پیش‌بینی میزان شیوع رفتار شهروندی سازمانی بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازمانی (مورد مطالعه: شرکت‌ برق منطقه‌ای و توزیع نیروی فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکدة علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، ایران

2 کارشناس‌ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه شیراز، ایران

چکیده

هدف این پژوهش پیش‌بینی میزان شیوع رفتار شهروندی سازمانی بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازمانی در شرکت‌ برق منطقه‌ای و توزیع نیروی فارس بود. جامعة آماری پژوهش شامل همة کارکنان ستادی شرکت‌ برق منطقه‌ای و توزیع نیروی فارس بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای ساده 232 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، دو پرسشنامة ساختار سازمانی ترک‌زاده و محترم و رفتار شهروندی سازمانی پادساکف (2000) بود که پس از بررسی روایی و پایایی بین افراد نمونه توزیع و داده‌ها با آزمون تی وابسته، آزمون تی تک‌‎نمونه‌ای، ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلة ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد ساختار سازمانی غالب در شرکت‌ برق منطقه‌ای و توزیع نیروی فارس از نوع بازدارنده بوده و میزان شیوع رفتار شهروندی سازمانی در حد متوسط است. همچنین، رابطة معناداری بین ابعاد ساختار سازمانی و ابعاد رفتار شهروندی سازمانی وجود دارد و ساختار سازمانی تواناساز پیش‌بینی‌کنندة مثبت و معنادار رفتار شهروندی سازمانی است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. اسلامی، حسن؛ سیار، ابوالقاسم (1387). «رفتار شهروندی سازمانی». مجلة تدبیر، سال هجدهم، شمارة 187، صفحات 59-56.
  2. اعرابی، محمد (1376). طراحی ساختار سازمانی. تهران، دفتر پژوهش­های فرهنگی.
  3. امین، زهرا (1391). رابطة بین نوع ساختار سازمانی و مطلوبیت جوّ آموزشی در مراکز دانشگاه جامع علمی کاربردی استان فارس. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت آموزش، واحد بین‌الملل دانشگاه شیراز.
  4. ترک‌زاده، جعفر؛ محترم، معصومه (زیرچاپ). «بررسی رابطة نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایة اجتماعی گروه­های آموزشی در دانشگاه شیراز». مجلة رفاه اجتماعی.
  5. ترک‌زاده، جعفر؛ محترم، معصومه (زیرچاپ). بررسی رابطة نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایة اجتماعی گروه­ها با رضایت تحصیلی دانشجویان دانشگاه شیراز ـ مدل معادله ساختاری، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی.
  6. حسن‌پور، اکبر (1382). «ساختارهای جدید سازمانی». ماهنامة تدبیر، سال چهاردهم، شمارة 137،صفحات 57-53.
  7. رضایی کلیدبری، حمیدرضا؛ باقر سلیمی، سعید (1387). «نقش عدالت سازمانی در تقویت رفتار شهروندی سازمانی». دومین همایش شهروندمداری، دانشگاه مدیریت تهران، چاپ هفدهم، انتشارات سمت.
  8. زارعی متین، حسن؛ جندقی، غلامرضا؛ توره، ناصر (1387). «شناخت عوامل رفتار شهروندی سازمانی و بررسی ارتباط آن با عملکرد سازمانی».مدیریت فرهنگ سازمانی، دورة چهارم، شمارة دوم،
  9. زینعلی، فاطمه (1391). بررسی رابطة بین نوع ساختار سازمانی و پتانسیل انگیزشی تحصیلی دانشجویان با واسطه گری جو کلاسی در دانشگاه شیراز. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت آموزشی، دانشگاه شیراز.
  10. صحرانورد، ملیحه (1390). بررسی رابطة بین رفتار شهروندی سازمانی و سلامت سازمان در اداره کل آموزش‌وپرورش فارس. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه شیراز.
  11. قربانی چوبقلو، صمد؛ صادقی عمروآبادی، بهروز (1390). «اثرات اخلاق اسلامی بر فاکتورهای شغلی مبتنی بر مهندسی فرهنگی رفتار شهروندی سازمانی». ماهنامة مهندسی فرهنگی، شماره‌های 61 و 62، صفحات 47-29.
  12. کشاورز، پروین (1391). بررسی رابطة بین ادراک کارکنان از میزان اعتماد مدیران به کارکنان با میزان شیوع رفتار شهروندی سازمانی در اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان فارس. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت آموزشی؛ دانشگاه شیراز.
  13. محترم، معصومه (1390). بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایه‎­ها با رضایت تحصیلی دانشجویان در دانشگاه شیراز. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة مدیریت آموزشی،؛ دانشگاه شیراز؛ شیراز.
  14. مستبصری، محمد؛ نجابی، علیرضا (۱۳۸۷). «فرسودگی شغلی عامل تعدیل کنندة OCB در سازمان». اولین کنفرانس ملی مدیریت رفتار شهروندی سازمانی، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران، 16 آذر ماه.
  15. هویدا، رضا؛ نادری، ناهید (1388). «بررسی سطح رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه اصفهان». پژوهش‌نامة مدیریت اجرایی، سال نهم، شمارة اول، صفحات 103-118.

 

  1. Ahmadizadeh, Zahra; Heidarinejad, Sedighe; Farzam, Farzan; Shetab Boshehri, Nahid (2012). “Investigation the relation between organizational climate and organizational citizenship behavior“. International Journal of Sport Studies, 2, 163-167.
  2. Appelbaum, Steven; Bartolomucci, Nicolas; Beamier, Erika; Dore, Isabelle (2004). “Organizational citizenship behavior: a case study of culture”. Leadership and trust, management decision, 42(1), 13-40.
  3. Barney, Jay; Griffin, Ricky (1992). The management of organization: Houghton Mifflin Company.
  4. Hee Lee, Ung; Kyoung Kim, Hye; Hyung Kim, Young (2013). “Determinants of organizational citizenship behavior and its Outcomes“. Global Business & Management Research: An International Journal, 5(1), 54-65.
  5. Hoy, Wayne; Miskel, Cecil (2011). Educational administration, theory, research, and practice, 10th Ed, New York, McGraw Hill.
  6. Islam, Talat; Anwar, Farooq (2012). “Investigating the mediating role of organizational citizenship behavior between organizational learning culture and knowledge sharing“. World Applied Sciences Journal, 19, 795-799.
  7. Koopman, Richard (2001). Applied Psychology, pp: 1-10.
  8. Lin, Rose Su Jung; Li, Hung Hui; Hsiao, Jui Kuo, (2012). “what are the relationships between transformational leadership and organizational citizenship behavior?—an empirical study”. Business Innovation IPEDR, 38, 170-174.
  9. Organ, Dennis (1988). Organizational citizenship behavior: the good soldier syndrome. Lexington, MA, Lexington Books.
  10. Podsakoff, Philip; Mackenzie, Scott; Paine, Julie Beth; Bacharach, Daniel (2000). “Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research“. Journal of Management, 26, 513–563.
  11. Rhoads, Dereck, (2009). Enabling Structure and collective efficacy: a study of teacher perceptions in elementary divisions of american schools in mexico, Dissertation of PHD, Seton Hall University.
  12. Robbins, Stephen; Judge, Timothy (2009). Organizational behaivior, 13th Ed. New Delhi, Prentice Hall of India.
  13. Saddique, Muhammad; Hayat, Khizer; Abbas, Muhammad Aamir (2013). “Impact of organizational structure on product innovation and customer satisfaction”. Management and Administrative Sciences Review, 1(2), 54-70.
  14. Seyed Javadin, Reza; Rayej, H.; Agamiri, A.; Yazdani, H. (2010). “Internal marketing: a step in to improve organizational citizenship behaviour and service quality”. Modarres Olum Ensani, 14, 67-98.
  15. Suresh Sundaram, Venkatammal Ponraj (2010). “An antecedents of organizational citizenship behavior”. Journal of the Indian academy of applied psychology, 36(2), 276-286.
  16. Tolbert, Pamela; Hall, Richard (2009). Organizations: Structure, Processes and Outcomes, 10th Ed, New Jerssey, Pearson Prentice Hall.
  17. Tylus, Joseph. (2009). The impact of enabling school structures on the degree of internal school change as measured by the implementation of professional learning communities, Dissertation Of PHD, Virginia Commonwealth University.
  18. Watts, Donald (2009). Enabling school structure, mindfulness, and teacher empowerment: test of a theory. Dissertation Of PHD, Department of Educational Leadership, Policy, and Technology Studies, The University of Alabama.