بررسی مؤلفه‏های گرایشی در الگوی رفتار سازمانی مبتنی بر اخوت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

2 دکتری مدیریت اسلامی، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

چکیده

لازمة هر سازمانی فعالیت‏هایی است که اعضای سازمان در ارتباط با یک‌دیگر، سازمان، ارباب‌رجوع، یا مشتریان انجام می‏دهند. هر سازمانی با توجه به مبانی ارزشی خود به دنبال دستیابی به الگویی از رفتار سازمانی است که در عملکرد سازمان بالاترین اثربخشی و کارآیی را داشته باشد. یکی از الگوهای رفتاری متناسب با سازمان‏های اسلامی الگویی است که مبتنی بر اخوت اسلامی باشد. سازمان‏های اسلامی به دلیل تفاوت مبنایی با سازمان‏های غیراسلامی نیازمند شیوه‏های خاص خود در ادارة سازمان هستند. هدف از این پژوهش تبیین مؤلفه‏های گرایشی بود و محققان برای نیل به این هدف این سؤال را مطرح کردند که «مؤلفه‏های گرایشی در الگوی رفتار سازمانی مبتنی بر اخوت اسلامی چیست؟». بدین منظور در کتاب‌های اسلامی با روش داده‌بنیاد جست‌وجو کردند و مؤلفه‏های گرایشی الگوی اخوت اسلامی را به دست آوردند که عبارت‌اند از: تمایل به جلب رضایت الهی، آخرت‌گرایی، راهنماگرایی، تمایل به جلب رحمت و افاضات الهی در فعالیت‏ها، یک‌دلی و همدلی، همدردی و دلسوزی، محبت و مهربانی، مثبت‏گرایی، خیرخواهی، خدمت‏گرایی، اعتمادورزی، کنترل میل‏ها، و گرایش‏ها در جهت ایجاد و حفظ اخوت اسلامی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم.
نهج البلاغه، ترجمة محمد دشتی.
پرچمی، داوود (1382). «سنجش گرایش مردم به بسیج»، مطالعات بسیج، ش 18 و 19، ص 45 تا 89. 
تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد (‏1410 ق). غرر الحکم و درر الکلم، محقق: سید مهدی رجایى، چ 2، قم‏، دار الکتاب الإسلامی.
جوادی ‌آملی، عبدالله (1380). تسنیم، قم، نشر اسراء.
حر عاملى، محمد (1409). تفصیل وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسة آل البیت(ع).‏
حکیمی، محمدرضا و همکاران (1395). الحیات، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران
دانایی‌فرد، حسن؛ آرزو اسلامی (1390). کاربرد استراتژی پژوهشی نظریة داده‌بنیاد در عمل ساخت نظریة بی‌تفاوتی سازمانی، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). مفردات الفاظ قرآن، بیروت.
رضاییان، علی (1386). تیم‌سازی در قرن بیست و یکم، تهران، سمت.
ـــــــــــــ (1390). مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت.
طباطبایى، سید محمدحسین (1417 ق). المیزان فى تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
عزت‌راحج، احمد (1968). اصول علم نفس، مصر، دار الکاتب العربی.
فلیک، اووه (1388). درآمدی بر تحقیق کیفی، مترجم: هادی جلیلی، چ 2، تهران، نی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1369). أصول الکافی، مترجم: سید جواد مصطفوى، کتاب‌فروشى علمیة اسلامیه‏، تهران.
محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش، تهران، جامعه‌شناسان.
مصباح یزدی، محمدتقی (1383). آذرخشی دیگر از آسمان کربلا، قم، مؤسسة امام خمینی.
معین، محمد (1362). فرهنگ فارسی، تهران، سپهر.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1371). تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیّه.
منصور، محمود (1380). دیدگاه پیاژه در گسترة تحول روانی، تهران، بعثت.
منصوریان، یزدان (1385). «گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟»، ویژه‌نامة همایش علم اطلاعات و جامعة اطلاعاتی، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان.
References
Quran.
Nahj al-Balaghah, translated by Muhammad Dashti. (in Persian)
Charmaz, Kathy (2006). Constructing Grounded Theory A Practical Guide Through Qualitative Analysis, London, SAGE Publications.
Danaeifard, Hassan & Arezoo Eslami (2011). Application of research strategy of data foundation theory in the practice of constructing the theory of organizational indifference, Tehran, Imam Sadegh (AS) University. (in Persian)
Ezzat-Rahaj, Ahmad (1968). Principles of the Science of the Soul, Egypt, Dar al-Katib al-Arabi. (in Persian)
Flick, Oveh (2009). Introduction to Qualitative Research, translated by Hadi Jalili, Second Edition, Tehran, Ney Publishing. (in Persian)
Hakimi, Mohammad-Reza & others (2016). Al-Hayat, Islamic Culture Publishing Office, Tehran. (in Persian)
Horr Ameli, Mohammad (1988). Tafsil vasael al-shieat ela tahsil al-sharieat, Qom, Al al-Bayt Institute. (in Persian)
Javadiye Amoli, Abdullah (2001). Tasnim, Qom, Esraa Publishing. (in Persian)
Koleiny, Mohammad Ibn Ya`qub (1991). Uosul Al-Kafi, translated by Sayed Jawad Mostafavi, Froshi's book of Islamic science, Tehran, Pagan Awal. (in Persian)
Makarem Shirazi, Nasser & others (1992). Tafsir Nomoneh, Tehran, Islamic Library. (in Persian)
Mansoorian, Yazdan (2006). What is grounded theory and what is its application?, Special issue of the Conference on Information Science and Information Society, Isfahan, Isfahan University Press. (in Persian)
Mansour, Mahmoud (2001). Piaget's view on the scope of psychological transformation, Tehran, Besat. (in Persian)
Mesbah Yazdi, Mohammad-Taghi (2004). Another Lightning from the Sky of Karbala, Qom, Imam Khomeini Institute Publications. (in Persian)
Miles, M. & Huberman, A. (2002). Qualitative data analysis: a sourcebook of new methods, Sage London, Beverly Hills.
Mohammadpour, Ahmad (2013). Anti-Method Qualitative Research Method, Tehran, Sociologists Publications. (in Persian)
Moin, Mohammad (1983). Persian Culture, Tehran, Sepehr. (in Persian)
Pandit, N. R. (1996). The Creation of Theory: A Recent Application of the Grounded Theory Method, The Qualitative Report, Vol. 2, No. 4.
Parchami, Davood (2003). “Measuring the tendency of people to mobilize”, Journal of Basij Studies, pp. 18-19. (in Persian)
Ragheb Isfahani, Hussein Ibn Muhammad (1991). Quranic Dictionary, Beirut. (in Persian)
Rezaian, Ali (2007). Team Building in the 21st Century, Tehran, Samat. (in Persian)
Rezaian, Ali. (2011). Fundamentals of Organization and Management, Tehran, Samat. (in Persian)
Soto, S. (1992). “Using Grounded Theory Analysis to Study the Information-Seeking Behaviour of Dental Professionals”, Information Research News, Vol. 3, No. 1.
Sousa, C. A. & P. H. J. Headriks (2006). “The Need for Grounded Theory in Developing a Knowledge Based View of Organization Research Methods”,  Organizational Research Methods , Vol. 9, No. 3.
Strauss, A. & J. Corbin (1998). Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Technique, 2nd Edition, Newbury Park, Lonson, Sage.
Tabatayi, Syed Muhammad Hussain (1996). Al-Mizan in Interpretation of the Qur’an, Qom, Book of Islamic Spreads, University of Teachers of Hawzah Alamiya. (in Persian)
Tamimi Amdi, Abd al-Wahid bin Muhammad (1989). Ghorar al-hikam and dorar al-kalam, Qom, Dar Islamic book, achieving Seyed Mehdi Rajaei. (in Persian)