بررسی تأثیر سازمانی رهبری خدمتگزار بر رفتار شغلی اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه زنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدة مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

2 استادیار، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

3 دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشکدة مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری مدیریت سازمان‌های دولتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

رهبری خدمتگزار نوعی رهبری است که تمایلات و منافع شخصی خود را کنار می‌گذارد و در پی تحقق نیازهای فیزیکی، عاطفی و معنوی دیگران برمی‌آید. با توجه به این تعریف انتظار می‌رود رهبری خدمتگزار پیامدهایی مثبت ایجاد کند. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثر سازمانی رهبری خدمتگزار در دانشگاه زنجان است. در این تأثیر رهبری خدمتگزار بر هشت متغیر رفتاری اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه زنجان آزمون شده است. بدین منظور پرسشنامه‌ای برای سنجش این متغیرها طراحی شد و پس از اطمینان از پایایی و روایی به‌وسیلة تحلیل عاملی تأییدی، در میان نمونه‌ای متشکل از 200 نفر از اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه زنجان که به‌طور تصادفی انتخاب شده بودند، توزیع شد. روش تحقیق توصیفی– همبستگی و مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که رهبری خدمتگزار اثر مثبت و معنادار بر بروز متغیرهای عجین‌شدن با شغل، امید، عزت نفس سازمانی، تعهد سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی، و اثر منفی و معنادار بر قصد ترک خدمت اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه زنجان می‌گذارد.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. باقری، قدرت‌اله، تندنویس، فریدون، خبیری، محمد، و زارعی‌متین، حسن (1384). ارتباط بین سبک‌های رهبری مربیان فوتبال با میزان تعهد و تحلیل‌رفتگی بازیکنان. علوم حرکتی و ورزش، دورة 3، شمارة 5، صفحات 41-23.
  2. زعیمی، مریم، ونکی، زهره، و حاجی‌زاده، ابراهیم (1383). بررسی ارتباط بین سبک‌های رهبری مدیران پرستاری و توانمندی پرسنل پرستاری. طب و تزکیه، دورة 13، شمارة 4، صفحات 46-34.
  3. طهماسبی، رضا (1387). مدیران دولتی: الگویی برای تقویت رفتارهای شهروندی کارکنان. دومین همایش بین‌المللی رفتار شهروندی، تهران.
  4. عابدی جعفری، حسن، و آغاز، عسل (1387). رهبری تحول‌آفرین و فرهنگ سازمانی (مطالعة موردی در وزارت رفاه و تأمین اجتماعی). دانش مدیریت، دورة 21، شمارة 3، صفحات 84-71.
  5. عابدی جعفری، حسن، و مرادی، محمد (1384). بررسی رابطة بین هوش عاطفی و رهبری تحول‌آفرین. دانش مدیریت، دورة 18، شمارة 3، صفحات 80 -63.
  6. مرتضوی، سعید، ناظمی، شمس‌الدین، و محمودی فخرآبادی، صادق (1384). بررسی رابطة بین هوش عاطفی و سبک رهبری. مدرس علوم انسانی، دورة 9، شمارة 42، صفحات 190-167.
  7. موغلی، علی‌رضا (1382). طراحی الگوی رهبری تحول‌آفرین در سازمان‌های اداری ایران. دانش مدیریت، دورة 16، شمارة 2، صفحات 100– 77.
    1. Appelbaum, S. H., Bartolomucci, N., Beaumier, E., Boulanger, J., Corrigan, R., Dore, I., Girard, C., & Serrano, C. (2004). Organizational citizenship behavior: a case study of culture, leadership and trust, Management Decision, 42(1), 13-40.
      1. Boyum, G. (2006). The historical and philosophical influences on Greenleaf’s concept of servant leadership: setting the stage for scientific theory building. Servant Leadership Roundtable, Regent University, Virginia Beach.

10. Brown, S. P. (1996). A meta-analysis and review of organizational research on job involvement. Psychological Bulletin, 120(2), 235-55.

11. Chay, Y. W., & Aryee, S. (1999). Potential moderating influence of career growth opportunities on careerist orientation and work attitudes: Evidence of the protean career era in Singapore. Journal of Organizational Behavior, 20(5), 613-623.

12. Combs, A. W., Avila, D. L., & Purkey, W. W. (1978). Helping relationships: Basic concepts for the helping professions. Boston: Allyn and Bacon Press.

13. Crippen, C. (2005). Servant-leadership as a effective model for educational leadership and management: first to serve, then to lead. Management in Education, 18(5), 11-16.

14. Diefendorff, J. M., Brown, D. J., Kamin, A. M., & Lord, R. G. (2002). “Examining the roles of job involvement and work centrality in predicting organizational citizenship behaviors and job performance. Journal of Organizational Behavior, 23(1), 93-108.

15. Etzion, D. (1984). Moderating effect of social support on the stress-burnout relationship. Journal of Applied Psychology. 69(4), 615-622.

16. Gaines, J., & Jermier, J. M. (1983). Emotional exhaustion in a high stress organization. Academy of Management Journal, 26(4), 567-586.

17. Humphreys, J. H. (2005). Contextual implications for transformational and servant leadership; A historical investigation. Management Decision, 43(10), 1410-1431.

18. Jackson, S. E., & Maslash, C. (1982). After-effects of job related stress: Families as victims. Journal of Occupational Behavior, 3(1), 63-67.

19. Jackson, S. E., Turner, J., & Brief, A. (1987). Correlates of burnout among public service lawyers. Journal of Occupational Behavior, 8(4), 339-349.

20. Jones, G. R. (1986). Socialization tactics, self-efficacy, and newcomers’ adjustments to organizations. Academy of Management Journal, 29(2), 262-79.

21. Leiter, M. P., & Maslach, C. (1988). The impact of interpersonal environment on burnout and organizational commitment. Journal of Organizational Behavior, 9(4), 297-308.

22. Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2(2), 99-113.

23. Milliman. J., Czaplewski, A., & Ferguson, J. (2003). Workplace spirituality and employee work attitudes: an exploratory empirical assessment. Journal of Organizational Change Management, 16(4), 426-447.

24. Mowday, R., Steers, R., & Porter, L. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14(2), 224-247.

25. Nathan, B. R., Mohrman, A. M. Jr., & Milliman, J. (1991). Interpersonal relations as a context for the effects of appraisal interviews on performance and satisfaction: a longitudinal study. Academy of Management Journal, 34(2), 352-369.

26. Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. MA: Lexington Books.

27. Paullay, I. M., Alliger, G. M., & Stone-Romeo, E. F. (1994). “Construct validation of two instruments designed to measure job involvement and work centrality. Journal of Applied Psychology, 79(2), 224-228.

28. Pierce, J. L., Gardner, D. G., Cummings, L. L., & Dunham, R. B. (1989). Organization-based self-esteem: construct definition, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 32(3), 622-48.

29. Pines, A. M., & Aronson, E. (1981). Burnout and tedium: The experience. In Tedium. New York: The Free Press.

30. Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B., & Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26(9), 513-563.

31. Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2015). Organizational behavior. 16th Ed., New Jersey: Pearson.

32. Russell, R. F., & Stone, A. G. (2002). A review of servant leadership attributes: developing a practical model. Leadership & Organization Development Journal, 23(3), 145-157.

33. Sendjaya, S. (2003) Development and validation of servant leadership behavior scale. Servant Leadership Roundtable, , Regent University, Virginia Beach, October, 2003.

34. Sendjaya, S., & Sarros, J. (2002). Servant Leadership: Its Origin, Development, and Application in Organizations. Journal of Leadership & Organizational Studies, 9(2), 57-64.

35. Shorey, H. S., Snyder, C. R., Yang, X., & Lewin, M. R. (2003). The role of hope as a mediator in recollected parenting, adult attachment, and mental health. Journal of Social and Clinical Psychology, 22(6), 685-715.

36. Smith Brien, M. R., & Kuzmenko, T. (2004). Transformational and Servant Leadership: Content and Contextual Comparisons. Journal of Leadership & Organizational Studies, 10(4), 80-91.

37. Snyder, C. R. (1995). Conceptualizing, measuring, and nurturing hope. Journal of Counseling and Development, 73(3), 355-360.

38. Snyder, C. R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249-275.

39. Snyder, C. R., Ilardi, S. S., Cheavens, J., Michael, S. T., Yamhure, L., & Sympson, S. (2000). The role of hope in cognitive-behavior therapies. Cognitive Therapy and Research, 24(6), 747-762.

40. Snyder, C. R.., Sympson, S. C., Ybasco, F. C., Borders, T. F., Babyak, M. A., & Higgins, R. L. (1996). “Development and validation of the State Hope Scale”, Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 321-335.

41. Spears, L. C. (2005). The understanding and practice of servant-leadership. Servant Leadership Roundtable, Regent University, Virginia Beach, August 2005.

42. Wong, P. T. P., & Page, D. (2003). Servant leadership: An opponent-process model and the revised servant leadership profile. Servant Leadership Roundtable. Regent University, Virginia Beach, October, 2003.