تبیین و ارائة مدل شایستگی حسابرسان داخلی سازمان تعاون روستایی ایران (یک مطالعة کیفی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

3 .استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

چکیده

تحقیق حاضر با هدف طراحی مدل شایستگی حسابرسان داخلی سازمان تعاون روستایی ایران انجام شد. این مطالعه به روش کیفی و مبتنی بر تحلیل مضمون بود. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 12 نفر از خبرگان شاغل در سازمان تعاون روستایی ایران بود و نمونه‌ها به صورت هدفمند با روش گلولة برفی انتخاب شدند. یافته‌های این مطالعه نشان داد مدل شایستگی‌های حسابرسان داخلی سازمان تعاون روستایی ایران از 5 مؤلفة شایستگی‌های فردی، دانش، توانایی، مهارت، اعتبار تشکیل شده است. نتایج این مطالعه گویای آن بود که مؤلفه‌های شناسایی‌شده برای مدل شایستگی حسابرسان داخلی سازمان تعاون روستایی بر اساس ویژگی‌های خاص این سازمان دارای اولویت بیشتری هستند. بنابراین، جهت کاهش آسیب‌های سازمانی و جلوگیری از بروز فشارهای مالی انتخاب و انتصاب حسابرسان داخلی در این سازمان باید فرای از یک جایگزینی ساده و بر اساس مدل شایستگی انجام شود.

کلیدواژه‌ها


اکرامی، حمید؛ هوشیار، وجیهه.(1395). شناسایی و تبیین شایستگی‌های مدیران مدارس متوسطه (مورد مطالعه: مدارس متوسطة ناحیة 4 مشهد)، خانواده و پژوهش، دوره 13،شماره سی و دو،صفحات7-31.
آراسته،حمیدرضا؛ حسن پور، اکبر؛ ایزدی، احمد؛ بستانی املشی، طهمورث. (1397). طراحی الگوی شایستگی مدیران روابط عمومی (مطالعة موردی: شرکت ملی گاز ایران و شرکت‌های تابعه) ، آموزش و توسعة منابع انسانی، دوره 5، شماره 18، صفحات 55 ـ 79.
بستانی املشی، طهمورث؛ آراسته، حمیدرضا ؛ حسن‌پور، اکبر ؛ ایزدی، احمد .(1396). کاربرد الگوی شایستگی در مدیریت روابط عمومی، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری، تهران.
بلالی، حمید؛ موحدی، رضا ؛ نظری کمرودی، جلال .(1396). ارزیابی عوامل اثرگذار در بهبود عملکرد شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در شهرستان سوادکوه، پژوهش‌های روستایی،دوره 8 ، شماره چهارچهارم، صفحات 580 ـ 590.
بنی‌مهد، بهمن؛ شیرزاد، بهرام .(1388). بررسی و تبیین متغیرهای حسابداری با نوع اظهارنظر حسابرس در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مدیریت، دوره 2، شماره سوم، صفحات  65 ـ 76.
بیاتی، علی؛ اسدی قراباغی، مهدی.(1391). تکنیک‌های سنجش مبتنی بر شایستگی مدیران، تهران، ارگ.
پزشکی‌راد، غلام‌رضا؛ کیانی‌مهر، حمید. (1380). نقش شرکت‌های تعاونی تولید روستایی در بهبود وضعیت فنی و اقتصادی کشاورزان گندمکار شهرستان سبزوار،دوره 9 شماره سی وچهارم، صفحات 343 ـ 362.
پورکریمی، جواد؛ فرزانه؛ محمد. (1397). مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی: دیدگاه یادگیری مادام‌العمر (رویکردی پژوهشی)، تهران ، جهاد دانشگاهی.
حاجی‌ها، زهره؛رفیعی، آزاده .(1393). تأثیر شایستگی حسابرس داخلی بر زمان اجرای حسابرسی مستقل، نظریه‌های نوین حسابداری، شماره 12، صفحات 85 ـ 110.
دری، بهروز؛ حبیبی، معصومه؛ بهرامی نسب، مریم. (1394). شناسایی شایستگی‌های استراتژیک مدیران ارشد صنعت پتروشیمی، مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی، دوره 6، شماره 23، صفحات 217-242.
دریایی، عباسعلی؛ عزیزی، اکرم.(1397). «رابطة اخلاق، تجربه، و صلاحیت حرفه‌ای حسابرسان با کیفیت حسابرسی (با توجه به‌ نقش تعدیل‌کنندة شک و تردید حرفه‌ای)»، دانش حسابداری مالی، دوره 5، شماره یک، صفحات  79 ـ 99.
رستمی، امین؛ م ودیعی، حمدحسین ؛ م باقرپور ولاشانی، محمدعلی (1399). طراحی مدل و اولویت‌بندی ابعاد شایستگی مدیران‌ حسابرسی داخلی: رویکرد ترکیبی، حسابداری ارزشی و رفتاری، سال 5 ، شماره نهم، صفحات 225-267.
رستمی ، امین؛ ودیعی، محمدحسین؛ باقرپورولاشانی، محمدعلی.(1398). تدوین الگوی شایستگی مدیران حسابرسی داخلی، حسابداری مالی، دوره 11، شماره چهل و یک، صفحات  70 ـ 102.
رمضان‌پناه، ندا؛ علامه، سید محسن ؛ سماواتیان ،حسین ؛ قانع‌نیا، مریم (1399). طراحی الگوی توسعة شایستگی‌های مدیران عالی و میانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران،  مطالعات راهبردی  در صنعت نفت و انرژی، دوره  11، شماره چهل و چهار،  صفحات  65 ـ 94.
عاشقی، حسن؛ قهرمانی، محمد؛ قورچیان، نادرقلی .(1396). شناسایی و تبیین ابعاد، مؤلفه‌ها، و شاخص‌های توسعة شایستگی مدیران صنعت بانک‌داری، آموزش و توسعة منابع انسانی، دوره 4، شماره چهاردهم، صفحات57-76.
عباس‌پور، عباس؛ احمد، منیژه،؛ رحیمیان، حمید؛ دلاور، علی. (1395). تبیین و ارائة مدل شایستگی‌های سربازرسان درسازمان بازرسی کل کشوربا رویکرد نظریه داده بنیاد، آموزش و توسعة منابع انسانی،دوره 3 ، شماره دهم ، صفحات 95 ـ 124.
عباسی، مریم؛ پولادیان میرزایی، معصومه ؛ قرداغی، سمیه .(1399). شناسایی و ارائة مدل شایستگی مدیران پروژه‌های توسعة نوآوری فناورانه در شرکت شیرآلات شودر، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت امور مالی، تجارت، بانک، اقتصاد، و حسابداری.
فتحی عبداللهی، احمد؛ آقایی، محمدعلی. (1396). بررسی اثربخشی حسابرسی داخلی در عملکرد مدیریت ریسک و کنترل سازمان‌های دولتی، مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره  5، شماره سوم، صفحات 96-83.
قیدرخلجانی، جعفر؛ صمیمی، مهدی .(1393). طبقه‌بندی شایستگی‌های کلیدی کارکنان تیم‌های توسعة محصول مبتنی بر مرور ادبیات، مدیریت استاندارد و کیفیت، دوره 4 ، شماره سیزدهم، صفحات 38 ـ 55.
کیانی‌چنده، علی؛ برندک، سجاد .(1398). اهمیت اخلاق حرفه‌ای و شایستگی حسابدار و حسابرس به لحاظ اخلاقی، چهارمین کنفرانس ملی در مدیریت، حسابداری و اقتصاد با تأکید بر بازاریابی منطقه‌ای و جهانی، تهران.
لبادی، ‌زهرا؛ ‌ آقاعلی‌خانی، الهام. (1391). عوامل مؤثر بر شایستگی و صلاحیت مدیران مدارس راهنمایی و متوسطة شهرستان ملارد، علوم رفتاری (ابهر)،دوره 4، شماره دوازدهم ، صفحات 91 ـ 117.
محبی، علی؛ محمدیان شمیم، مجید (1396). طراحی مدل شایستگی مدیران و کارشناسان آموزش فرماندهی انتظامی شرق استان تهران، مدیریت منابع در نیروی انتظامی، دوره 5، شماره چهارم، صفحات 145-164.
مظفری، سید امیراحمد؛ مشرف جوادی، بتول؛ نادریان ، مسعود.(1381). تعیین مهارت‌ها و شایستگی‌های مدیران سازمان تربیت بدنی از دیدگاه خود و ارائة یک الگوی مدیریتی در این زمینه، علوم حرکتی و ورزش دوره 1، شماره یکم، صفحات92-104.
مهدوی، غلام‌حسین؛ نمازی، نویدرضا. (1395). رتبه‌بندی سنجه‌های مؤثر بر وظایف و جایگاه واحد حسابرسی داخلی در دستگاه‌های اجرایی، حسابداری سلامت،دوره 5، شماره دوم ، صفحات 91 ـ 111.
نیکبخت، محمدرضا؛ رضائی، ذبیح‌الله ؛ منتی، وحید. (1396). طراحی مدل کیفیت حسابرسی داخلی.  مجلۀ دانش حسابرسی، دوره 17، شماره 69، صفحات  5-57.
وحیدی الیزیی، ابراهیم؛ گرامی مقدم، مرضیه .(1395).ارزیابی عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، پاییز، شماره 31، صفحات 1-21.
هوشیار،، وجیهه ؛ مرتضوی ، سعید؛ رحیم نیا، فریبرز؛ ناظمی، شمس الدین.(1391). تبیین و ارائة مدل شایستگی‌های مدیران در سیستم بانکی»، رسالة دکتری، دانشکدة علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد.
هوشیار، وجیهه؛ رحیم‌نیا، فریبرز. (1392).  ارائة مدل شایستگی مدیران شعب در سیستم بانکی، مدیریت توسعه و تحول،دوره 5، شماره سیزدهم ، صفحات 55 ـ 68. 
References
Abbasi, M., Pouladian Mirzaei, M., & Gharedaghi, S. (2020). Identifying and presenting the competency model of managers of technological innovation development projects in Shodar Valves Company, 2nd International Conference on Financial Management, Business, Banking, Economics and Accounting in Tehran. https://civilica.com/doc/1022287/. (in Persian)
Abbaspour, A.-Ahmadi, M.- Rahimiyan, H.- & Delavar, A. (2016). Explain and present the competency model of military inspectors in the General Inspection Organization of the country with the approach of data theory Quarterly Journal of Training & Development of Human Resources,3(10).95-124. (in Persian)
Arasteh,H.R. Hassanpoor, A. Izady, A, Bostani Amlashi, T.(2018). Designing the Competency Model of Public Relations Managers (Case study: National Iranian Gas Company and its Subsidiaries), Journal of Training and Development of  Human  Resources,5(18).55-79. (in Persian)
Alias, N. F., Nawawi, A., & Salin, A. S. A. P. (2019). “Internal auditor’s compliance to code of ethics: Empirical findings from Malaysian Government-linked companies”, Journal of Financial Crime, 26(1), pp. 179–194.
Asheghi, H. Ghahremani. M. Ghoorchian. N.(2017). Identifying and Explaining the Dimensions, Components and Indicators in Competency Development for Banking Industry Managers, Journal of Training and Development of Human Resources.4(14).57-76. (in Persian)
Balali, H., Movahedi, R., & Nazari-Kameroudi, J. (2018). Assessment the Factors Affecting the Performance of Rural Cooperatives in Savadkooh County, Mazandaran Province, Iran, Journal of Rural Research, 8 (4). 580–590. (in Persian)
Banimahd, B. & Shirzad, B. (2009). Surveying and Explanation of Accounting Variables as Well as the Type of Auditor’s Opinion in the Companies Listed in Stock Exchange, Management Accounting, 2 (3). 65–76. (in Persian)
Bostani Amleshi, T., Arasteh, H., Hasanpour, A. Izadi, A. (2017). Application of Competency Model in Public Relations Management. Second International Conference on Management and AccountingTehran. https://civilica.com/doc/642521/. (in Persian)
Bayati, A. & Asadi Gharabaghi, M. (2012). Assessment techniques based on managers' competence , Tehran: Argh Publishing. (in Persian)
Botha, S. & Claassens, M. (2010). Leadership competencies: The contribution of the Bachelor in Management and Leadership (BML) to the development of Leaders at First National Bank, South Africa, International Business & Economics Research Journal (IBER), 9 (10).77-88. https://doi.org/ 10. 19030 / iber.v9i10.641
Chung-Herrera B.G., Enz, C.A., & Lankau, M.J. (2003). Grooming future hospitality leaders: a competencies model, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 44( 3). 17–22.
Cockerill, T., Hunt, J., & Schroder, H. (1995). “Managerial Competencies: Fact or Fiction?”, Business Strategy Review, 6 (3). 1–12.
Daryaei, A. A. & Azizi, A. (2018). The impact of ethics, experience and competency on audit quality (With auditor's professional skepticism as a moderating variable), Journal of Financial Accounting Knowledge, 5 (1),. 79–99. (in Persian)
Dorri, B. - Habibi, M.-& Bahrami Nasab.M.(2015). Identifying Strategic Competencies of Top Managers in Petrochemical Industry, The Institute for International Energy Studies (IIES), 6 (23). 217–242. (in Persian)
Ekrami, H.& Hoshyar,V. (2016). “The Competencies of High School Principals in District Four of Mashhad”, Journal of Family and Research, 13 (3), pp. 7–31. (in Persian)
Fathi Abdollahi, A. & Aghaei, M. A. (2017). Survey of Internal Audit Effectiveness in Public Sector Risk Management and Control Function, Quarterly Journal of Public Organzations Management, 5 (3). 83–96. (in Persian)
Gheidar-khaljani,J. & Samimi, M.(2014).Classify the key competencies of the staff of product development teams based on literature review, Journal of Standard and Quality Management,4(13).38-55. (in Persian)
Hajiha, Z. & Rafiee, A. (2014). "The effect of internal auditor competence on the time of independent audit",, Quarterly Journal of New Accounting Theories, 4 (2). 85–110. (in Persian)
Hayton, J. C. & Kelley D. J. (2006). “A competency-based framework for promoting corporate entrepreneurship”, Human Resource Management, 45 (3). 407-427.
Hoshyar, V. Mortazavi, S. Rahimnia, F. Nazemi, Sh. (2012). Explain and present the model of managers' competencies in the banking system,  Ph.D. Thesis, Mashhad, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Ferdowsi University .. (in Persian)Hoshyar, V. -& Rahimnia, F. (2013). Presenting a competency model of managers in the banking system, Journal of Development  Evolution Management, 2013 ,513. 55–68. (in Persian)
Kiani-Chandeh, A. & Barandak, S. (2019). The Importance of Professional Ethics and The Ethical Competence of Accountants and Auditors, Fourth National Conference on Management, Accounting and Economics with Emphasis on Regional and Global Marketing .Tehran. https://civilica.com/doc/915143/. (in Persian)
Lebady, Z. & Aghaalikhani, E.(2012). Factors Effective on Professional Competencies and Merits of Guidance and High School Principals of Malard City, Journal of  Behavioral Sciences,4(12).91-117. (in Persian)
Lee, T.A. & Stone, M. (1995). “'Competence and independence: the uncongenial twins of auditing?”, Journal of Business Finance & Accounting 22(8).1169-1177.
Lelis, D. L. M. & Pinheiro, L. E. T. (2012). “Auditor and auditee perceptions of internal auditing practices in a company in the energy sector”, Revista Contabilidade & Finanças, 23 (60). 212–222.
Liikamaa, K. (2015). “Developing a project manager's competencies: A collective view of the most important competencies”, Procedia Manufacturing, 3. 681-687.
Leung .L.(2015). Validity, reliability, and generalizability in qualitative research, Journal of family medicine and primary care,4(3). 324-327.
Mclagan.p.(1989). Models for HRD Practice Training and Development Journal, 43(9) .49-59
Mahdavi, G.H. & Namazi, N. (2017). “Ranking the Effective Measurements on the Tasks and Position of Internal Auditing Unit in the Executive Agencies”, Journal of Health Accounting, 5 (2). 91–111. (in Persian)
Mohebi, A. & Mohammadian Shamim, M. (2018). Designing a Competency Model for Managers and Training Experts of the East Disciplinary Command of Tehran Province, The scientific quarterly of Resource Management , 20. 145–164. (in Persian)
Mozaffari, S. A. A. Moshref Javadi, B. Naderian, M , &., . (2003). Determining the skills and competencies of the managers of the physical education organization from their own point of view and presenting a management model in this field, Journal of Movement Science & Sports, 1 (1). 92–104. (in Persian)
Nikbakht,M.R. Rezaee,z. Menati,V.(2018).Design of internal audit quality model, Journal of Audit Science,17(69).5-57. (in Persian)
Nurdiono.N&-Gamayuni.R.R.(2018).The effect of internal auditor competency on internal audit quality and its implication on the accountability of local government, European Research Studies Journal, 21(4).426-434
Olszak.C.M-&Ziemba,E.(2010). KnowledgeManagementCurriculum Development: Linking with Real Business Needs. Issues in Informing Science and Information Technology.7(1).235-248. https://doi.org/10.28945/1203
Parahald, C -& Hamel .G. (1990).The Core Competence of the Corporation, Harvard Business Review Journal, 68(3).79-91.
Patanakul, P. & Milosevic, D. (2008). “A competency model for effectiveness in managing multiple projects”, The Journal of High Technology Management Research, 18 (2). 118–131. DOI:10.1016/j.hitech.2007.12.006
Pezeshki-Raad, GH. & Kianmehr, H. (2001). Role of Rural Production Cooperatives in Improving the Technical and Economic Status of Wheat Farmers in Sabzevar, Agricultural Economics and Development, 9 (34). 343–362. (in Persian)
Pourkarimi, J. & Farzaneh, M. (2018). Competency-based human resources management : the lifelong learning perspective, Tehran, Jahad Daneshghahi Publishing. (in Persian)
Rafiei.A, Karimian Moghaddam,S. M, Mahmoudi, A, Haghighi, Y.(2013).The effect of internal auditor competence on the time of independent audit, 11th National Accounting Conference of Iran.. (in Persian)
Ramezanpanah. N., Allameh. S. M., & Samavatian, H. Ghanenia. M. (2020). Designing model of competencies development for top and middle managers of the National Iranian Petrochemical Company, Institute for International Energy Studies (IIES).11 (44. 65–94. (in Persian)
Ref, G. (2013). Interviews: Competency Based Starting Point Series: University of Ulster.
Rostami, A., Vadeei, M. H., & Bagherpour Velashani, M. A. (2020). “Designing a Model and Prioritizing Competencies of Internal Audit Managers: A Mixed-Methods Approach”, Journal of Valued and Behavioral Accountings, 5 (9). 225–267. (in Persian)
Rostami, A., Vadeei, M. H., & Bagherpour Velashani, M. A. (2019). Developing internal audit managers’ competency model, Financial Accounting, 11 (41).  70–102. (in Persian)Sandoval, M. D. E., Morales, J. A. M., Cardona, J. L. P., Munoz, J. A., & Munoz, L. D. (2018). Model Design Of Management Competences And Its Implementation Process For Smes: Diagnostic Evaluation Of The Retail Sector, International Journal of Management and Marketing Research, 11 (1. 73-97.
Sarens, G., Beelde, I. De.., & Everaert, P. (2009). “Internal Audit: A Comfort Provider to the Audit Committee”, The British Accounting Review, 41 (2). 90–106.
Sarkar, S. (2013). Competency Based Training Need Assessment-Approach in Indian Companies, Organizacija, 46 (6. 253-263.
Seol, I. & Sarkis, J. (2005). “A multi-attribute model for internal auditor selection”, Managerial Auditing Journal, 20 (8). 876–892.
Skorková, Z. (2016). “Competency models in public sector”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 230. 226–234.
Spencer, L. M., McClelland, D. C., & Spencer, S. M. (1994). Competency Assessment Methods: History and State of the art, The University of Michigan: Hay/McBer Research Press.
Srivastava, P. K. & Jaiswal, B. (2017). Developing Competency Model Using Repertory Grid Technique: The Case of Spinning Master, The Qualitative Report, 22 (3. 895-914.
Taqvi Farhi, B. Tahani, Gh. R. Naderi Darshooei,V.(2016). 9 Competence of IT managers of the Ministry of Information and Communication Technology, Georjia,3rd International Conference on Modern Research in Management, Economics and Humanities. (in Persian)
Vahidi Elizi, I. Grami Moghadam, M. (2017). Evaluating the effective factors on the effectiveness of internal audit of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Accounting and Auditing Research, 31.1-21. (in Persian)