اثر فرهنگ سازمانی در مسئولیت اجتماعی و تعهد سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان: نقش میانجی‌گر اخلاق حرفه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشکدۀ علوم ورزشی، دانشگاه اصفهان، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی‌گر اخلاق حرفه‌ای در تأثیر فرهنگ سازمانی در مسئولیت اجتماعی و تعهد سازمانی کارکنان بود. جامعۀ آماری شامل کلیۀ کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان اصفهان بود که تعداد نمونۀ آماری براساس جدول کرجسی و مورگان، 201 نفر مشخص و نمونه‌گیری از طریق روش تصادفی طبقه‌ای متناسب با پراکنش جغرافیای محل خدمت انجام شد. برای جمع‌آوری اطلاعات پیرامون متغیر فرهنگ سازمانی از پرسش‌نامۀ دنیسون (2000)، متغیر مسئولیت اجتماعی از پرسش‌نامۀ حیدرزاده و رهپیما (2013)، متغیر تعهد سازمانی از پرسش‌نامۀ آلن و میر (1990) و متغیر اخلاق حرفه‌ای از پرسش‌نامۀ کادزویر (2004) استفاده شد. روایی محتوا و صوری آن‌ها براساس نظرهای استادان و پایایی آن‌ها براساس آلفای کرونباخ تأیید شد. برای تحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار لیزرل استفاده شد که نتایج نشان داد فرهنگ سازمانی به طور غیرمستقیم با توجه به متغیر میانجی اخلاق حرفه‌ای با ضریب 36/0 روی تعهد سازمان و با ضریب 37/0 روی مسئولیت اجتماعی اثر مثبت و معنی‌دار دارد که بدین‌ترتیب نقش میانجی متغیر اخلاق حرفه‌ای و متعاقباً مدل مفهومی پژوهش تأیید شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


الف) فارسی
آراسته، حمیدرضا و جاهد، حسن‌علی (1390). «رعایت اخلاق در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی: گزینه‌ای برای بهبود رفتارها»، فصل‌نامۀ نشاط علم، دورۀ 1، شمارۀ 2، 31-40.
افخمی‌اردکانی، مهدی و فرحی، رضا (1391). «فرهنگ، تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت کارکنان دانشی: طراحی و تبیین مدلی در پژوهشگاه صنعت نفت»، فصل‌نامۀ علوم مدیریت ایران، دورۀ 6، شمارۀ 24، 1-24.
الوانی، سیدمهدی و قاسمی، سیداحمدرضا (1377). مدیریت و مسئولیت‌های اجتماعی سازمان، تهران: مرکز آموزش و مدیریت دولتی.
بهروان، حسین و سعیدی، رقیه (1388). «عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی کارکنان شرکت گاز»، نشریۀ علوم اجتماعی، دورۀ 6، شمارۀ 2، 181-199.
بیک‌زاد، جعفر؛ صادقی، محمد و ابراهیم‌پور، داود (1391). «تأثیر عوامل سازمانی بر رشد اخلاق حرفه‌ای کارکنان»، فصل‌نامۀ اخلاق در علوم و فناوری، دورۀ 7، شمارۀ 2، 1-9.
حسینی، سیدمهدی و مهدی‌زاده، اشرفی (1389). «شناسایی عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی»، فصل‌نامۀ مدیریت، شمارۀ 18، 9-16.
دارایی، محمدرضا و پارساعمل، الهه (1392). «بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر مسئولیت اجتماعی در شرکت خودروسازی سایپا»، مدیریت دولتی، دورۀ 5، شمارۀ 4، 101-120.
دهقانی فیروزآبادی، محمدمحسن؛ مکارم، اصغر؛ حسینی، محمدعلی؛ کواری، سیدحبیب‌الله و راشدی، وحید (1394). «همبستگی هوش اخلاقی و تعهد سازمانی کارکنان مراکز توان‌بخشی سازمان بهزیستی شهر یزد»، مدیریت ارتقای سلامت، دورۀ 4، شمارۀ 2، 40-47.
سلطان‌زاده، وحید؛ امراهی، اکبر و اسم‌حسینی، غلامرضا (1393). «وضعیت استانداردهای اخلاق حرفه‌ای اعضای هیئت علمی از دیدگاه دانشجویان پرستاری»، دوماهنامۀ راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، دورۀ 7، شمارۀ 1، 19-23.
سیفی، زهرا (1394). ارتباط بین فناوری اطلاعات و ساختار سازمانی با توانمندسازی کارکنان در اداره‌کل ورزش و جوانان استان بوشهر، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه.
شاهینی، حسین‌علی (1390). «راهکارهای ارتقای مسئولیت اجتماعی در میان مدیران ستادی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی»، مجلۀ مدیریت فرهنگی، شمارۀ 14، 115-123.
شور ورزی، محمدرضا و لطفی، ستاره (1391). «بررسی ارتباط بین فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه‌ای در واحد مالی سازمان‌های غیردولتی»، نشریۀ مدیریت فرهنگی، شمارۀ 15، 75-83.
ضیایی، محمدصادق؛ روشندل اربطانی، طاهر و نرگسیان، عباس (1390). «بررسی رابطۀ بین فرهنگ سازمانی و تعهد سازمانی در میان کارکنان کتابخانه‌های دانشگاه تهران»، نشریۀ تحقیقات کتابداری و اطلاع‌‌رسانی، دورۀ 45، شمارۀ 55، 49-72.
عبدالملکی، جمال و رشیدی، زهرا (1391). مدل‌یابی معادلات ساختاری (لیزرل به زبان ساده)، تهران: جامعه‌‌شناسان.
عسگری، غلام‌رضا (1394). رابطۀ بین اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت اجتماعی در معلمان تربیت بدنی استان اصفهان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه.
عسگریان، محمد (1388). «مفهوم‌شناسی فرهنگ سازمانی»، دوماهنامۀ توسعۀ انسانی پلیس، شمارۀ 24، 101-124.
علامه، سیدمحسن؛ عسگری، نوربخش و خزائی‌پول، جواد (1395). «بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد: تأکید بر نقش تسهیم دانش و چابکی سازمانی با رویکرد کارت امتیازی متوازن»، مدیریت فرهنگ سازمانی، دورۀ 14، شمارۀ 2، 453-474.
قاسم‌زاده، ابوالفضل؛ زوار، تقی؛ مهدیون، روح‌االله و رضایی، ادیبه (1393). «رابطۀ اخلاق حرفه‌ای با مسئولیت اجتماعی و پاسخگویی فردی»، فصل‌نامۀ اخلاق در علوم و فناوری، دورۀ 9، شمارۀ 2، 69-76.
قلتاش، عباس (1393). «رابطۀ فرهنگ سازمانی و هوش سازمانی با رضایت شغلی کارکنان»، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دورۀ 5، شمارۀ 3، 115-128.
کشاورزی، علی‌حسین و رمضانی، یوسف (1389). «بررسی رابطۀ بین فرایند مدیریت دانش و شاخص‌های فرهنگ سازمانی از دیدگاه رابینز»، چشم‌انداز مدیریت دولتی، شمارۀ 3، 25-46.
مشبکی، اصغر و خلیلی‌شجاعی، وهاب (1389). «بررسی رابطۀ فرهنگ سازمانی و مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها، جامعه‌شناسی کاربردی، دورۀ 21، شمارۀ 4، 37-56.
ملکی، محمدرضا؛ بهرامی، محمدامین و غلامعلی‌پور، سجاد (1388). «رابطۀ ابعاد فرهنگ سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان در بیمارستان شهید صدوقی یزد»، فصل‌نامۀ مدیریت سلامت، 67-73.
منوریان، عباس و بختایی، امیر (1385). «شناخت فرهنگ سازمانی براساس مدل دنیسون»، چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت.
میرمحمدی، سیدمحمد و رجایی،‌ هادی (1393). «رابطۀ رهبری تحول‌آفرین و مسئولیت اجتماعی سازمان»، فصل‌نامۀ مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، شمارۀ 74، 1-19.
نصرآبادی، علی‌باقی و سلیمانی، مجید (1392). «نقش فرهنگ سازمانی در تعالی اخلاق حرفه‌ای در سازمان‌‌‌‌ها»، نشریۀ مدیریت فرهنگی، شمارۀ 21، 87-102.
نظری، فرهاد؛ سوری، ابوذر و عیدی، حسین (1394). «پیش‌بینی تعهد سازمانی معلمان تربیت بدنی استان کرمانشاه از طریق امنیت شغلی و مؤلفه‌های آن»، پژوهش‌نامۀ مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، شمارۀ 21، 175-184.
نوروزی سیدحسینی، رسول و کلاته سیفری، معصومه (1393). «اثر کارآفرینی سازمانی بر جامعه‌پذیری سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان ادارات تربیت بدنی استان مازندران»، نشریۀ مدیریت ورزشی، دورۀ 6، شمارۀ 1، 89-108.
نیازآذری، کیومرث؛ عنایتی، ترانه؛ بهنام‌فر، رضا و کهرودی، زهرا (1393). «رابطۀ اخلاق حرفه‌ای و تعهد سازمانی»، نشریۀ پرستاری ایران، شمارۀ 87، 34-42.
ب) انگلیسی
Allen, N. J & Meyer, J. P. (1990). "The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization", Journal of occupational psychology, 63(1), 1-18.
Denison, D (2000). Organizational Culture: Can it be a key lever for Driving Organizational Chang?. International Institute for Management Development, Denison@imd. Chapter2.
Heidarzadeh, K & Rahpeima, A. A. (2013). "Corporate Social Responsibility (CSR): A Scale Development Study in Iran", Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 6(9), 1513-1522.
Jaakson, K; Reino, A & Mõtsmees, P. (2012). "Is there a coherence between organizational culture and changes in corporate social responsibility in an economic downturn?", Baltic Journal of Management, 7(2), 202-216.
Jing, F. F & Gayle, C. A. (2008). "Missing Links in Understanding the Relationship between Leadership and Organizational Performance", International Business & Economics Research Journal, 7(5), 65-78.
Kengboon, O & Aramugam, V. (2006). "The influence of corporate culture on organizational commitment: Case study of semiconductor organizations in Malaysia", Sunway Academic Journal, 3, 99-115.
Koene, B. A. S; Vogelear, A. L. W & Soeters, J. L. (2002). "Leadership effects on organizational climate and financialperformance: Local leadership effects in china organizations", The Leadership Quarterly, 13(3), 193-215.
Mirsafian, H; Mohamadinejad, A & Homaie, R. H, C. (2013). "Motivation of Iranian University Students for Participation in Sporting Activities", Physical Culture and Sport Studies and Research, 59, 42-48.
Nasiri, N & Keshavarz, L. (2015). "The relationship between thinking style and philosophical thinking with organizational citizenship behavior in staff of Isfahan province’s youth and sport offices", International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 5(8), 56-63.
Okpara, J. O & Wynn, P. (2008). "The impact of ethical climate on job satisfaction, and commitment in Nigeria: Implications for management development", Journal of Management Development, 27(9), 935-950.
Paglis, L & Green, S. (2002). "Leadership self- efficacy and manager, motivation for leading change", Journal of organizational behavior, 23, 215-235.
Shim, H. S. Jo, Y & Hoover, L. T. (2015). "Police transformational leadership and organizational commitment: Mediating role of organizational culture", Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 38(4), 754-774.
Silverthorne, C. (2004). "The impact of organizational culture and person organization fit on organizational commitment and job satisfaction in Taiwan", Leadership & OrganizationDevelopment Journal, 25(7), 592-599.
Sultana, M. (2014). "Ethics in Teaching Profession", ABC Journal of Advanced Research, 3(1), 44-50.
Tung, C. L. (2005). Relationship among Transformational andTransactional leadership behavior, Job Satisfaction and Organizational Commitment on the IT Department, Research and Development in Shanghai China, Ph.D Thesis for Business Administration.
Valentine, S. (2010). "Human resource management, ethical context, and personnel consequences: A commentary essay", Journal of Business Research, 63(8), 908-910.