فناوری نانو فرا روی کشور قرار داده است. دانشگاه­ها و مراکز پژوهشی به عنوان سازمان­هایی که پژوهش­گران در آن به انجام تحقیقات علمی می­پردازند نقش مؤثری در تجاری­سازی تحقیقات دارند. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت­بندی عوامل سازمانی تأثیرگذار بر استراتژی تجاری­سازی تحقیقات فناوری نانو در ایران است. روش این پژوهش از نوع کیفی- کمی است. ابزار بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و ابزار بخش کمی، پرسشنامه است. روش تحلیل در بخش کیفی، کدگذاری در سه مرحله و در بخش کمی، تحلیل عاملی و آزمون آنووا است. نتایج این پژوهش نشان­دهنده­ی شناسایی 30 عامل سازمانی در قالب 9 بُعد است که بر انتخاب استراتژی تجاری­سازی تحقیقات فناوری نانو تأثیرگذار است. این عوامل به ترتیب اولویت عبارتند از زیرساخت­های دانشگاه، مدیریت دانش، استراتژی دانشگاه و کیفیت دانشکده، ماهیت پژوهش و جهت­یابی تجاری، شبکه­های دانشگاه، مدیریت دانشگاه، منابع انسانی دانشگاه، ساختار دانشگاه و منابع مالی دانشگاه. تأثیر عوامل سازمانی در بیش­تر موارد بر انتخاب استراتژی ایجاد شرکت­های انشعابی بیش­تر از سایر استراتژی­ها است.

کلیدواژه‌ها


  1. بندریان، رضا (1388). «بازاریابی و تجاری­سازی فناوری­های جدید: مراحل، عوامل تسهیل­کننده و کلیدی موفقیت»، فصلنامه تخصصی رشد فناوری، شماره 19، صص39- 45.
  2. تدبیری، سیروس و رستمی، علیرضا، (1384). سازمان و مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی.
  3. داوری، علی، (1391). دوره آموزشی نرم­افزار Smart PLS، دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران.
  4. ستاد توسعه فناوری نانو، (1391). «گزارش ارزیابی جایگاه ایران در فناوری نانو: اسفند 1390»، ماهنامه فناوری نانو، شماره 175، صص9- 12.
  5. ستاد توسعه فناوری نانو، (1390). چهارمین جشنواره فناوری نانو.
  6. سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1388). روش­های تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگاه.
  7. سلطان دهقان، مرتضی، (1390). «وضعیت یازده صنعت بزرگ در فناوری نانو: مارس 2011»، ماهنامه فناوری نانو، شماره 163، صص33- 47.
  8. فکور، بهمن، (1385). «مروری بر مفاهیم نظری تجاری­سازی نتایج تحقیقات»، نشریه رهیافت، بهار و تابستان، 37، صص 32-24.
  9. فکور، بهمن (1386). «شرایط زمینه­ساز برای پیشبرد تجاری­سازی نتایج تحقیقات در بخش دانشگاهی»، نشریه رهیافت، شماره 40، صص 55-46.
  10. کلانتری، اسماعیل، دارستانی فراهانی، امیر، مرادی، عباس، (1390). نانو از نو، چاپ سوم، ستاد ویژه توسعه فناوری نانو.
  11.  هداوند، مهدی، (1385). «قراردادهای انتقال فناوری، تدبیر»، شماره 167، صص 48-42.
  12.  هومن، حیدر علی، (1389). شناخت روش علمی در علوم رفتاری، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها.
  13. Akhavan, A. N. , Bagheri, A. , Jabbari, N. , (2008). “An Empirical Studying of Barriers for Technology Transfer: The case of Iran”, IEEE, 978-1-4244-2330-9/08.
  14. Biernacki, P., Waldorf, D., (1981). “Snowball Sampling: Problems and techniques of Chain Referral Sampling”, Sociological methods and research, 10(2), pp. 141- 163.
  15. Choi, Y. R. and P. H. Phan, (2006). “The Influences of Economic and Technology Policy on the Dynamics of New Firm Formation”, Small Business Economics, Vol. 26, PP. 493-503.
  16. Daft, R. L., (1992). Organization Theory and Design, New York, West publishing company.
  17. Del Campo, A.A., A. Sparks, R.C. Hill and R.T. Keller (1999). “The transfer and commercialization of university-developed medical imaging technology: Opportunities and problems”, IEEE Transaction on Engineering Management, 46(3),289-298
  18. Everett M., Rogers, (2003). “University System: the case of Chalmers University of Technology”, Research policy, Vol.32, pp. 1555-1568.
  19. Feynman, Richard, (1959), “There is plenty of room at the bottom”, Caltech Institute, p.12. URL: http://www.zyvax.com/nanotech/feynman.html
  20. Ford, D., Saren, M., (1996). Technology Strategy for Business, International Thomson Business Press, London.
  21. Friedman, J. and Silberman, J., (2003). “University Technology Transfer: Do Incentives, Management and Location Matter?”, Journal of Technology Transfer, 28(1), pp. 81-85.
  22. Jasinki, Andrzej H. , (2009). “Barriers for technology transfer: the case of a country in transition”, Journal of Technology Management, in China, Vol. 4, No. 2, pp. 119-131.
  23. Kerlinger, F. N., (1986). Foundations of Behavioral Research, New York: Holt, Rinehart and Winston Inc.
  24. Kuzel, A.J., (1999). Sampling in Qualitative Inquiry, Thousand Oaks, CA: Sage.
  25. Lowe, J., Taylor, P., (1998). “R&D Technology Purchase through License Agreements: Complementary Strategies and Complementary Assets”, R&D Management, 28(4), pp. 263-278.
  26. O’Shea, Rory P. , Chugh, Harveen, Allen, Thomas J. , (2008). “determinants and consequences of university spinoffs activity: a conceptual framework”, J Techno Transfer, 33: 653-666.
  27. Palmberg, Christopher, Denirs, Helene, Miguet, Claire, (2009). “Nanotechnology, An Overview Based On Indicators And Statistics”, OECD, STI working paper, p.53
  28. Pirnay,F., Surlemont,B., Nlemvo,F., (2003). “Toward a Typology of University Spinoffs”, Small Business Economics, 21 (4) PP.355-369.
  29. Robbins, S. P., (1994). Management, 6th ed., Prentice Hall Inc.
  30. Shane, S. (2004). Academic Entrepreneurship: university spinoffs and wealth creation, Cheltenham, UK, Edward Elgar.
  31. Umum, K.K., Dhewanto, W., Larso, D., (2008). Higher education institution and technology transfer, AGSE.
  32. Yadollahi,  F. J., Talebi, K (2009). “ Application of Knowledge Management for Research Commercialization”, World Academy of science Engineering and Technology, 49, pp. 451- 455.