اثر میانجی تعهد حرفه‌ای در رابطۀ بین صلاحیت حرفه‌ای و عملکرد شغلی (مورد مطالعه: کارشناسان آموزش دانشگاه تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشجوی دکتری، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر میانجی تعهد حرفه‌ای در رابطۀ بین صلاحیت حرفه‌ای و عملکرد شغلی انجام شد. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی با تأکید بر معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری پژوهش را کلیۀ کارشناسان آموزش دانشگاه تهران (340 نفر) تشکیل می‌دادند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 180 نفر به‌منزلۀ نمونه انتخاب شدند که گزینش آن‌ها با استفاده از روش طبقه‌‌ای متناسب صورت گرفت. جمع‌‌آوری داده‌‌ها براساس پرسش‌نامه‌‌‌‌‌‌‌های محقق‌ساختۀ صلاحیت حرفه‌‌ای، تعهد حرفه‌‌ای مایر، آلن و اسمیت (1993) و عملکرد شغلی هرسی و گلداسمیت (1981) صورت گرفت که ضریب آلفای کرونباخ آن‌ها به ترتیب 95/0، 91/0 و 92/0 به دست آمد و روایی صوری و محتوایی آن‌ها با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد: صلاحیت حرفه‌‌ای در تعهد حرفه‌‌ای و عملکرد شغلی و تعهد حرفه‌‌ای نیز در عملکرد شغلی تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. همچنین، نقش میانجی تعهد حرفه‌‌ای در رابطۀ صلاحیت حرفه‌‌ای و عملکرد شغلی تأیید شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. الف) فارسی

    اردستانی، ساراالسادات؛ مؤمنی، ماندانا و مرجانی، امیر بابک (1392). بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد کارکنان، اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت چالش‌ها و راهکارها، شیراز.

    اسلامیه، فاطمه و محمدداودی، امیرحسین (1393) «ارزیابی سطح صلاحیت‌ها و مهارت‌های حرفه‌ای مدیران مدارس ابتدایی و رابطۀ آن با تعهد و دلبستگی شغلی معلمان»، نشریۀ علمی و پژوهشی آموزش و ارزشیابی، سال 7، شمارۀ 27، 103-116.

    ---------- (1393). «ارزیابی سطح صلاحیت‌ها و مهارت‌های حرفه‌ای مدیران مدارس ابتدایی و رابطۀ آن با تعهد و دل‌بستگی شغلی معلمان»، مجلۀ آموزش و ارزشیابی، شمارۀ 27، 103-116.

    اکبری، علی (1390). بررسی رابطۀ باورهای فراشناختی و خودکارآمدی معلمان دورۀ ابتدایی شهرستان ارومیه با صلاحیت‌های حرفه‌ای آنان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت آموزشی، دانشگاه تهران.

    پورسلطانی، حسین و امیرجی نقندر، رامین (1392). «ارتباط تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی معلمان تربیت‌بدنی شهر مشهد در سال 1390»، نشریۀ مدیریت ورزش، دورۀ 5، شمارۀ 16، 127-147.

    پورکریمی، جواد و صداقت، مریم (1392). «تبیین رابطۀ شایستگی با سبک رهبری تحول‌آفرین مدیران در سازمان‌‌های پژوهشی»، فصل‌نامۀ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال 16، شمارۀ 1، 201-222.

    جزایری، سیده‌زبیده؛ نعامی، عبدالزهرا؛ شکرکن، حسین و تقی‌‌پور، منوچهر (1385). «بررسی روابط ساده و چندگانۀ ویژگی‌‌های شخصیتی با تعهد حرفه‌‌ای در پرستاران برخی از بیمارستان‌‌های اهواز»، مجلۀ علوم تربیتی و روا‌‌ن‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، سال 13، شمارۀ 3، 189-208.

    حبشی‌زاده، اعظم؛ وفایی‌نجار، علی و کریمی، حسین (1390). «بررسی تأثیر صلاحیت حرفه‌‌ای مدیران پرستاری مبتنی بر عملکرد بهره‌‌وری پرستاری- مطالعۀ مداخله‌‌ای»، دوماهنامۀ علمی و پژوهشی دانشگاه شاهد، سال 18، شمارۀ 94، 63-72.

    خدابنده‌‌لو، علی‌اصغر (1394). بررسی رابطۀ بین شایستگی فروشندگان بیمه و عملکرد شغلی آنان (مورد مطالعه: نمایندگی‌های بیمۀ ایران واقع در شهر زنجان)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت دولتی، دانشگاه تهران.

    دهقان، نبی‌‌الله؛ فتحی، صمد؛ گرجامی، سمیه و ولی‌‌وند زمانی، حسین (1391). «تأثیر تعهد مدیران بر تعهد سازمانی، رضایت شغلی و عملکرد کارکنان»، فصل‌نامۀ مدیریت بهبود و تحول، سال 22، شمارۀ 67، 97-128.

    دهقانی، مرضیه؛ جوادی‌پور، محمد و اسلام‌دوست، سعید (1393). «بررسی رابطۀ بین باورهای فراشناختی و خودکارآمدی معلمان با صلاحیت‌های حرفه‌ای آنان»، فصل‌نامۀ پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، سال 4، شمارۀ 5، 51-68.

    رستمی، رضا؛ محمدی، عبدالمجید؛ نظری، محمد؛ ویس‌مرادی، اکبر و بحرینی، سیدصادق (1394). «بررسی تأثیر کیفیت زندگی کاری بر عملکرد شغلی با میانجی‌‌گری توانمندسازی روان‌شناختی شهروندان»، مجلۀ مدیریت شهری، شمارۀ 41، 309-322.

    رضایی، عبدالمطلب و رضوان‌فر، احمد (1386). «بررسی عوامل تأثیرگذار بر عملکرد شغلی کارشناسان ترویج (مطالعۀ موردی استان یزد)»، مجلۀ علوم کشاورزی ایران، دورۀ 38، شمارۀ 2، 349-358.

    زارعی، عزیزاله (1390). بررسی رابطۀ توانمندسازی و خودکارآمدی با عملکرد شغلی کارکنان آموزش‌ و پرورش مرودشت و درودزن، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.

    سپهوند، رضا و شریعت‌نژاد، علی (1393). «بررسی تأثیر شایستگی‌‌های مدیریتی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی اعضای هیئت‌علمی و کارکنان دانشگاه‌‌های خرم‌آباد»، فصل‌نامۀ مدیریت فرهنگ ‌سازمانی، دورۀ 12، شمارۀ 3، 505-528.

    ستایش، حسن (1380). کیفیت آموزشی در مدارس غیردولتی و میزان اثربخشی طرح رافع و تخفیف شهریه در تحقق عدالت آموزشی، تهران: دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی.

    سیستانی، حسین (1380). بررسی رابطۀ بین فرهنگ ‌سازمانی و عملکرد کارکنان استانداری اصفهان، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت دولتی، مرکز آموزش مدیریت دولتی.

    شهبازی، محمد (1387). «تأثیر رضایت شغلی و تعهد سازمانی بر ترک خدمت کارکنان»، دوماهنامۀ توسعۀ انسانی پلیس، سال 5، شمارۀ 19، 25-47.

    صانعی، مهدی (1391). «نیازسنجی آموزشی عملکردمحور مبتنی بر معیارهای شایستگی و عملکرد فراشغلی»، فصل‌نامۀ مدیریت بر آموزش انتظامی، سال 3، شمارۀ 4، 120-143.

    عابدی، احیا؛ رضوی، سید محمدحسین و فرزان، فرزام (1394). «بررسی ارتباط بین احساس شایستگی و مؤلفه‌های تعهد سازمانی معلمان تربیت ‌معلمان تربیت ‌بدنی»، پژوهش‌‌نامۀ مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، سال 11، شمارۀ 22، 49-58.

    عباس‌پور، عباس (1387). مدیریت منابع انسانی پیشرفته، تهران: سمت.

    عریضی، حمیدرضا (1384). «پیشنهاد طرح، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران»، شمارۀ 67.

    قارلقی، سجاد (1394). شناسایی و ارزیابی صلاحیت‌‌های حرفه‌‌ای کارشناسان پژوهش دانشگاه تهران، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت آموزشی، دانشگاه تهران.

    قلاوندی، حسن و امراهی، اکبر (1391). «بررسی رابطۀ کیفیت زندگی کاری و ابعاد شناختی توانمندسازی در دانشگاه با رویکرد اسلامی»، فصل‌نامۀ مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال 1، شمارۀ 31، 447-464.

    لطیفی، میثم (1383). شناسایی و وزن‌دهی‌ معیارهای انتخاب و انتصاب مدیران منابع انسانی در بخش دولت، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت منابع انسانی، دانشگاه امام صادق (ع).

    معمارباشی اول، مژگان؛ صبری نظرزاده، راشین و عبدخدایی، محمد سعید (1391). «رابطۀ احساس انسجام و عزت نفس با عملکرد شغلی»، فصل‌نامۀ مشاورۀ شغلی و سازمانی، دورۀ 4، شمارۀ 12، 66-78.

    مؤذن، زینب؛ میرترابی، مهدیه‌السادات؛ رضوان‌‌فر، احمد و موحد محمــدی، حمیــد (1390). «بررســی عوامــل مــؤثر بــر عملکرد شـغلی آموزش‌گران هنرسـتان‌‌هـای کشـاورزی استان تهران»، فصل‌نامۀ رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال 2، شمارۀ 5، 115-134.

    نادری، ناهید؛ رجایی‌پور، سعید و جمشیدیان، عبدالرسول (1388). «مقایسۀ توانمندی‌‌های روان‌شناختی کارکنان شرکت پالایش نفت اصفهان براساس نوع فعالیت، سمت و تحصیلات»، مجلۀ پژوهش‌‌های تربیتی و روان‌شناختی، سال 4، شمارۀ 2، 39-48.

    هومن، حیدرعلی (1388). مدل‌سازی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل، تهران: سمت.

    یوسف‌زاده، سمیه؛ مهرداد، علی و مهدی‌زادگان، ایران (1390). «مقایسۀ تعهد سازمانی، دل‌بستگی شغلی و عملکرد وظیفه‌ای اعضای هیئت‌علمی»، فصل‌نامه یافته‌های نو در روان‌‌شناسی، سال 5، شمارۀ 20، 109-118.

    ب) انگلیسی

    Aranya, N., Pollock, J. & Amernic, J. (1981). "An examination of professional commitment in public accounting", Accounting Organization and Society, 6(4), 271-280.

    Armestrong, M. A. (1996). Handbook of Personnel Management Practice, London, Six Edition.

    Arshadi, N. & hayavi, gh. (2013). "The Effect of Perceived Organizational Support on Affective Commitment and Job Performance: Mediating role of OBSE", Procedia-Social and Behavioral Sciences 84(1), 739-743.

    Baugh, S. G. & Roberts, R. M. (1994). "Professional and organizational commitment among engineers: Conflicting or complementing?", IEEE Transactions on Engineering Management, 4(1), 108-115.

    Bogler, R. & Somech, A. (2004). "Influence of teacher empowerment on teachers' organizational commitment, professional commitment and organizational citizenship behavior in schools", Teaching and Teacher Education, 20(2), 277-289.

    Brierley, J. A. & Turley, S. (1995). "The organizational turnover intention intentions of chartered accountants: a test of a casual model", Accounting and Business Review, 18(2), 27-54.

    Brooke, P. P. & Price, J. L. (1989). "The determinants of employee absenteeism: An empirical test of a causal model", Journal of Occupational Psychology, 4(11), 1-19.

    Bryant, S. E., Moshavi, D. & Nguyen, T. V. (2007). "Afield study on organizational commitment, professional commitment and peer mentoring", Databas forAdvances in Information Systems, 28(2), 61-75.

    Ching wen, Y. (2009). "Service climate, professional commitment and job performance of flight attendants in Taiwan", Journal of Air Transport Management, 15(5), 259-260.

    Clark, C. E. & Larkin, L. M. (1992). "Internal auditors: Job satisfaction and professional commitment", Internal Auditing, 18(1), 9-17.

    Clark, J. & Armit, K. (2010). "Leadership competency for doctors: a framework", Leadership in Health Services, 23(2), 115-129.

    Cummings, T. G. & worley C. G. (2005). organizational development and change, cincinnati, OH: Thomson south-western college publishingcarayon.

    Dess, G. G.; Lumpkin, G. T. & Eisner, A. B. (2007). Strategic management, Boston, MA, McGraw-Hill Irwin.

    Farris, G. F., & Cordero, r. (2002). "Leading your scientists and engineers", Research Technology Management, 45(6), 13-25.

    Gravelle, H.; Hole, A. R., & Hossain M. I. (2005). "Response bias in job satisfaction surveys: English general practitioners", Retrieved from http://www.wpeg.group.shef.ac.uk/papers2009/65Hole.pdf.

    Haiyan, K. (2013). "Relationships among work-family supportive supervisors, career competencies, and job involvement", International Journal of Hospitality Management, 33(1), 304–309.

    Hough, L. M. & Ones, D. S. (2001). "The structure, measurement and use of personality variables in industrial", work and organizational psychology, SAGE publications.

    Huey-Ming, T. (2004). "Nurses’ self-assessment of their nursing competencies, job demands and job performance in the Taiwan hospital system", International Journal of Nursing Studies, 41(5), 487–496.

    Kalkavan, S. & Katrinli, A. (2014). "The Effects Of Managerial Coaching Behaviors On The Employees’ Perception Of Job Satisfaction, rganisational Commitment, And Job Performance: Case Study On Insurance Industry In Turkey", Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150(1), 1137-1147.

    Kertahadi, U. N.; Setyaningdyah, E. & Thoyib, A. (2013). "The Effects of Human Resource Competence, Organisational Commitment and Transactional Leadership on Work Discipline, Job Satisfaction and Employee’s Performance", interdisciplinary journal of contemporary research in business, 5(4), 140-153.

    Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equationmodeling (3th Ed.), New York, Guilford Press.

    1. Lachman, R. & Aranya, N. (1986). "Job attitudes and turnover intention among professionals in different work setting", Organization Studies, 15(1), 279-293.

    Lee, K.; Carswell, J. J. & Allen, N. J. (2000). "A meta-analytic review of occupational commitment: relations with person-and work-related variables", Journal of Applied Psychology, 85(5), 799.

    Leopold, J. Employee participation, involvement, and communications, In: Leopold J; Harris L; Watson T, editors. (2005). The strategic managing of human resource, Essex, england: Prentice-Hall pearson education.

    Lotunani, A.; Idrus, M. S.; Afnan, E. & Setiawan, M. (2014). "The Effect of Competence on Commitment, Performance and Satisfaction with Reward as a Moderating Variable (A Study on Designing Work plans in Kendari City Government, Southeast Sulawesi)", International Journal of Business and Management Invention, 3(2), 18-25.

    Marchant, T. (1999). "Strategies for improvming individual performance and job satisfication at meadowvale health", journal of performance of management practice, 2(3), 63-70.

    Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1991). "A three-component conceptualization of organizational commitment", Human resource management review, 1(1), 61-89.

    Meyer, J. P.; Allen, N. J. & Smith, C. A. (1993). "Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization", Journal of applied psychology, 78(4), 538.

    Meyer, J. P.; Allen, N. J. & Smith, C. A. (1993). "Commitment to Organizations and Occupation, Extension of a test of a three-component Conceptualization", Journalof Applied Psychology, 78(4), 538-551.

    Moreno, J. M. (2007). "Do the initial and the continuous teacher’s professional development sufficiently prepare teachers to understand and cope with the complexities of today and tomorrow education", Journal of educational change, 8(2), 169-173.

    Preacher, K. J. & Hayes, A. F. (2008). Contemporary approaches to assessing mediation in communication research. In A. F. Hayes, M. D. Slater, & L. B. Snyder (Eds.), The Sage sourcebook of advanced data analysis methods for communication research. Thousand Oaks, CA, Sage.

    Preeti, R. (2011). "Effect of Psychological Empowerment on Commitment of Employees an Empirical Study", 2nd International Conference on Humanities, Historical and Social Sciences Pied, 143-147.

    Riggle, R. J., Edmondson, D. R. & Hansen, J. D. (2009). "Meta-analysis of the relationship between perceived organizational support and job outcomes, 20 years of research", Journal of Business Research, 62(10), 1027-1030.

    Riketta, M. (2002). "Attitudinal Organizational Commitment and Job Performance: A Meta-analysis", Journal of Organizational Behavior, 3(3), 66-257.

    Sanchez, J. C. (2010). "University training for entrepreneurial competencies: Its impact on intention of creation", published online in Springer Science+Business Medi, Int Entrep manag, 7(2), 239-254.

    Shan, M. H. (1998). "Professional commitment and satisfaction among teacher in urban middle schools", The Journal of Educational Research, 92(2), 67-73.

    Shukla, Sh. (2014). "Teaching Competency, Professional Commitment and Job Satisfaction-A Study of Primary School Teachers", IOSR Journal of Research & Method in Education (IOSR-JRME),14(3), 44-64.

    Somech, A. & Bogler, R. (2002). "Antecedents and consequences of teacher organizational and professional commitment", Educational Administration Quarterly, 38(4), 555-577.

    Sorensen, J. E. & Sorensen, T. L. (1974). "The conflict of professionals in bureaucratic organizations", Administrative and Science Quarterly, 19(1), 98-108.

    Tam, Y. M., Korczynski, M. & Frenkel, S. J. (2002). "Organizational and occupational commitment: Knowledge workers in large corporation", Journal of Management Studies, 39(1), 775-801.

    Trivellas, P.; Kakkos, N.; Blands, N. & Sanouridis, I. (2015). "The impact of career satisfaction on job performance in accounting firms. The mediating effect of general competencies", Procedia Economics and Finance, 33(1), 468-476.

    Tutu, A. & Constantin, T. (2012). "Understanding job performance through persistence and job Competency", Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33(1), 612-616.

    Wheelan T. L. & Hunger J. D. (2006). Strategic management and business policy, Upper saddle river (NJ), Pearson prentice-hall.

    Yorks, L. (2005). Strategic human resource development, Mason, OH, south-western thomson