شناسایی، مفهوم‏سازی، و تبیین فرایند سوت‏ زنی در سازمان (مطالعۀ موردی: شرکت سنگ ‏آهن گهرزمین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت سیاست‏ گذاری بازرگانی، دانشکدة مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 کارشناس‏ارشد مدیریت منابع انسانی، دانشکدة مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

فعالیت‏های غیراخلاقی و غیرقانونی، صرف‏نظر از شدت و پیامدهای منفی ناشی از آن، در همة نقاط جهان و در سازمان‏های دولتی و غیردولتی دیده‏ شده است. از این نظر، وجود سیستمی نظارتی که از سازمان آگاه باشد و کاستی‏ها را مشاهده و گزارش کند قبل از بروز پیامدهای نامطلوب ضروری است. ازاین‏رو، وجود افرادی به‏عنوان ناظر با احساس مسئولیت در سازمان، که به‏عنوان صدای سازمان، فریاد سازمان را در صورت وجود انحراف به گوش مسئولان برسانند، اجتناب‏ناپذیر است. این افراد، که در این مطالعه اصطلاحاً سوت‏زن نامیده می‏شوند، باید در فرهنگ سازمانی تعریف‏ شوند و موردحمایت قانونی قرار گیرند. هدف از این مقاله بررسی و مفهوم‏سازی این مسئله و نیز تبیین آن در سازمان موردبررسی است تا میزان مسئولیت‏پذیری و رضایت شغلی کارکنان بر اساس متغیرهای متفاوت مؤثر بر آن‏ها ارزیابی شود. با به‏کارگیری روش توصیفی همبستگی و با استفاده از آزمون‏های تحلیل آماری تی‏تک نمونه‏ای و آزمون همبستگی پیرسون، متغیرها و عوامل شناسایی‏‏شده در تحقیق بررسی و تحلیل شد. پس از تحلیل‏های مربوطه و آزمون فرضیه‏های تحقیق، یافته‏های مبتنی بر آن‏ها ارائه شد. نتایج حاصل نشان می‏دهد سازمان موردبررسی در این مطالعه از سرمایة انسانی توانمند برخوردار است و با حمایت از آن‏ها راه برای انتقادهای سازندة آن‏ها و نتیجتاً سوت‏زنی در سازمان و کسب عملکرد بالاتر فراهم است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. بیگلر، محمود و چترروز، آزاده (1394). فساد و سلامت اداری، تهران: تندیس، ص 104-112.
  2. خدمتی، ابوطالب (1393). مبارزه با فساد اداری با دیدگاه اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ص17-18 و 26.
  3. دفت، ریچارد ال. (1378). تئوری و  طراحی سازمان، ترجمة پارسائیان و اعرابی، ج۱، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‏های فرهنگی، ص 108.
  4. ذاکر صالحی، غلامرضا (1391). راهبردهای مبارزه با فساد اداری، تهران: انتشارات جنگل و جاودانه. ص 13-81.
  5. رابینز، استیون (1395). مبانی رفتار سازمانی، ترجمة پارسائیان و اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی، ص 3.
  6. رضاییان، علی (1394 الف). مبانی رفتار سازمانی، تهران: سمت.
  7. رضاییان، علی (1394 ب). مدیریت رفتارهای سیاسی در سازمان، تهران: سمت.
  8. رضائیان، علی (1396). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: انتشارات سمت.
  9. رهنمودهای ASOSI برای مقابله با تقلب و فساد (2003).

10. زارعی متین، حسن (1382). مبانی مدیریت و فرهنگ سازی، تهران: آگاه.

11. عباس‏زادگان، محمد (1383). فساد اداری، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‏های فرهنگی، ص 15و16.و18.

12. قلی‏پور، آرین (1396). مدیریت رفتار سازمانی ( رفتار فردی)، تهران: سمت، ص 44-49.

13. نجاری، رضا، (1378). علل تخلفات اداری و چگونگی پیشگیری از آنها، مرکز آموزش مدیریت دولتی،  ص6.

14. معدنچیان، ‏ابراهیم (1382). مبارزه با فساد اداری، تهران: انتشارات پژوهشکدة امام خمینی (ره).

15. منصور قناعی، جمشید (1388). بررسی وضعیت قاچاق کالا در ایران و چند کشور متناظر. دو ماهنامة پژوهشی- تحلیلی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ش 8، مرداد و شهریورماه.

16. موسویان، سید رسول (1395). اصول سرپرستی سازمان، تهران: انتشارات ارکان دانش و مؤسسة علمی دانش‏پژوهان برین، ص 102-116و 119-121.

17. فاضلی، محمد (1388). مقدمه‌ای بر سنجش فساد، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ص141و142.

18. Dahan, Y., Lerner, H. and Milman-Sivan, F. (2013). Shared responsibility and international labor organization, Journal of International Law, 34(4): 688-692.

19. G20. (2012). Anticorruption working group, Protection of whistleblowers, page 6.

20. Hamilton, A. (2002). Whistleblowing: A New Perspective on an Old Issue, New Jersey.

21. Rothwell, G.R. and Baldwin, J.N. (2007). Whistle-blowing and the code of silence in police agencies: Policy and structural predictors, Crime & Delinquency, 53(4): 605-632.

22. Sims, R.L. and Keenan, J.P. (1998). Predictors of external whistleblowing: Organizational and intrapersonal variables, Journal of Business Ethics, 17(4): 411-421.

23. Strandberg, C. (2009). The role of human resource management in corporate social responsibility issue brief and roadmap, Report for Industry Canada, Burnaby, BC: Strandberg Consulting.

24. Tamm, K., Eamets, R. and Mõtsmees, P. (2010). Are employees better off in socially responsible firms?

25. The UK government (2015). Whistleblowing: Guidance for Employers and Code of Practice, Department for Business, Innovation and Skills.

26. Trevino, L.K. and Nelson, K.A. (2016). Managing business ethics: Straight talk about how to do it right, John Wiley & Sons.

27. Wolf, S., Worth, M. and Dreyfus, S. (2014). Protecting whistleblowers in the UK: A new blueprint, pp. 61-63.