طراحی و اعتبارسنجی مدل عدم حساسیت سازمانی در سرمایه ‏های انسانی (مطالعة موردی: شرکت ملی گاز استان کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مدیریت، دانشکدة علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

هدف: عدم حساسیت سازمانی (بی‏حسی سازمانی) نوعی میل به بی‌میلی و درک نکردن آگاهانة امور توسط کارکنان است که به دلیل انتظارات برآورده‌نشده در تفکر و رفتار آنان پدید می‌آید. هدف از پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی مدل بی‏حسی سازمانی در سرمایه‏های انسانی است.
روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق اکتشافی مبتنی بر نظریة داده‌بنیاد است. جامعة آماری شامل خبرگان شرکت گاز استان کرمانشاه بودند که به روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد ۱3 مصاحبه تا رسیدن به اشباع نظری داده‌ها انجام گرفت. ابزار جمع‏آوری داده‌ها شامل مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه بوده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از رویکرد داده‌بنیاد و نرم‌افزار مکس‏کیو‏دی‌اِی، همچنین، اعتبارسنجی مدل با استفاده از آزمون تی تک‏نمونه‌ای صورت گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌ها شامل 367 کد، 77 مفهوم‏، 24 مقولة فرعی، و 6 مقولة اصلی‏ بودند که در قالب مدل ارائه و اعتبار مدل تأیید شد.
نتیجه‏ گیری: نتایج حاکی از شناسایی مهم‌ترین عوامل علّی (بی‏عدالتی، عدم شایسته‌سالاری، مسائل اقتصادی، و اهمیت ندادن مدیر به رشد)، مداخله‏گر (الگوگیری، بی‌توجهی به علایق و نظرات، عوامل کاهندة موفقیت، و مسائل فراسازمانی)، زمینه‏ای (ویژگی‏های شخصی، نظام نامناسب تشویق و تنبیه، فرهنگ‌سازمانی، و اهداف متناقض)، پدیده‌محوری (کم‏کاری خاموش، بی‏اعتنایی، کرختی، و بی‏رغبتی سازمانی)، راهبردها (کاهش تعهد و مشارکت، مسائل روحی‌ـ روانی منفی، اعتراض، و کاهش کمّیّت و کیفیت کار)، و پیامدهای بی‏حسی سازمانی (افزایش تخلف، کاهش بهره‌وری، بیزاری از کار و سازمان، و نارضایتی فراگیر) در سرمایه‌های انسانی شرکت ملی گاز استان کرمانشاهافزایش تخلف، کاهش بهره‌وری، بیزاری از کار و سازمان، و نارضایتی فراگیربودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


امیرحسینی، زهرا؛ شیرافکن، علی و رجب‌پور، مجتبی (1399). پیش‌بینی‌ اهمال‏کاری‌ تحصیلی ‌بر اساس ‌توان‌ متغیرهای ‌مدیریت‌ زمان،‌ باور هوشی،‌‌ عزت‏نفس ‌در‌ دانشجویان ‌دختر دانشگاه ‌پیام نور‌ شهرستان‌ دامغان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال بیست و یکم، شمارة 1، پیاپی 79، 117-128.
حسن‌پور رودبارکی، مریم و لبادی، زهرا (۱۳۹۵) اهمیت سرمایة انسانی در هزارة سوم، مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، ۲ (۷)،۴۵-۶۶.
حکاک، محمد و موسوی‌نژاد، سید هادی (۱۳۹4). تبیین نقش سکوت سازمانی و شادی در کار در کاهش فرسودگی شغلی کارکنان. فصلنامة مطالعات رفتار سازمانی، سال چهارم، شمارة ۱ (شمارة پیاپی ۱۲)، ۹۷-۱۲۱.
خانی شکراب، محمود (1399). تأثیر بی‌تفاوتی و طفره‌روی سازمانی بر کنترل و به‌روزی سازمانی دبیران آموزش‌وپرورش شهرستان گرمی. پایان‏نامة کارشناسی ارشد. اسماعیل ابراهیمی.. گرمی: دانشگاه آزاد اسلامی.
خمش‌آیا، احمد (۱۳۹۷). فهم فرایند بی‌حسی سازمانی، الگویی برخاسته از نظریة داده‌بنیاد (مورد مطالعه: سازمان‌های دولتی استان بوشهر). پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. اردشیر شیری.  . ایلام: دانشگاه ایلام.
خمش‌آیا، احمد؛ شیری، اردشیر؛ یاسینی، علی  (۱۳۹۸). خوانشی استعاری از پدیدة بی‌حسی سازمانی: تدوین و اعتبارسنجی یک مدل مفهومی. چشم‌انداز مدیریت دولتی، (۲) ۱۰، 187-۲۱۵.
سپهوند؛ رضا و شریعت‌نژاد؛ علی (1398) تحلیل مسائل برنامه‌ریزی منابع انسانی. تهران: ترمه.
شهرویی، نسیم (1398). بررسی و شناسایی علل و عوامل ایجادکنندة پدیدة بی‌حسی سازمانی و راه‌کارهای مقابله با آن (مورد مطالعه: آموزش‌وپروش استان خوزستان). پایان‏نامة کارشناسی‌ارشد. حمیدرضا عامل اردستانی.  . اصفهان: دانشگاه پیام نور. مرکز پیام نور نطنز.
عبدالهی گدللو، رضا (1396). رابطة سکوت سازمانی و بی‌تفاوتی سازمانی با اهمال‌کاری سازمانی معلمان تربیت بدنی شهرستان شاهین‏دژ و بوکان. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. سیدمحمد کاشف.. ارومیه: دانشگاه ارومیه.
معصومیان، هادی؛ شفیعی‌پور، داود و حدادزاده، مهدی (1399). بررسی رابطة بین خطاهای ادراکی و نقش‌های نامتعارف مدیران با بی‌حسی سازمانی (مطالعة موردی: آموزش‌وپرورش شهرستان ابرکوه). پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، یزد: دانشگاه پیام‌ نور. مرکز پیام نور تفت.
هدائی، مهدی؛ الوانی، سید مهدی؛ یزدانی، حمیدرضا و زارعی‌متین، حسن (1399). مزیت هم‌رقابتی (همکاری و رقابت) در سازمان‌های دولتی: هم‌افزایی انسان و فرایند. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 11 (2)، 15-33. doi: 10.29252/jpap.2020.96733
References
Abdollahi Gadlu, R. (2016). The relationship between organizational silence and organizational indifference with organizational procrastination of physical education teachers in Shahindaj and Buchan. Master Thesis. Seyyed Mohammad Kashif. . Urmia: Urmia University. (in Persian)
Aguinis, H., & Glavas, A. (2017). On corporate social responsibility, sensemaking, and the search for meaningfulness through work. Journal of Management. 20 (10), 1-30.
Ahmadi, S. A. A., & Fattahi, M. (2016). Investigating Factors of Organization Indifference and Proper Strategies in Iran Infrastructural Communications Company. International Business Management. 10 (6), 968-973. DOI: 10.3923/ibm.2016.968.973.
Amir-Hosseini, Z., Shirafkan, A., & Rajabpour, M. (2020). Predicting academic procrastination based on the ability of time management variables, IQ belief, self-esteem, students, girls, Payame Noor University, Damghan. Knowledge and research in applied psychology. Twenty-first year, No. 1, consecutive 79, 117-128. (in Persian)
Bereka Negussie, B., & Bayisa Oliksa, G. (2020). Factors influence nurses’ job motivation at governmental health institutions of Jimma Town, South-west Ethiopia. International Journal of Africa Nursing Sciences journal homepage: www.elsevier.com/locate/ijans. https://doi.org/10.1016/j.ijans.2020.100253.
Byrd, D., & Meyer, P.J. (2008). The Tripping Point in Leadership: Overcoming Organizational Apathy. Pilot Communications Group, Incorporated.
De graaff, M. C., Giebels, E., Meijer, D. J., &Verweij, D. E. (2016). Sensemaking in Military Critical Incidents: The Impact of Moral Intensity. Business & society. DOI: 0007650316680996.
Elsharnouby, T. H., & Elbanna, S. (2020). Change or perish: Examining the role of human capital and dynamic marketing capabilities in the hospitality sector. Journal Homepage.
Gustafsson, R., Jääskeläinen, M., Maula, M., & Uotila, J. (2016). Emergence of industries: A review and future directions. International Journal of Management Reviews. 18, 28-50.
Hakak, M., & Mousavinejad, S. H. (2014). Explain the role of organizational silence and happiness in work in reducing employee burnout. Quarterly Journal of Organizational Behavior Studies. Fourth Year, Vol. 1 (12), 97-121. (in Persian)
Hassanpour Rudbaraki, M., & Labadi, Z. (2016). The importance of human capital in the third millennium. Psychological Studies and Educational Sciences. 2 (7), 45-66. (in Persian)
Helmling, S. (2008). Sensual and insentience perception: Adorno, Hegel, and false consciousness (critique). Translate by: Shahryar Vaqfipur. Zibashenakht. 9 (10), 179-185.
Hendarmin, H., & Kartika, M. (2019). The Relationship Between Human Capital and the Regional Economy Productivity. JEJAK: Jurnal Ekonomi dan Kebijakan. 12 (1), 138-152. doi:https://doi.org/10.15294/jejak.v12i1.18396.
Hodaei, M., Alvani, S.M., Yazdani, H.R., & Zarei Matin, H. (2020). Coopetitive (Cooperation and Competition) Advantage in Public Organizations: Synergy of People and Process. Journal of Public Administration Perspective. 11 (2), 15-33. (in Persian)
Khamshaya, A., Shiri, A., & Yasini, A. (2018). Understanding the process of organizational anesthesia is a model arising from the data theory of the foundation (Case study: government organizations in Bushehr province). Master Thesis . Ardeshir Shiri. Ilam: Ilam University. (in Persian)
Khamshaya, A., Shiri, A., & Yasini, A. (2019). A Metaphorical Interpretation of Organizational Insentience Phenomenon: Developing and Validation of a Conceptual Model. Journal of Public Administration Perspective. 10 (2), 187-215. (in Persian)
Khani Shokrab, M. (2020). The effect of organizational indifference and evasion on the control and organizational well-being of education teachers in Garmi city. Master Thesis. Ismail Ebrahimi. . Garmi: Islamic Azad University. (in Persian)
Liu, X., & Ni, X. (2019). Human Capital Outflow and Stock Price Crashes: Evidence from the Rejection of the Inevitable Disclosure Doctrine. Electronic copy available at: https://ssrn.com/abstract=3492463
Maitlis, S., & Christianson, M. (2014). Sensemaking in organizations: taking stock and moving forward. The Academy of Management Annals. 8 (1), 57–125.
Masoumian, H., Shafiee Poor, D., & Haddadzadeh, M. (2020). Investigating the Relationship between Perceptual Errors and Unusual Plans of Managers with Organizational Anesthesia (Case Study: Abarkooh County Education). Master Thesis. Yazd: Payame Noor University. Payame Noor Taft Center. (in Persian)
Parker, Lee D. & Roffey, Bet H. (1997), Methodological Themes: Back to the Drawing Board: Revisiting Grounded Theory and the Everyday Accountant’s and Manager’s Reality, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 10(2).
Sadeghi, M., & Razavi, M.R. (2020). Organizational silence, organizational commitment and creativity: The case of directors of Islamic Azad University of Khorasan Razavi. Available online at ScienceDirect www.sciencedirect.com. https://doi.org/10.1016/j.erap.2020.100557 1162-9088/© 2020 Elsevier Masson SAS. All rights reserved.
Sandberg, J., & Tsoukas, H. (2020). Sensemaking Reconsidered: Towards a broader understanding through phenomenology. Organization Theory. Vol. 1, 1–34 © The Author(s) 2020 Article reuse guidelines: sagepub.com/journals- permissions DOI: 10.1177/2631787719879937 journals.sagepub.com/home/ott.
Schildt, H., Mantere, S., & Cornelissen, J. (2019). Power in Sensemaking Processes. Article reuse guidelines: sagepub.com/journals- permissions DOI: 10.1177/0170840619847718. www.egosnet.org/os.
Sepahvand, R., & Shariatnejad, A. (2018) Analysis of human resource planning issues. Tehran: Termeh Publications. (in Persian)
Shahroui, N. (2019). Investigating the causes and factors causing the phenomenon of organizational anesthesia and strategies to deal with it (Case study: education in Khuzestan province). Master Thesis.. Hamidreza Amel Ardestani. Isfahan: Payame Noor University. Payame Noor Center, Natanz. (in Persian)
Siguaw, J.A., Simpson, P.M., & Enz, C.A. (2006). Innovation orientation outcomes: The good and the bad. Journal of Business Research. 59 (10/11), 1133–1141.
Taylor, J. R., & Van Every, E. J. (2010). The situated organization: Case studies in the pragmatics of communication research. Routledge.
Weick, K. E. (2010). Reflections on enacted sensemaking in the Bhopal disaster. Journal of Management Studies. 47 (3), 537-550
----------------. (2012). Organized sensemaking a commentary on processes of interpretive work. Human Relations. 65 (1), 141-153.
Weick, K. E., Sutcliffe, K. M., & Obstfeld, D. (2005). Organizing and the process of sensemaking. Organization science. 16 (4), 409-421.
Wright, P. M. (2020). Human Resource Management Review. Human Resource Management Review journal homepage: www.elsevier.com/locate/hrmr. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2020.100781.
Xu, Y., & Li, A. (2019). The relationship between innovative human capital and interprovincial economic growth based on panel data model and spatial econometrics. Journal of Computational and Applied Mathematics 365 (2020) 112381. https://doi.org/10.1016/j.cam.2019.112381.