شناسایی موانع فرهنگی فراروی نظام اداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، قزوین، ایران

2 استاد، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، قزوین، ایران

3 دانشیار، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

4 دانشیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، قزوین، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع فرهنگی فراروی نظام اداری ایران انجام شده است. با توجه به مبانی نظری موجود و انجام مطالعات کتابخانه‌ای، 21 ویژگی فرهنگی جامعۀ ایران که می‌تواند به‌منزلۀ مانع فراروی نظام اداری قلمداد شود، شناسایی شد. در مطالعۀ حاضر، روش دلفی به‌منزلۀ ابزار اصلی گردآوری داده‌ها استفاده شده است. به‌منظور تحلیل داده‌ها، از روش فازی و برای خوشه‌بندی ویژگی‌های فرهنگی از روش خوشه‌بندی فازی k-means بهره گرفته شده است. در الگوریتم k-means برای ۳ حالت خوشه‌بندی فازی انجام و براساس آن خوشه‌بندی فازی با سه خوشه به‌منزلۀ خوشۀ بهینه معرفی شده است. میانگین فازی نشان می‌دهد که ویژگی‌های فرهنگی شامل: اقتدارگرایی و سلسله‌مراتبی، کم‌اعتمادی نسبت به یکدیگر، پارتی‌بازی و خویشاوندگرایی، ضعف در حاکمیت شایسته‌سالار و فرهنگ عمومی غیرعقلایی دارای بیشترین میانگین و در همین خصوص، مانع فرهنگی فراروی نظام اداری ایران‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


الف) فارسی

الوانی، سیدمهدی (1388). مدیریت عمومی، تهران: نشر نی.
---------- (1381). مدیریت تطبیقی، تهران: دانشگاه پیام نور.
---------- و معمارزاده طهران، غلامرضا (1388). ادارۀ امور تطبیقی، تهران: اندیشۀ گوهربار.
ایران‌نژاد، علیرضا (1385). پژوهش تدوین مبانی و مفروضات اساسی فرهنگ کشور، تهران: دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی.
تسلیمی، محمدسعید؛ فرهنگی، علی‌اکبر؛ عابدی‌جعفری، حسن و رازنهان، فیروز (1389). «مدل اثرگذاری فرهنگ ملی بر کار تیمی در ایران»، فصل‌نامۀ راهبرد فرهنگ، شمارۀ دهم و یازدهم، 3.
جاذبی، خالد (1394). عقلانیت و توسعه‌نیافتگی جامعۀ ایرانی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سیدمهدی و آذر، عادل (1383). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: صفار.
دانایی‌فرد، حسن (1391). چالش‌های مدیریت دولتی در ایران، تهران: سمت.
زارعی‌متین، حسن؛ طهماسبی، رضا و موسوی، سیدمحمدمهدی (1388). «نقش مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی در اعتمادسازی»، فصل‌نامۀ علوم مدیریت ایران، سال چهاردهم، شمارۀ پانزدهم، 10.  
زمردیان، اصغر (1388). مدیریت تحول: استراتژی‌ها، کاربرد و الگوهای نوین، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
سریع‌القلم، محمود (1376). عقلانیت و آیندۀ توسعه‌یافتگی ایران، تهران: مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
---------- (1386). فرهنگ سیاسی ایران، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
---------- (1386). عقلانیت و آیندۀ توسعه‌یافتگی ایران، تهران: مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
شجاعی، منوچهر (1384). «نهضت نظام‌های اداری تطبیقی»، فصل‌نامۀ فرهنگ مدیریت، سال سوم، شمارۀ نهم، انتشارات دانشگاه تهران.
شریف‌زاده، فتاح؛ الوانی، سیدمهدی؛ رضایی‌منش، بهروز و مختاریان‌پور، مجید (1391). «موانع اجرای سیاست‌های فرهنگی کشور طی برنامه‌های اول تا چهارم توسعه»، فصل‌نامۀ اندیشۀ مدیریت راهبردی، سال هفتم، شمارۀ اول، 34-35.
شریف‌زاده، فتاح؛ بازیار، امین و تیرجو، اختر (1392). «تأثیر فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه‌ای بر اثربخشی سازمانی»، فصل‌نامۀ مدیریت سازمان‌های دولتی، انتشارات دانشگاه پیام‌نور، دورۀ 2، شمارۀ 1، 8-12.
فقیهی، ابوالحسن؛ واعظی، رضا و آغاز، عسل (1389). «تأملی بر تعامل بوروکراسی و فرهنگ در ایران»، فصل‌نامۀ علوم مدیریت ایران، سال پنجم، شمارۀ 19، 21.
فقیهی، ابوالحسن و دانایی‌فرد، حسن (1385). بوروکراسی و توسعه در ایران: نگاهی تاریخی- تطبیقی، تهران: نشر رسا.
صالحی‌امیری، سیدرضا (1390). مبانی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران: مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام.
ماهرویان، هوشنگ (1381). تبارشناسی استبداد ایرانی ما، تهران: نشر بازتاب نگار.
محسنی، منوچهر (1379). بررسی آگاهی‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی- فرهنگی در ایران، تهران: شورای فرهنگ عمومی کشور.
ملک‌محمدی، حمیدرضا و قلجی، حسین (1387). «بازاندیشی تأثیرات متقابل نظام سیاسی و دیوان‌سالاری در جهان در حال توسعه»، فصل‌نامۀ سیاست، دورۀ 38، شمارۀ 1، 268-278.
همایون‌کاتوزیان، محمدعلی (1384). تضاد دولت و ملت: نظریۀ تاریخ و سیاست در ایران، ترجمۀ علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
یافته‌های پیمایش در 28 استان کشور (1380). ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر طرح‌های ملی.
ب) انگلیسی
Andrain, C. F. (1988). Political Change in the Third World, Boston: Allen & Unwin.
Andrews, C. H. W. (2008). "Legitimacy and Context: Implications for Public Sector Countries", Public Administration and Development, 28, 171.
Azolukwan, V. A. & Perkins, J. (2009). "Managerial perspectives on HRM in Nigeria: evolving hybridization?", Cross cultural Management: An International Journal, 16(1), 56-60.
Bar, sh. (2004). Iran: Cultural values, Self image and negotiation behavior, Herzliya conference, The Interdisciplinary center Herzliya, Lauder school of government diplomacy and strategy, Institute for policy and strategy.
Bjur, W. E. & Zomorrodian, A. (1986). "Toward Indigenous Theories of Administration: An International Perspective", International Review of Administrative Sciences, 52(4), 397-420.
Elsenstadt, S. N. (1959). "Political Struggle in Bureaucratic Societies", World Politics, 9(1), https://doi.org/10.2307/2008866
Gable, R. W. (1959). "Culture and Administration in Iran", Middle East Journal, 13(4).
Gaus, J. M. (1920). Reflection public administration, University, AL: University of Alabama press.
Haque, M. Sh. )1997(. "Incongruity between bureaucracy and society in developing nations: A critique", Peace & Change, 22(4), 432.
Haruna, P. F. )2008). "Culture, Development and Public Administration in Africa", Administrative Theory & Praxis, 30(1), 143.
Hays, S. W. & Sowa, J. E. (2005). Handbook of Human Resource Management in Government, Published by Jossey-Bass.
Heady, F. (2001). Public administration: A comparative perspective, Marcel Dekker, Inc, New York, Basel.
Hofstede, G. (2005). Cultures and organizations: Software of the mind, New York: Mc Graw-Hill.
Ismail, S.; Romle, R., & Azmar, N.A. (2015). "The impact organizational culture on job satisfaction in higher education institution", International Journal of Administration and Governance, 1(4), 14.
Johansson, C.; Astrom, S.; Kauffeldt, A.; Helldin, E. & Carlstrom, E. (2014). "Culture as a predictor of resistance to change: A study of competing values in a psychiatric nursing context", Health policy, 114(3), 156.
Javidan, M. & Dastmalchian, A. (2003). "Culture and leadership in iran: The land of individual achievers, strong family ties and powerful elite", Academy of Management Exceutive, 17(4), 127-142.
Jreisat, J. (2010). "Comparative public administration and Africa", International Review of Administrative Science, 76(4), 616-626.
Markku, W. (2006). "Cultural competence in the business world: A finish perspective", Journal of Business Strategy, 27(4), 43.  
Peng, W. SH. )2008). "A critique of Fred Riggs ecology of public administration", Public Administration Quarterly, 9(1), 537-544.
Woodard, C. A. (2005). "Merit by any other Name-Refaraming the civil service frist principle", Public Administration Review, 65(1), 98.
Yeganeh, H. & Sue, Z. (2007). "Comprehending core cultural orientations of Iranian managers", Cross Cultural Management: An International Journal, 14(4), 40.