فراتحلیل متغیرهای مؤثر بر شفافیت سازمانی و متغیرهای تأثیرپذیر از آن در پژوهش‌های انجام‌شده در ایران

نوع مقاله : مقاله کاربردی

نویسنده

استادیار، دانشکدة مدیریت، اقتصاد و حسابداری، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

شفافیت سازمانی از موضوعاتی است که به‌رغم اینکه مطالعات چندانی دربارة آن انجام نشده مورد توجه بسیاری از سیاسیون و پژوهشگران بوده است. این مفهوم به معنای جریان آزاد اطلاعات و قابلیت دسترسی سهل و آسان برای همة ذی‌نفعان در این زمینه است. هدف از این پژوهش بررسی متغیرهای مؤثر بر شفافیت سازمانی و تأثیرپذیر از آن در پژوهش‏های انجام‌شده در این حوزه در کشور ایران بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی است که با به‌کارگیری روش فراتحلیل و با استفاده از نرم‏افزار جامع فراتحلیل انجام شد. در این بررسی از تعداد 21 مطالعة منتخب تعداد 7 متغیر مستقل و 18 متغیر وابستة مختلف شناسایی شد. نتیجة بررسی فراتحلیل نشان ‏داد متغیرهای استراتژی مناسب، پاسخگویی عمومی، رهبری اصیل، سرمایۀ اجتماعی، رهبری تحول‌آفرین، رهبری نوآور بیشترین تأثیر را در شکل‏گیری و تشدید شفافیت سازمانی در سازمان‏های ایرانی داشته‏اند. همچنین، نتایج این تحقیق نشان داد شفافیت سازمانی متغیرهای مهم سازمانی مثل توانمندسازی، ارتباطات سازمانی، معنویت سازمانی، سلامت سازمانی، سرمایة اجتماعی، مدیریت ترومای، فرهنگ سازمانی، عملکرد سازمان، سکوت سازمانی کارکنان، خشنودی مشتریان، سازگاری شغلی، تعارضات سازمانی، فساد اداری، رفتارهای اخلاقی کارکنان، رفتارهای شهروندی سازمانی، تعهد شغلی، وفاداری سازمانی، اعتماد سازمانی را تحت تأثیر قرار می‏دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. اعتباریان، اکبر؛ مصطفی عماد‏زاده؛ علی روحانی (1393). «رابطة حسابرسی عملکرد با کاهش فساد اداری از طریق افزایش شفافیت، بهبود پاسخگویی، و ارتقای اعتماد و درستی»، دانش حسابرسی، س 14، ش 55، صص 5 ـ 30.

    پورعزت، علی‌اصغر؛ آرین قلی‏پور؛ حوریه باغستانی برزکی (1388). «رابطة آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی با پاسخگویی و شفافیت سازمان‏ها»، رفاه اجتماعی، س 10، ش 38، صص 7 ـ 40.

    حساس‌یگانه، یحیی؛ محمد خیراللهی (1387). «حاکمیت شرکتی و شفافیت»، حسابدار، ش 203، صص 73-79.

    درویش، حسن؛ فاطمه عظیمی زاچکانی (1395). «بررسی تأثیر شفافیت سازمانی بر کاهش فساد اداری با میانجیگری اعتماد سازمانی (مطالعة موردی: کارکنان بیمارستان پانزده خرداد ورامین)»، مدیریت دولتی دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران، د 8، ش 1، صص 153 ـ 166.

    دیهیم‏پور، مهدی؛ کمال میانداری (1396). «بررسی نقش شفافیت سازمانی در توسعة سرمایة اجتماعی (مورد مطالعه: شهرداری‏های غرب مازندران)»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 4، ش 2، صص 283 ـ 307.

    دیهیم‏پور، مهدی؛ کمال میانداری؛ رضا نجاری؛ حسن عابدی جعفری (1397). «تأثیر شفافیت سازمانی بر مدیریت ترومای سازمانی با میانجیگری سرمایة اجتماعی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 5، ش 3، صص 337 ـ 363.

    رستگار، احمد؛ گل‏افروز رمضانی؛ نصرت ندیم‏نژاد (1396). «ارائة مدل علّی روابط شفافیت سازمانی و وفاداری سازمانی با تأکید بر نقش واسطه‏ای اعتماد سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان»، پژوهش‏های رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی، س 3، ش 11، صص 29 ـ 50.

    سیدنقوی، میرعلی؛ فاطمه فراهانی (1392). «ایجاد استراتژی مناسب و ارتقای شفافیت سازمانی از طریق رهبری نوآور»، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، س 23، ش 72، صص 75 ـ 97.

    قنبری، سیروس؛ علی مرادی (1397). «تحلیل رابطة شفافیت سازمانی با سکوت سازمانی کارکنان»، مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، ۷ (۱)، صص ۲۰۵ ـ ۲۳۰.

    کردنائیج اسدالله؛ علی‌اصغر فانی؛ زهرا مسعودی (1393). «فرهنگ سازمانی، حلقة مفقودة شفافیت سازمانی و عملکرد سازمان»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 12(2)، صص 173 ـ 189.

    کاشف، حسنا؛ مریم تقوایی یزدی؛ کیومرث نیاز‏آذری (1397). «ارائة مدل شفافیت سازمانی در ارتباط با توانمندسازی جهت استقرار اعتماد سازمانی مدیران (مطالعة موردی: دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران)»، پژوهش در نظام‏های آموزشی (ویژه‏نامه)، صص 111 ـ 130.

    کریمیان، محمدوزین؛ بهاره کلاهی؛ سعید صفری (1394). «شناسایی و اولویت‏بندی عوامل مؤثر بر شفافیت نظام اداری ایران (ناظر بر بند 18 سیاست‏های کلی نظام اداری)»، چشم‏انداز مدیریت دولتی، ش 23، صص 83 ـ 105.

    لگزیان، محمد؛ سعید مرتضوی؛ حسین کاظمی (1387). «مدل مفهومی روابط سازمانی مبتنی بر اعتماد و شفافیت و سازوکارهای کنترلی متناسب»، پیام مدیریت، ش 28، صص 185 ـ 221.

    معدنی، جواد؛ سعید زرندی؛ محمدرضا عبداللهی (1397). «تحلیل تأثیر پاسخگویی عمومی بر خط‌مشی ارتقای سلامت اداری و شفافیت سازمانی در بخش دولتی (مورد مطالعه: وزارت صنعت، معدن و تجارت جمهوری اسلامی ایران)»، خط‏مشی‏گذاری عمومی در مدیریت، س 9، ش 30، صص 21 ـ 41.

    نرگسیان، عباس؛ قاسم‏علی جمالی (1398). «وضعیت شفافیت در سازمان‏های حاکمیتی ایران»، دولت‌پژوهی (مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی)، س 5، ش 18، صص 209 ـ 244.

    نصراللهی، سید نورالله؛ حیدر مختاری؛ مریم‌سادات سیدین (1392). «فراتحلیل: رویکردی به تلفیق و ارزشیابی پژوهش‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی»، دانش و مدیریت اطلاعات، 26(2)، صص 293 ـ 316.

    References

    1. Köbis, N., Soraperra, I., & Shalvi, S. (2021). “The consequences of participating in the sharing economy: a transparency-based sharing framework”, Journal of Management, 47(1), pp. 317-343.

    Cristina, A.S., Tudor, O., & Mara, A. (2016). “An original assessment tool for transparency in the public sector based on the integrated reporting approach”, Accounting and Management Information System, Vol. 15, No. 3.

    Darvish, H. & Azimi-Zachkani, F. (2015). “Investigating the effect of organizational transparency on reducing corruption through mediation of organizational trust (Case study: 15 Khordad Varamin Hospital staff)”, Public Administration, Faculty of Management, University of Tehran, Vol. 8, No. 1, pp. 153-166. (in Persian)

    Deihimpour, M. & Miandari, K. (2017). “Investigating the role of organizational transparency in the development of social capital (Case study: Municipalities of West Mazandaran)”, Social Capital Management, Vol. 4, No. 2, pp. 283-307. (in Persian)

    Deihimpour, M., Miandari, K., Najjari, R., & Abedi-Jafari, H. (2018). “The effect of organizational transparency on organizational trauma management mediated by social capital”, Social Capital Management Quarterly, Vol. 5, No 3, pp. 337-363. (in Persian)

    Etebarian, A., Emadzadeh, M., & Rouhani, A. (2014). “The relationship between performance auditing and reducing corruption by increasing transparency, improving accountability, and promoting trust and integrity”, Auditing Knowledge, Vol. 14, No. 55, pp. 5-30. (in Persian)

    Ferry, L. & Eckersley, P. (2015). “Accountability and transparency: A nuanced response to etzioni”, Public Administration Review, Vol. 75, No. 1.

    Fox, J. (2007). “The Uncertain Relationship between Transparency and Accountability”, Development in Practice, Vol. 17, No. 4-5.

    Ghanbari, S. & Moradi, A. (2018). “Analysis of the relationship between organizational transparency and organizational silence of employees”, Management on Organizational Education, Bi-Quarterly Scientific Research on Organizational Education, 7(1), pp. 205-230. (in Persian)

    Grimmelikhuijsen, S., Herkes, F., Leistikow, I., Verkroost, J., de Vries, F., & Zijlstra, W. G. (2021). “Can decision transparency increase citizen trust in regulatory agencies? Evidence from a representative survey experiment”, Regulation & Governance, 15(1), pp. 17-31.

    Harder, C. T. & Jordan, M. M, (2013). “The Transparency of County Websites: A Content Analysis”, Public Administration Quarterly, 37, pp. 103-128.

    Hasas-Yeganeh, Y. & Khairollahi, M. (2008). “Corporate governance and transparency”, Journal of Accountant, No. 203. (in Persian)

    Karimian, M., Kolahy, B., & Safari, S. (2015). “Identify and prioritize the factors affecting the transparency of the Iranian administrative system”, Public Management Perspectives, No. 23, pp. 105-83. (in Persian)

    Kashef, H., Taqvaee-Yazdi, M., & Niaz-Azari, K. (2018). “Presenting an Organizational Transparency Model in Relation to Empowerment to Establish Organizational Trust of Managers (Case Study: Islamic Azad University of Mazandaran Province)”, Research in Educational Systems, Special Issue, pp. 111-130. (in Persian)

    Kordnaich, A., Fani A.A., & Masoudi, Z. (2014). “Organizational Culture The Missing Ring of Organizational Transparency and Organizational Performance”, Organizational Culture Management, 12(2), pp. 173-189. (in Persian)

    Legzian, M., Mortazavi, S., & Kazemi, H. (2008). “Conceptual model of organizational relationships based on trust and transparency and proportional control mechanisms”, Management Message, No. 28, pp. 185-221. (in Persian)

    Lindstedt, C. & Naurin, D. (2007). “Transparency against corruption, A cross-Country Analysis”, Management Journal of Business Ethics, 95, pp. 487–506.

    Madani, J., Zarandi, S., & Abdollahi, M.R. (2018). “Analysis of the Impact of Public Accountability on the Policy of Promoting Administrative Health and Organizational Transparency in the Public Sector (Case Study: Ministry of Industry, Mines and Trade of the Islamic Republic of Iran)”, Quarterly Journal of Public Policy in Management, Vol. 9, No. 30, pp. 21-41. (in Persian)

    Nargesian, A. & Jamali, Q. (2019). “Situation of Transparency in Iranian Government Organizations”, Journal of Government Studies (Journal of the Faculty of Law and Political Science), Vol. 5, No. 18, pp. 209-244. (in Persian)

    Nasrallahi, S. N., Mokhtari, H., & Seyeddin, M. S. (1392). “Meta-analysis: An approach to integrating and evaluating information science and epistemology research”, Knowledge and Information Management, 26(2), pp. 293-316.

    Porumbescu, G. (2015). “Linking Transparency to Trust in Government and Voice”, The American Review of Public Administration, 0275074015607301

    Pourezat, A.A., Gholipour, A., & Baghestani-Barzaki, H. (2009). “The relationship between citizens' awareness of citizenship rights and accountability and transparency of organizations”, Social Welfare Quarterly, Vol. 10, No. 38, pp. 7-40. (in Persian)

    Rastegar, A., Ramezani, G., & Nadimnejad, N. (2017). “Presenting a causal model of the relationship between organizational transparency and organizational loyalty by emphasizing the mediating role of organizational trust of Zahedan University of Medical Sciences staff”, Quarterly Journal of Leadership and Educational Management Research, Allameh Tabatabai University, Vol. 3, No. 11, pp. 29-50. (in Persian)

    Seyed-Naqavi, M.A. & Farahani, F. (2013). “Creating the right strategy and promoting organizational transparency through innovative leadership”, Quarterly Journal of Management Studies (Improvement and Transformation), Vol. 23, No. 72, pp. 75-97. (in Persian)

    Shakil, R. M., Mollah, A., Rahman, S. T., & Habib, M. (2020). “A Bibliometric Review of Global Research on Human Resources Management and Supply Chain Management”, International Journal of Supply Chain Management, 9(4), pp. 173–184.

    Shim, D. C. & Eom, T. H, (2009). “Anticorruption Effects of Information Communication and Technology (ICT) and Social Capital”, International Review of Administrative Sciences, Vol. 75, No. 1.

    Suwanda, D. & suryana, D. (2021). “Human Resource Development in Local Governments: Increased Transparency and Public Accountability”, Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(1), pp. 1063–1069.

    UNDP. (2004). Anti- corruption practice not. (online), http://www undp .org/ governance/ docs/ Ac- pn-English.pdf.

    Whipple, J. M., Wiedmer, R., & Boyer, K. (2015). “A dyadic investigation of collaborative competence, social capital, and performance in buyer–supplier relationships”, Journal of Supply Chain Management, 51(2), pp. 3-21.

    Yusnaini, Y., Burhanuddin, B., & Hakiki, A. (2020). “The role of the supply chain management in responsibility of Indonesian government auditors in detecting corruptions: Analysis of cognitive and moral effects”, International Journal of Supply Chain Management, 9(1), pp. 1048–1056.