تبیین نقش معنویت سازمانی در خلق مزیت رقابتی پایدار (موردمطالعه: کارکنان شعب بانک مسکن شهرستان تبریز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

2 دانشجوی دوره دکتری ، دانشکده علوم اقتصادی و اداری ، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

بر اساس نظریات متخصصان مدیریت، راز بقا و موفقیت سازمان‌های امروزی در ایجاد، حفظ و تداوم مزیت رقابتی نهفته است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر متغیری در حوزه دارایی­های نامشهود، به نام معنویت سازمانی بر خلق مزیت رقابتی پایدار است که وسعت تأثیرگذاری آن بر ویژگی‌ها و خصوصیات منابع انسانی و پیامدهای آن در سازمان به اثبات رسیده است. پژوهش حاضر مطالعه­ای کاربردی بوده و ازنظر گردآوری داده­ها جزء تحقیقات توصیفی/ همبستگی است. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه معنویت سازمانی بر اساس مدل میلیمن و پرسشنامه محقق ساخته مزیت رقابتی است. جامعه آماری تحقیق را کارکنان شعب بانک مسکن شهرستان تبریز به تعداد 37 شعبه تشکیل داده­اند. با استفاده از فرمول کوکران، در سطح اطمینان 95% حجم نمونه آماری 170 نفر مشخص گردید که به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج حاصل از  تجزیه‌وتحلیل داده­ها با استفاده از روش مدل­سازی معادلات ساختاری توسط نرم‌افزار AMOS 21 نشان داد معنویت سازمانی با ضریب تشخیص 44 درصد تبیین‌کننده مزیت رقابتی پایدار است. بنابراین بانک مسکن می­بایست نسبت به ارتقاء معنویت سازمانی و مؤلفه‌های آن، به‌ویژه همسویی ارزش­ها، استراتژی­های مناسبی اتخاذ نماید.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. احدی شعار، سید مجید، ایرانی، حمیدرضا، گل وردی، مهدی و جعفری، سید محمدباقر (1393). بررسی رابطه معنویت در محیط کار از دیدگاه میلیمن و درگیرشدن در کار (موردمطالعه: سازمان جهاد کشاورزی استان قم). مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 12 (1)، ص 61-41.
  2. جلیلیان، حمیدرضا، مرادی، مرتضی و کاکایی ماوایی، حسین (1389). رهبری تحول‌گرا و خلاقیت کارکنان. دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال 7، (32)، ص 72-59.
  3. جمشیدی قهفرخی، فاطمه. و حیاتی، زهیر (1392)، سنجش تأثیر معنویت سازمانی بر بهره‌وری نیروی انسانی در کتابخانه‌ها، پژوهش‌نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، دوره 3، (1)، ص 50-27.
  4. حاتمی، سکینه و دستار، حسین (1390)، تبیین نقش یادگیری در بهره‌وری نیروی انسانی از طریق توانمندسازی، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، سال چهارم، (1)، ص 53-27.
  5. حاجی پور، بهمن و مؤمنی، مصطفی (1387)، بازشناسی رویکرد منبع محور نسبت به منابع سازمان و مزیت رقابتی پایدار، اندیشه مدیریت، سال سوم، (1)، ص 102-77.
  6. خورشید، صدیقه و پاشازاده، عاطفه (1391)، تأثیر هوش سازمانی بر قابلیت‌های عاطفی و یادگیری سازمانی، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال 22، (69)، ص 58-25.
  7. دلوی، محمدرضا و فلسفی نژاد، محمد (1389)، مروری بر تئوری­های مزیت رقابتی، تدبیر، شماره 221.
  8. رابینز، استیفن (1389)، مبانی رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ بیست و هشتم.
  9. راسخی، سعید و ذبیحی لهرمی، المیرا (1387)، مزیت رقابتی در سطح بنگاه: مفهوم و تئوری، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی«علوم اقتصادی»، سال هشتم، (28)، ص 54-31.

10. رضایی منش، بهروز و کرمانشاهی، شقایق (1389)، رابطه معنویت با تعهد سازمانی در محیط کار، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت راهبردی، سال هفدهم، (46)، ص 112-89.

  1. رضاییان، علی و کشته گر، عبدالعلی (1387)، بررسی رابطه بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی، پیام مدیریت، (27)، ص 39-27.

12. رودساز، حبیب، رضایی منش، بهروز. و توکلی، شقایق. (1391). تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر مزیت رقابتی.مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، دوره 22، (68)، ص 134-109. 

  1. سلطانی، ایرج (1385)، نقش الگوی سرآمدی در کسب مزیت رقابتی، تدبیر، شماره 169.
  2. سید جوادین، سیدرضا؛ ناصرزاده، سید محمدرضا (1384)، بررسی تأثیر معنویت کارکنان بر رضایت شغلی آن‌ها، مجموعه مقالات سومین اجلاس بین‌المللی مدیریت، تهران.

15. ضیایی، محمدصادق، نرگسیان، عباس، نرگسیان، جواد و نوریان، سعید (1391). مطالعه رابطه بین معنویت در محیط کار با ویژگی­های رفتاری در بین اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های شهر تهران، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال 2 (4)، ص 668-649.

16. طالقانی، غلامرضا، محمدی، مصطفی. و رستمی، حسین. (1392). معنویت سازمانی گامی مؤثر در جهت بهبود رفتارهای شهروندی سازمانی، مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دوره 11، (2)، ص 188-163.

17. عابدی جعفری، حسن و رستگار، عباسعلی (1386)، ظهور معنویت در سازمان‌ها، مفاهیم، تعاریف، پیش‌فرض‌ها، مدل مفهومی، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال دوم، (5)، ص 121-99.

18. فرهنگی، علی‌اکبر، فتاحی، مهدی و واثق، بهاره (1385)، معنویت در محیط کار و نقش آن در بهبود رفتارهای شهروندی سازمانی، فرهنگ مدیریت، (13)، ص 36-5.

  1. فقیهی، ابوالحسن، زارعی متین، حسن، جندقی، غلامرضا و موسوی، سید محمدمهدی (1390). رابطه بین معنویت در کار و توانمندسازی کارکنان، دانشور رفتار (مدیریت و پیشرفت)، سال 18 (50)، ص 112-97.

20. مقیمی، سید محمد، رهبر، امیرحسین و اسلامی، حسن (1386)، معنویت سازمانی و تأثیر آن در خلاقیت کارکنان، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال 2، (3)، ص 98-89.

  1. مؤمنی، مصطفی. (1386)، نقش مهارت­های انسانی در کسب مزیت رقابتی،تدبیر، (183)، ص 40-36.

22. یزدانی، حمید. رضا، کاظمی نجف­آبادی، محمدرضا و سلیمی، غلامرضا (1389)، بررسی نقش میانجی معنویت در رابطه بین ابعاد عدالت سازمانی و پیامدهای معنویت. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، (3)، ص 133-117.

23. Altaf, A. and Atif Awan, M. (2011), ‘Moderating Affect of Workplace Spirituality on the Relationship of Job Overload and Job Satisfaction’, springer science+business media B.V.

24. Ashmos, D. P. and D. Duchon: (2000), ‘Spirituality at Work: A Conceptualization and Measure’, Journal ofManagement Inquiry, 9(2):134–146.

25. Barney, J. B. (1986), "Organizational Culture: Can It Be a Source of Sustained

26. Barney, j. B. (1991), "Firm Resources and Sustained Competitive Advantage". Journal of Management, 17(1), pp. 99-120.

27. Benefiel, M.:(2003), ‘Mapping the Terrain of Spirituality in Organizations Research’, Journal of OrganizationalChange Management, 16(4), 367–377.

28. Claude, Jean, Zamor, Garcia (2003), "Workplace Spirituality and Organizational Performance", Public Administration Review, 63, (3), 355- 364.

Competitive Advantage", Academy of Management Review, 11, pp. 656-673.

29. Coyne, Kevin P. (1986) Sustainable Competitive Advantage: What it Is, What It isn’t‚ Business Horizons, Volume 29, p. 54-61.

30. Duchon, D and Plowman, D.A, (2005). Nurturing spirit at work: impact on work unit performance, The Leadership Quarterly, Vol 16.

31. Freshman, B., (1999) "An exploratory analysis of definitions and applications of Spirituality in the workplace", Journal of Organizational Change Management, Vol.12,No.4,pp. 318-327.

32. Hawkins, Gunnells and Tiffany, Ayn (2008), "An Exploration of the Relationship Between Spirituality snd Social Justice Work of Counselors and Counselor Educator", A Dissertation Presented to the faculty of the College of Education of Ohio University.

33. Karakas, F. (2010). Spirituality and performance in organizations: a literature review. Journal of Business Ethics, 94 (1): 89–106.

34. Kinjerski , Val, and Skrypnek, Berna J. (b) (2006), "Creating Organizational Conditions that Foster Employee Spirit at Work", Leadership & Organization Development Journal, 27, 280-295.

35. Krishnakumar, S. and Neck, C.P. (2002) "Th "what", "why" and "how" of spirituality in the workplace", Journal of Managerial Psychology, Vol.17, No.3, pp.153-164.

36. Marques, J., Dhiman, S. and King, R. (2005) "Spirituality in the workplace: Developing an Integral model and a Comprehencive Definition", TheJournal of American Academy of Business, Cambridge. Vol.7, No.1, pp.81-92.

37. Milliman, J., Czaplewski, A.J. and Ferguson J. (2003) "Workplace spirituality and employee work attitudes, An exploratory empirical assessment", Journal of Organizational Change Management, Vol. 16, No. 4, pp.426-447.

38. Mitroff, I. and Denton, E. (1999) "A Spiritual Audit of Corporate America: A Hard Look at Spirituality", Religion, and Values in the Workplace. Jossey-Bass, San Francisco, CA.

39. Pandey, A., Gupta, R. K. and Arora, A. P. (2009) "Spiritual Climate of Business Organizations and Its Impact on Customers’ Experience" Journal of Business Ethics, 88: 313–332.

40. Pawar, B. S. (2009). “Individual spirituality, workplace spirituality and work attitude: An empirical test of direct and interactioneffects”. Leadership & Organization Development Journal , 30(8), 759-777.

41. Peters, T. J. (1984) Strategy Follows Structure: Developing Distinctive Skills, California Management Review, 26(3), p.111-125.

42. Porter, M. E. (1980), "Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors", New York, The Free Press.

43. Prahalad, C.K. and Gary Hamel (1990) The Core Competence of the Corporation, Harvard Business Review, Volume 68, p.79-91.

44. Sanoubar, naser., sadeghi, seyed kamal and rahimi aghdam, samad (2014), The Study of Impact of Organizational Spirituality on Organizational Citizenship Behavior, Applied mathematics in Engineering, Management and Technology, 2 (2): 415-423.

45. Smith, Dawie, Louw, Marianne (2007), "Conceptualization of the Spiritual Life Dimention: a Personal and Professional Leadership Perspective", Journal of Human Resource Management, 5 (1), 19-27.

46. Wernerfelt, B. (1984), "A resource-based view of the firm", Strategic Management Journal, 5(2), 171-180.

47. Wright, P.M., McMahan, G.C., & McWilliams, A. (1994).  Human resources as a source of sustained competitive advantage: A resource-based perspective.  International Journal of Human Resource Management, 5, 301-326.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار