شناسایی عوامل مؤثر بر جانشین‌پروری در مدیریت دانشگاه (پژوهشی آمیخته در دانشگاه فرهنگیان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه معماری، دانشکدۀ انقلاب اسلامی، دانشگاه فنی و حرفه‌ای، تهران، ایران.

10.22059/jomc.2025.387171.1008744

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر جانشین‌پروری در مدیریت دانشگاه فرهنگیان بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و با توجه روش گردآوری داده‌های پژوهش از نوع آمیخته (کیفی- کمی) با رویکرد قیاسی - استقرایی بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی، کلیه صاحب‌نظران، اساتید و خبرگان حوزه منابع انسانی در دانشگاه فرهنگیان بود که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند مبتنی بر گلوله‌برفی، 17 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. جامعه آماری در مرحله کمی کلیه اساتید، مدیران و کارکنان دانشگاه فرهنگیان بودند، که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی، بر اساس فرمول کوکران تعداد 256 نفر انتخاب شدند. به‌ منظور گردآوری داده‌های کیفی از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و برای داده‌های کمی نیز از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. اعتمادپذیری داده‌های مصاحبه با روش بازخورد مشارکت‌کننده و اعتباربخشی مصاحبه‌ها با روش ضریب توافق و بازآزمون تأیید شد. همچنین روایی صوری پرسشنامه مورد تأیید متخصصان قرار گرفت و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 89/0 بدست آمد. جهت تحلیل داده‏ها در قسمت کیفی از روش کدگذاری باز و محوری و در قسمت کمی از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل مؤثر بر جانشین‌پروری در مدیریت دانشگاه فرهنگیان عبارتند از: 1- تدوین چشم‌انداز و برنامه جانشینی 2- مدیریت استعداد و شایسته‌سالاری 3- آموزش و توسعه نیروی انشانی 4- مدیریت و رهبری مشارکتی (مشارکت کارکنان) 5- واگذاری‌های توسعه‌ای 6- بهسازی مدیریت منابع انسانی و 6- سیستم ارزیابی عملکرد. استفاده از نتایج این پژوهش می‌تواند در بهبود وضعیت جانشین-پروری و مدیریت استعداد و کارآمدی نظام آموزشی مؤثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات