طراحی مدل پیشران‌های نشاط کارکنان سازمان‌ها با تکنیک فراترکیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران

2 استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران

3 استاد گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشران‌های مؤثر بر نشاط سازمانی کارکنان بود که به روش فراترکیب و با رویکرد ساندلوسکی و باروسو انجام گرفت. جامعة آماری شامل همة مقالات و پایان‌نامه‌های علمی و پژوهشی در حوزة نشاط بود که با مرور سیستماتیک تعداد 36 نمونه انتخاب و اعتبار آن‌ها با برنامة مهارت‌های ارزیابی حیاتی (CASP) مشخص شد. یافته‌های پژوهش با تحلیل محتوا و استفاده از نرم‌افزار MAXQDA نسخة 2018 در قالب مدل پیشران‌های نشاط کارکنان، مشتمل بر 46 شاخص و 10 مؤلفه (شغلی، مدیریت و رهبری، رفاهی، زمینه‌ای، فیزیولوژیکی، شخصیتی، اعتقادی، مهارتی، ارتباطات، رفتارهای شهروندی سازمانی) و 3 بعد (فردی، سازمانی، اجتماعی) به دست آمد. بر اساس نتایج حاصله مؤلفة زمینه‌ای با 58/10 درصد، مؤلفة شخصیتی با 73/6 درصد، و شاخص معنادار بودن کار با 85/3 درصد دارای بیشترین فراوانی بودند. برای سنجش اعتبار مطالعه از ضریب کاپای کوهن استفاده شد. امید است مدیران با به‌کارگیری نتایج پژوهش حاضر سهمی در ایجاد نشاط و سلامت روح و جسم کارکنان سازمان‌ها در جهت تحقق وظیفة مسئولیت اجتماعی خود داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، امید؛ امین‌رضا کمالیان؛ نورمحمد یعقوبی؛ محمد قاسمی (1397). «ارائة الگوی جامع تعیین و استقرار به‌سازی عملکرد کارکنان با رویکرد فراترکیب»، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، د 10، ش 4، صص 79 ـ 103.
احمدی، فریدون؛ علی فرهی؛ کمال میان‌داری؛ اسکندر شیرازی (1394). «طراحی و تبیین ابعاد سازمانی مدل سازمان حافظ کارکنان از ضربات روانی»، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، د 7، ش 2، صص 209 ـ 236.
بنافی، منصوره (1395). «طراحی مدل ویژگی‌های منابع انسانی بانشاط با رویکرد اسلامی»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شیراز.
پسندیده، عباس (1393). الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان‌شناسی مثبت‌گرا، قم، دارالحدیث.
زارعی‌متین، حسن؛ زلفا حق‌گویان (1397). شادی و نشاط در زندگی و محیط کار، تهران، مهربان.
زکی، محمدعلی (1399). «فراترکیب پژوهش نشاط اجتماعی در ایران: ارائه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه»، فصلنامه علمی تخصصی مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی، د3،ش3، صص1-23.
شجاعی، پیام؛ مسلم باقری؛ امین نیک‌بخت؛ مهسا محسنی بیک‌زاده (1399). «مدل‌سازی عوامل مؤثر بر شادی سازمانی با رویکرد مدل‌سازی تفسیری ساختاری فراگیر»، مطالعات رفتار سازمانی، د 9، ش 2، صص 129 ـ 158.
شریف‌زاده، حکیم‌السادات؛ سید احمد میرمحمدتبار؛ صمد عدلی‌پور (1396). «بررسی عوامل مؤثر بر شادی سازمانی در ایران»، راهبرد فرهنگ، ش 40، صص 160 ـ 180.
صالح‌نژاد، سید عبدالله؛ حسن درویش؛ علی‌اکبر احمدی؛ لطف‌الله فروزنده (1397). «فراترکیب مطالعات منزلت کارکنان در ایران»، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، د 10، ش 2، صص 75 ـ 100.
عروج‌نیا، سپیده (1393). «بررسی رابطة بین خرسندی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در بانک صادرات»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکز.
علی‌زاده، ناهید؛ محمد تابان؛ علی قلی‌پور سلیمانی (1396). «بررسی نقش سرمایة روان‌شناختی در ایجاد نشاط اعضای بسیج واحدهای فرهنگی ارشاد اسلامی استان ایلام»، پژوهش‌های روان‌شناختی در مدیریت، د 3، ش 1، صص 9 ـ 37.
میرشاه جعفری، ابراهیم؛ محمدرضا عابدی؛ هدایت الله دریک وندی (1381). «شادمانی وعوامل موثر بر آن»، فصلنامه تازه های علوم شناختی، د4، ش3، صص 50-58.
References
Ahmadi, F., Farrahi, A., Miandari, K., & Shirazi, E. (2015). “Designing and Explaining Organisational Aspects of a Protective Organisation Model against Psychological Traumas”, Quarterly Journal of Research in Human Resources Managemen Imam Hossein University, Vol. 7, No. 2, pp. 209-236. (in Persian)
Ahmadi, O., Kamalian, A.R., Yaghoubi, N.M., & Ghasemi, M. (2018). “Proposing a Model for Determination and Establishment of Employee Performance Improvement using a Meta-Synthesis Approach”. Quarterly Journal of Research in Human Resources Management, Vol. 10, No. 4, pp. 79-103. (in Persian)
Alizadeh, N., Taban, M., & Gholipour Soleimani, A. (2017). “Role of Psychological Capital in Creating Happiness in Basij Members of Cultural Guidance Units in Ilam Province”, Bi-Quarterly Journal of Psychological Research in Management, Vol. 3, No. 1, pp. 9-37. (in Persian)
Banafi, M. (2016). “Designing a Happy Human Resources Features Model with an Islamic Approach”, Master's Thesis, Shiraz University. (In Persian)
Cloutier, S., Jambeck, J., & Scott, N. (2014). “The Sustainable Neighborhoods for Happiness Index (SNHI): A metric for assessing a community's sustainability and potential influence on happiness”, Ecological Indicators, Vol. 40, No. 9, pp. 147-152.
Fernández, J. L. F., Gamez, M. A. F., De Querol Aragón, N., & Gil, A.C. (2018) “Happiness at work, business behaviour and worker perceptions: A case study”, Ramon Llull Journal of Applied Ethics, Vol. 8, pp. 33–64.
Hsieh, H. F. & Shannon, S. E. (2005). “Three Approaches to Qualitative Content Analysis”, Qualitative Health Research, 15(9), pp. 1277-1288.
Li, P. J., Wong, Y. J., & Chao, R. C. L. (2019). “Happiness and meaning in life: Unique, differential, and indirect associations with mental health”, Counselling Psychology Quarterly, 32(3-4), pp. 396-414.
Mirshah Jafari, I., Abedi, M. R., & Drake Wendy, H. (2002). “ Happiness and its effective factors”, Quarterly Journal of Cognitive Sciences, Vol. 4, No. 3, pp. 50-58. (in Persian)
Oruj-Nia, S. (2014). “Relationship between Organisational Satisfaction and Organisational Citizenship Behaviour in Bank Saderat Iran”, Master's Thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch. (in Persian)
Pasandideh, A. (2014). Islamic Model of Happiness: A Positive Psychological Approach, Qom, Dar al-Hadith. (in Persian)
Pryce-Jones, J. (2010). Happiness at Work. West, Sussex, UK: Wiley Blackwell.
Rodríguez-Carvajal, R., Moreno-Jiménez, B., de Rivas-Hermosilla, S., Álvarez-Bejarano, A., & Vergel, A. I. S. (2010). “Positive psychology at work: Mutual gains for individuals and organizations”, Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, Vol. 26, No. 3, pp. 235-253.
Saleh-Nejad, S.A., Darwish, H., Ahmadi, A.A., & Forouzandeh, L. (2018). “Transformation of staff status studies in Iran”, Quarterly Journal of Human Resource Management Research, Imam Hossein University, Vol. 10, No. 2, pp. 75-100. (in Persian)
Sharifzadeh, H.S., Mir-Mohammad-Tabar, S.A., & AdliPour, S. (2017). “Investigating the factors affecting organizational happiness in Iran”, Culture Strategy, Vol. 40, pp. 160-180. (in Persian)
Shojaei, M., Bagheri, M., Nik bakht, A., & Mohseni Beikzadeh, M. (2020). “Modeling Factors Affecting Organizational Happiness with an Inclusive Structural Interpretive Modeling Approach. Quarterly”, Journal of Organizational Behavior Studies, Vol. 9, No. 2, pp. 129-158. (in Persian)
Tosten, R., Avci, Y.E., & Sahin, E. (2018). “The relations between the organizational happiness and the organizational socialization perceptions of teachers: The sample of physical education and sport”, European Journal of Educational Research, Vol. 7, No. 1, pp. 151-157.
Zaki, M. A. (2020). “The meta-composition of social vitality research in Iran: providing a comprehensive and integrated framework and model”, Journal of Applied Studies in Social Sciences and Sociology, Vol. 3, No. 3, pp. 1-23. (in Persian)
Zarei-Matin, H. & Haghgooyan, Z. (2018). Happiness in Life and Work Environment, Tehran, Mehrabn. (in Persian)