بررسی اثر فراموشی سازمانی هدفمند و غیرهدفمند بر فرایند یادگیری سازمانی (مورد مطالعه: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌‌ارشد، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

2 استاد، پردیس فارابی دانشگاه تهران، ایران

3 کارشناس‌‌ارشد، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

4 کارشناس‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

فراموشی سازمانی مفهومی‌ جدید است که مدتی است به متون نظری سازمان و مدیریت وارد شده و مورد توجه محققان در این عرصه قرار گرفته است. در پژوهش پیش رو اثر فراموشی سازمانی (هدفمند و غیرهدفمند) بر فرایند یادگیری سازمانی بررسی شده است. پژوهش حاضر از نظر روش توصیفی و از نوع پیمایشی و از منظر هدف کاربردی است. برای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌های محقق‌ساختۀ یادگیری سازمانی و فراموشی سازمانی به‌کار گرفته است.  جامعة‌ مورد بررسی همة مدیران و کارشناسان دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی شهر تهران و نمونة پژوهش نیز طبق فرمول کوکران 127 نفر است که به روش تصادفی ساده از جامعة آماری انتخاب شدند. نتایج حاکی از آن است که فراموشی سازمانی هدفمند اثر مثبت و معنادار بر فرایند یادگیری سازمانی دارد، در حالی که فراموشی سازمانی غیرهدفمند بر مراحل فرایند یادگیری سازمانی اثر معنادار نداشته است. در ادامه نیز اثر فراموشی سازمانی هدفمند و غیرهدفمند بر متغیرهای گوناگون اندازه‌گیری شد. برای مثال مشخص شد فراموشی سازمانی هدفمند بر نشر دانش، عملکرد دانش و بازنگری نتایج اثر معنادار و مثبت دارد. همچنین، نتایج نشان داد فراموشی سازمانی غیرهدفمند بر متغیرهای یادشده اثر معنادار نداشته است.
 

کلیدواژه‌ها


1. جلالی، رضا؛ خسروانی، فرزانه؛ حسینی، سیدیعقوب (1389). «فراموشی سازمانی، چالش مهم مدیران در عصر کسب­وکار». پژوهش‌نامة مدیریت تحول، سال دوم، شمارة چهارم، صفحات 117-97.
2. چهارمین کنفرانس مدیریت دانش، مرکز همایش های بین المللی رازی تهران، (1390)،«فراموشی سازمانی استراتژی جدید مدیریت دانش».
3. حاجی‌پور، بهمن؛ نظرپور کاشانی، حامد (1389) «اولویت‌بندی انواع فرهنگ سازمانی (طبق مدل کوئین) بر مبنای میزان اثرگذاری آن‌ها بر یادگیری سازمانی (مطالعة موردی شرکت‌های زیرمجموعة هولدینگ سرمایه‌گذاری غدیر)». اندیشة مدیریت راهبردی، شمارة 7، صفحات 208-171.
4. ﺣﺎﺟﯽ ﻋﺰﯾﺰی، ﻧﺎدﯾﺎ؛ ﻋﺼﻤﺘﯽ، ﻣﺤﺪﺛﻪ دﺧﺖ؛ ﻣﺮادی، ﺷﯿﻤﺎ (1388) .«ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ: روﯾﮑﺮد ﻧﻮﯾﻦ در ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ». ﻓﺼل‌نامة ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت، ﺷﻤﺎرة 60، صفحات 330-317.
5. زارعی متین، حسن (1388). «مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته». تهران، مؤسسة انتشارات آگاه.
6. علامه، سیدمحسن؛ مقدمی، مهدی (1389). «بررسی رابطة میان یادگیری سازمانی و عملکرد سازمانی، مطالعة موردی: واحد نیرومحرکة شرکت ایران خودرو». پژوهش‌نامة مدیریت اجرایی، سال دهم، شمارة اول، پیاپی 38، صفحات 99-75.
7. علی‌محمدی، صدیقه (1390). «بررسی رابطة میان میزان شکاف‌های دانشی و سطح فراموشی سازمانی (مطالعة موردی: سازمان جهاد دانشگاهی استان هرمزگان)». پایان‌نامه، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
8. قربانی‌زاده، وجه‌الله؛ مشبکی، اصغر (1387). «ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش فرایند یادگیری سازمانی». دوماهنامة دانشور رفتار، شمارة 29.
9. مشبکی، اصغر؛ عندلیب اردکانی، نادر؛ عندلیب اردکانی، داود (1390). «بررسی تأثیر سبک رهبری بر فراموشی سازمانی هدفمند: رویکردی نوین در مدیریت دانش». مدیریت سلامت، دورة 14، شمارة 44، صفحات 55-41.
10. مشبکی، اصغر؛ ربیعه، مسعود (1388). «فراموشی سازمانی هدفمند (استراتژیک): اکسیر رقابت‌پذیری درسازمان». فصل‌نامة مدرس علوم انسانی، دورة 13، شمارة 4، صفحات 218-193.
11. میراسماعیلی، الهام (1386). «بررسی و مقایسة مدیریت دانش و یادگیری سازمانی در مدارس هوشمند و مدارس عادی شهر تهران». فصل‌نامة اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، سال دوم، شمارة دوم، صفحات 169 تا 149.
1.Argote, L.; Beckman, S. L.; Epple, D. (1990). “The Persistence and Transfer of Learning in Industrial Settings”. Management Science, 36(2), 140-155.
2.Azmi, F. T. (2007). “Mapping the learn-unlearn-relearn model Imperatives for strategic management”. European business review, 20, 240-259.
3.Bettis, R.; Prahalad, C. K. (1995). “The Dominant Logic: Retrospective and Extension”. Strategic Management Journal, 16, 5-14.
4.Bhatt, Ganesh D. (2000). “Information Dynamics, Learning and Knowledge Creation in Organizations”. The Learning Organization, 7(2), 89-98.
5.Bettis, R.; Prahalad, . (1995). “The dominant logic: Retrospective and extension”. Strategic Management Journal, 16, 5-14.
6.Darer, E.; Argote, L.; Epple, D. (1995). “The Acquisition, Transfer and Depreciation of Knowledge in Service Organizations: Productivity in Franchises”.
7.Day, G. S. (1994). “Continuous learning about markets”. California Management Review, summer.
8.Epple, D.; Argote, L.; Devadas, R. (1991). “Organization Learning Curves: A Method for Investigating Intra-plant Transfer of Knowledge Acquired Trough Learning by Doing”. Organization Science, 2, 58-70.
9.Fernandez, V.; Sune, A. (2009). “Organizational Forgetting and its Causes: An Empirical Research”. Journal of organizational change management, 22(6), 620-634.
10.Guy, David; Tanguy, Brachet (2011). "On the Determinants of Organizational Forgetting". American Economic Journal: Microeconomics, American Economic Association, 3(3), 100-123.
11.Huber, G. P. (1991). “Organizational learning: The contributing processes and the literatures“. Organization Science, 2(1), 88-115.
12.Lamsa, T. (2008). “Knowledge Creation and Organizational Learning in Communities of Practice: an empirical analysis of a health care organization”. University of Oulu Thesis.10-20.
13.Lopez, S. P.; Peon, J. M. M.; Ordas, C. J. V. (2005). “Human Resource Practices, Organizational Learning and Business Performance”. Human Resource Development International, 8(2), 147-164
14.Holan, Martin de; Phillips, N. (2004). "Organizational forgetting as strategy". Strategic Organization, 2(4), 423-433.
15.Holan, Martin de; Phillips, N.; Lawrence, T. (2004). “Managing organizational forgetting”. Sloan Management Review, 45(2), 45-51.
16.Holan, Martin de; Phillips, N. (2004). “Remembrance of things past? The dynamics of organizational forgetting”. Management Science, 50(11), 1603-1613.
17.Holan, Martin de; Phillips, N. “Knowing forgetting and learning once again knowledge consolidation in service organization”. Avaiable at http://www.academia.edu/695334.
18.Ngoc, Thuy Pham; Fredric, William Swierczek; Pham, N. T.; Swierczek, F. W. (2006). "Facilitators of organizational learning in design", The Learning Organization, 13 (2), 186-201.
19.Sune, Albert; Fernandez, Vicenc (2009). “Organizational Forgetting in Higher Education”. 3rd International Conference on Industrial Engineering and Industrial Management.
20.Synder W. M.; Cumming, T. G. (1998). “Organization learning disorder: Conceptual model and intervention hypotheses". Humman Relation, 873-895.’.
21.Zhang, Li; Tian, Yezhuang; Zhongying Qi, A. (2009). A conceptual model of organizational learning based on knowledge sharing. School of Management, Harbin Institute of Technology, China.
22.Zeng, Junjian; Chen, chunhua, (2010). “The Relationship between Intentional Organizational Forgetting and Organizational Innovation: The Mediating Effect of Organizational Learning Capability”. School of Business Administration South China University of Technology Guangzhou, China.