بررسی رابطه بین هوش معنوی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان (مورد مطالعه: اداره کل آموزش و پرورش استان قم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ، دانشکده روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج،البرز،ایران

2 استادیار دانشکده روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، البرز،ایران

چکیده

شرایط کاملاً ناپایدار حاکم بر سازمان­ها و لزوم اثربخشی سازمان­ها، به ویژه سازمان‌هایی که با نحوی با مسائل آموزشی در تعامل‌اند، نیاز به نسل ارزشمندی از کارکنان را بیش از پیش آشکار کرده است، این تحقیق با هدف بررسی رابطه رفتارهای شهروندی سازمانی و هوش معنوی  در میان کارکنان اداره کل سازمان آموزش و پرورش استان قم انجام گرفت. به این منظور، رابطه ابعاد رفتار شهروندی سازمانی (شامل ادب، جوانمردی، حسن شهروندی، وظیفه‌شناسی و نوع‌دوستی) با هوش معنوی آزمون شد. جامعه آماری، کلیه کارکنان اداره کل سازمان آموزش و پرورش استان قم می‌باشد که در مجموع، 263 نفر بودند. نمونه‌ای به حجم 153 نفر با استفاده از جدول مورگان، و به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه است که روایی آن از طریق روایی محتوا و روایی عاملی، و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (برابر با 911/0) بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با به‌کارگیری رگرسیون چندمتغیره و ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت که نتایج حاکی از آن است که تمامی ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، بجز جوانمردی با هوش معنوی رابطه مثبت و معنادار دارند و رابطه هوش معنوی و جوانمردی معنادار نمی‌باشد. در نهایت، پیشنهاداتی بر مبنای نتایج تحقیق ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  

    1. 1.      اعتباریان، اکبر؛ صالحی‌زاده، سعید و یزدانی، مریم (1390) «رابطه بین درک کارکنان از معنویت در محیط کار، هوش معنوی و رفتار شهروند سازمانی (ارائه مدل مفهومی)». نهمین کنفرانس بین المللی مدیریت.
    2. باب‌الحوائجی، فهیمه؛ رستمی نسب، عباسعلی؛ تاج‌الدینی، اورانوس و هاشمی نسب، فخرالسادات (1390). «بررسی رابطه بین هوش معنوی و شادکامی کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه تهران». نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 58(45)، 121-101.
    3. پورعباسی، سیتا؛ بنی خدمت، سمیه و طاهری، طاهر (1392). «بررسی رابطه بین هوش معنوی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان در بیمارستان‌ها و مرکز بهداشت شهرستان آستارا». اولین همایش ملی مدیریت کسب و کار.
    4. حسین‌دخت، آروز؛ فتحی آشتیانی، علی و تقی‌زاده، محمداحسان (1392). «رابطۀ هوش معنوی و بهزیستی معنوی با کیفیت زندگی و رضایت زناشویی» مجله روان شناسی و دین، 2(6)، 74-57.
    5. زارعی­متین، حسن (1388). مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته. تهران، نشر آگاه.
    6. صریحی، رسول و تیمور نژاد، کاوه (1390). «تأثیرهوش معنوی بر اثربخشی اقدامات مدیریت دانش». فصلنامه علمی  پژوهشی مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 65(21)، 25-1.
    7. غلام­حسینی، اسماعیل، بجانی، حسین و ملکی­نیا، عماد (1389). «عوامل تأثیرگذار، مؤلفه­ها و پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی» دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، 31(7)، 34-11.
    8. فراهنگ پور، فرناز؛ خدیوی، اسداله و ادیب، یوسف (1389). «رابطه هوش معنوی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال تحصیلی 90-89». مجله زنومطالعاتخانواده، 9(3)، 119-97.
    9. کدخدا، محمد و جهانی، حوریه (1389). «منطق‌پذیری هوش معنوی در فرایند تصمیم گیری». سومینکنفرانسملیخلاقیتشناسی،تریز(TRIZ ) ومهندسیومدیریت نوآوریایران.
    10. کردنائیچ، اسدالله؛ خنیفر، حسین؛ زراعت کار، سمیه و رفعتی آلاشتی، کبری (1391). «هوش معنوی و رابطه آن با رفتارشهروندی: سازمان صداو سیمای جمهوری اسلامی ایران». پژوهش­های مدیریت منابع انسانی،2(2)، 147-127.
    11. موسوی، سیدحسین؛ طالب زاده نوبریان، محسن و شمس مورکانی، غلامرضا (1390). «بررسی رابطه هوش معنوی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان دبیرستان­های شهرستان زنجان». فصلنامه روانشناسی تربیتی، 22(7)، 92-65.
      1. Appelbaum, Steven; Bartolomucci, Nicolas; Beaumier, Erika; Boulanger, Jonathan; Corrigan, Rodney; Dore, Isabelle; Girard, Chrystine & Serroni, Carlo (2004). "Organizational citizenship behavior: a case study of culture, leadership and trust". Manamement decision, 1(42), 13-40.

     

    1. Arbabisarjou, Azizollah; Raghib, MaedeSadat; Rezazade, Shekofe-al- Sadat; Siadat, Sayyed Ali (2013) The Relationship between Emotional Intelligence, Spiritual Intelligence, and Students’ Academic Achievement, World of Sciences Journal,1, Issue8, 45-51.
    2. Bienstock, Carol .C; DeMoranvile, Carol .W & Smith, Rachel (2003). “Organizational citizenship behavior & service quality”. Service Marketing, 17)4(, 357-387.
    3. Chompookum, Dhitiporn & Derr Brokly (2004). “The effects of internal career orientations on organizational citizenship behavior in Thailand”. Career development international, (4)9, 406-423.
    4. Decicco, David B. & King Teresa L. (2009). “A viable model and self-report measure of xspiritual intelligence”. InternationalJournal of Transpersonal Studies, 2(28), 68-85.
    5. Dekas, Kathryn H.; Bauer, Talya N.; Welle, Brian; Kurkoski, Jennifer; Sullivan, Stacy (2013)Organizational Citizenship Behavior, Version 2.0: A review and Qualitative Investigation of OCBs for Knowledge Workers at Google and beyond, CAD MANAGE PERSPECT, 27(3), 219-237.
    6. Dipaola, M. Tarter, C, Hoy, W. K. (2005). “Measuring OCB in schools”. Journal of school leadership, 1(1), 424-447.
    7. Dyne L.V; Ang S. (2005). “Organizational citizenship behavior of contingent workers in Singapore”. Academy of Management Journal, 41(6), 692-703.
    8. 20.                Emmons, R. A. (2000). “Spirituality and intelligence: Problems and prospects”. The xInternational Journal for the Psychology ofReligion, 2(10), 57-64.
    9. Graham, J. W. (1991). “An essay on organizational citizenship behavior”. Employee Responsibilities and Rights Journal, 4(4), 249–270.
    10. Hui, Chun; Simon; SK Lam & Kenneth, KS Law (2000). "Instrumental values of organizational citizenship behavior for promotion: a field quasi-experiment". Journal of Applied Psychology, 85(5), 822-828.
    11. King, D. B. (2008). “Rethinking claims of spiritual intelligence: A definition, model andxmeasure”. Canada: Master’s Thesis, Trent University.
    12. Markoczy, livia & xin, Katherine (2004). "The Virtues of Omission in Organizational Citizenship Behaviour", available at www.goldmanrk.org/livia/papers/ocb .pdf.
    13. Newland, Sarah J. (2012). “Organizational Citizenship Behavior Organization: Does the Underlying Motive Matter?” A Thesis Presented to The Faculty of the Department of Psychology Western Kentucky University, 1-38.
    14. Organ, D.W (1988). Organizationl citizenshipe behavior: the good soldier syndrome. Lexington book, Lexington, MA.
    15. Podsakoff, P. M.; MacKenzie, S. B.; Paine, J. B.; Bacharach, D. G. (2000) “Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research”. Journal of Management, (3)26, 513.563.
    16. Polat, Soner (2009). “Organizational citizenship behavior display levels of the teachers teachers at secondary schools according to the perceptions of the school”. Journal of procedia social and behavioral sciences. 1, 1591-1596.
    17. Rashvand, Omid; Bahrevar, Elham (2013). “A Study of the Relationship among Spiritual intelligence, Organizational Citizenship Behavior and Turnover Intentions”. Research in Organizational Behavior and Human Resource Management, 2(1), 25-34.
    18. Turnipseed, David & Murkison, Gene (1996). "Organization Citizenship behaviour: an examination of the influence of the workplace", leadership & Organization Development Journal. 2(17), 42 – 47.
    19. Yoon, Cheolho (2009). “The effects of organizational citizenship behaviors on ERP system success”. Computers in Human Behavior, 25, 421-428.
    20. Zohar, D. & Marshal, L. (2002). “Cultivating spiritual intelligence to heal diseases of meaning: xConference reported by Davidson”, Contemporary Nurse, 2(12), 103-105.
    21. Zohar, D. & Marshall, I. (2000). SQ: spiritual intelligence: the ultinteintelligence, New york, Ny, usa: Bloomsbury.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار