ترسیم نقشۀ دانش کارآفرینی ایران بر مبنای مقالات علمی و پژوهشی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدة کارآفرینی، دانشگاه تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، دانشکدة مدیریت، دانشگاه تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری کارآفرینی و پژوهشگر جهاد دانشگاهی، تهران، ایران

4 کارشناس‌‌ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه تهران، ایران

5 کارشناس‌‌ارشد کارآفرینی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

کارآفرینی در پیشرفت علم و فناوری در کشور نقش راهبردی ایفا می‌کند. رشد و توسعة کارآفرینی، مستلزم سیاست‌گذاری و نیازمند شناخت دقیق وضعیت موجود حوزة این دانش در کشور است. نقشة علم نیز، ابزاری برای شناخت سیاست‌گذاران است. پژوهش حاضر با هدف ترسیم نقشة دانش کارآفرینی ایران بر مبنای سرشماری مقالات علمی-پژوهشی فارسی در ایران طی سال‌های 1380 تا 1391 انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی و تحلیل محتوای کمّی است. جامعة ‌آماری این تحقیق همة مقالات علمی و پژوهشی فارسی چاپ‌شده در حوزة کارآفرینی است که با نمونه‌گیری تصادفی و در دسترس بر اساس نام مقالات و واژگان کلیدی این مقالات، از پایگاه‌ علمی SID گردآوری شد، تعداد نمونه 219 مقالة علمی-پژوهشی بود. ابزار تحقیق چک‌لیستی بر اساس متون تحقیق و نظر خبرگان بود. اطمینان از قابلیت اعتماد ابزار با نظرهای خبرگان و بررسی مجدد موارد کدگذاری‌شده حاصل شد. داده‌ها با نرم‌افزار پاژک تحلیل شد. نتایج نشان داد بیشترین تعداد مقالات چاپ‌شده در حوزه‌های «کارآفرینی سازمانی» و «کارآفرینی فردی» هستند. مجله‌های «توسعة کارآفرینی» و «اقتصاد و تجارت نوین» بیشترین اشتراک و مجله‌های «پژوهش‌های زنان» و «دستاوردهای روان‌شناختی» کمترین اشتراک را در مقاله‌های چاپ‌شده با موضوع‌های صنعت، کشاورزی و خدمات در حیطة کارآفرینی دارند.

کلیدواژه‌ها


  1. اخوتی، مریم؛ صادقی، حلیمه؛ طالبیان، علی؛ بانشی، محمدرضا (1392). «تحلیل استنادی و ترسیم نقشة علمی مطالعات کتابداری و اطلاع‌رسانی در پایگاه استنادی «WOS» از سال 1993 تا 2011». فصل‌نامةدانش‌شناسی (علومکتابداریواطلاع‌رسانیوفناوریاطلاعات)، سال ششم، شمارة 21 ، تابستان.
  2. امیری، مجتبی؛ رضوی، سیدمصطفی؛ دلبری راغب، فاطمه؛ کلانکی، ابولفضل؛ اسدی، محمودرضا (1390). ترسیم نقشة علم دانش کارآفرینی بر مبنای مستندات ISI، از ابتدا تا سال 2011. طرح پژوهشی، کارفرما: مؤسسة کار و تأمین اجتماعی.
  3. براون، تیبور؛ گلانزل، ولنگانگ؛ شوبرت، آندرتاس (1374). «شاخص‌های علم‌سنجی، ارزیابی تطبیقی فعالیت‌های انتشاراتی و تأثیرگذاری ارجاعات 32 کشور». ترجمة محمداسماعیل ریاحی، رهیافت، شمارة 8، صفحات 80-70.
  4. خسروجردی، محمود؛ کریم‌بیات، محمد (1391). «ترسیم «میان‌رشتگی» در پژوهش‌های علم‌سنجی». فصل‌نامة علمی - پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران. دورة 28، شمارة دوم، صفحات 409-393.
  5. دانش، فرشید؛ سهیلی، فرامرز؛ مصری‌نژاد، فائزه (1388. «ترسیم نقشة علمی محققان علوم پزشکی با استفاده از نرم‌افزار HistCite، موردپژوهی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان». اطلاعشناسی، دورة 24، شمارة سوم، صفحات 81-59.
  6. دهقان‌پور، نفیسه؛ چشمه‌سهرابی، مظفر؛ عصاره، فریده؛ مولوی، حسین (1389). «نقشة علم‌نگاشتی ایران بر مبنای نمایه استنادی علوم طی سال‌های 1990-2008». اطلاع‌شناسی، سال هشتم، صفحات 166-148.
  7. زارعی، عاطفه؛ فامیل‌روحانی، سیدعلی‌اکبر (1388). «علم‌سنجی: وضعیت تحقیقات اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های آزاد اسلامی منطقة پنج و شناسایی مشکلات آن‌ها در تولید اطلاعات علمی». فصل‌نامة کتاب، شمارة80، صفحات 136-119.
  8. زمانی، غلامحسین، عزیزی، طاهر؛ حیاتی، داریوش (1387). «روند پیشرفت علم ایران در رشته­های کشاورزی و منابع طبیعی: مطالعة علم­سنجی». علوم ترویج و کشاورزی ایران، دورة اول، شمارة چهارم، صفحات 45-33.
  9. شکفته، مریم؛ حریری، نجلا (1392). «ترسیم و تحلیل نقشة علمی پزشکی ایران با استفاده از روش هم‌استنادی موضوعی و معیارهای تحلیل شبکة اجتماعی». مدیریت سلامت، دورة 16، شمارة 51، صفحات 59-43.

10. صراف­زاده، مریم (1378). بررسی سهم ایران در تحقیقات کشاورزی جهان: سنجش کتاب‌شناختی بانکهای اطلاعاتی اگریکولا، اگریس و کب از ابتدا تا سال 1997. پایان­نامة کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه تهران، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی.

11. عابدی‌جعفری، حسن؛ پورعزّت، علی‌اصغر؛ امیری، مجتبی؛ دلبری راغب، فاطمه (1390). «ترسیم نقشة علم ادارة امور عمومی (مدیریت دولتی) بر مبنای مقالات موجود در"ISI"». مدیریت دولتی، دورة ششم، شمارة سوم، صفحات

12. عابدی‌جعفری، حسن؛ ابویی اردکانی، محمد؛ آقازاده، فتاح (1390). «ترسیم نقشة علم مدیریت شهری بر مبنای طبقه‌بندی‌های موضوعی پایگاه استنادی علوم (ISI)». مدیریت دولتی، دورة هفتم، شمارة سوم، صفحات 148-131.

13. عابدی‌جعفری، حسن؛ ابویی اردکانی، محمد؛ آقازاده، فتاح؛ دلبری راغب، فاطمه (1390). «روش‌شناسی ترسیم نقشه‌های علم: مطالعة موردی ترسیم نقشة علم مدیریت دولتی». روش‌شناسی علوم انسانی، دورة 17، شمارة 66، صفحات 69-53.

14. عصاره، فریده (1375). ارزیابی و سنجش انتشارات علمی در کشورهای جهان سوم: مطالعة استنادی در هر کشور. پایان­نامة دکتری کتابداری و اطلاع­رسانی، دانشگاه نیوساوت ولز، سیدنی، استرالیا.

15. عصاره، فریده؛ حیدری، غلامرضا؛ فراشبندی، زارع؛ حاجی زین‌العابدینی، محسن (1388). از کتاب‌سنجی تا وب‌سنجی (تحلیلی بر مبانی دیدگاه‌ها قواعد و شاخص‌ها). تهران، انتشارات کتابدار.

  1. علیان، مریم؛ یاری، شیوا (1391). «مروری بر متون علم‌سنجی در ایران». فصل­نامة کتابداری و اطلاع‌رسانی، دورة 57، شمارة 15، صفحات 216-185.

17. فتاحی، رحمت‌الله؛ دانش، فرشید؛ سهیلی، فرامرز (1390). «بررسی وضعیت جهانی تولیدات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در سال‌های 1990-2010 در وبگاه علوم (Web of Science) با هدف ترسیم نقشة علم این دانشگاه». پژوهش‌نامةکتابداریواطلاع‌رسانی، دورة اول، شمارةاول، صفحات 196-175.

  1. مهراد، جعفر؛ مقصودی، رویا (1387). کتاب علم ایران. شیراز، مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری.

19. ناصری‌جزه، محمود؛ طباطبائیان، سیدحبیب‌الله؛ فاتح‌راد، مهدی (1391). «ترسیم نقشة دانش مدیریت فناوری در ایران با هدف کمک به سیاست‌گذاران دانش در این حوزه». سیاست علم و فناوری، دورة 5، شمارة یکم، صفحات 72-45.

  1. نیاکان، شهرزاد؛ غریبی، حسین (1384). دانشایراندرسطحبین‌المللیدرسال 2004. تهران، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران.

21. Global Entrepreneurship Monitor (GEM) (2013). Global Report (www.gemconsortium.org).

  1. 22.  Map of Science official site (2014). www.mapofscience.com.

23. Mooghali, A.; Alijani, R.; Karami, N.; Khasseh, A. (2011). “Scientometric Analysis of the Scientometric Literature”. International Journal of Information Science and Management, 9(1)

24. Shane, S. (2012). “Reflections on the 2010 AMR Decade Award: Delivering on the promise of entrepreneurship as a field of research”. Academy of Management Review, 37, 10–20.

25. Wanger, Caroline S.; Roessnera, J. D.; Bobba, K.; Kleinb, J. T.; Boyackc, K. W.; Keytond, J.; Rafolse, I.; Börnerf, K. (2011). “Approaches to understanding and measuring interdisciplinary scientific research (IDR): A review of the literature”. Journal of Informatics, 165, 14–26.