نگاهی به نقش دولت در تقویت فرهنگ مشارکت شهروندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 پژوهشگر و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 استادیار، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

4 استادیار، دانشکدة علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، با تکیه بر فرض تکلیف دولت در مشارکت­پذیری شهروندان، تحلیل نقش­ دولت در تقویت فرهنگ مشارکت عمومی است. به باور نگارندگان، خواست و ارادة واقعی دولت در مسیر جلب مشارکت مردم نقشی تعیین‌کننده و انکارناپذیر دارد. از این ­رو، مقاومت و بی‌تمایلی دولت­ها نسبت به حضور و مشارکت مردم در اعمال قدرت، آسیبی جدی به حوزة عمومی وارد خواهد کرد. به باور این پژوهش، مشارکت مردم از عوامل اساسی دموکراتیک قلمدادشدن نظام سیاسی است که جز از طریق توسعه و تقویت فرهنگ مشارکت محقق نمی­شود. از این ­رو، دغدغة پژوهش حاضر، ایجاد بسترهای فرهنگی و تأکید بر گام­هایی ضروری از جمله آموزش شهروندان، جامعه‌پذیرسازی، جهت­بخشی به مشارکت، ظرفیت­سازی، ساماندهی گروه­های مؤثر در قدرت، آزادسازی رسانه­ها و انحصارزدایی است که دولت باید بدان ملتزم باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


. ازکیا، مصطفی، و غفاری، غلامرضا (1383). توسعة روستایی با تأکید بر جامعة روستایی ایران. تهران: نشر نی.
2. الوانی، سید مهدی، و شریف­زاده، سید فتاح (1383). فرایند خط­مشی­گذاری عمومی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
3.بال، آلن ر.، و گای، پیترز ب. (1384). سیاست و حکومت جدید. ترجمة عبدالرحمن عالم، تهران: قومس.
4. بشیریه، حسین (1376). جامعه‌شناسی سیاسی. تهران: نشر نی.
5. بشیریه،حسین (1382). آموزش دانش سیاسی. تهران: نگاه معاصر.
6. بیتام، دیوید (1383). دموکراسی و حقوق بشر. ترجمة محمدتقی دلفروز، تهران: طرح نو.
7. پای، لوسین دبلیو، کلمن، جیمز، اس، بایندر، لئونارد، لاپالومبارا، بایندر، وربا، سیدنی، و واینر، مایرون  (1380). توالی­ها و بحران­ها در توسعة سیاسی. ترجمة غلامرضا خواجه سروری، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
8. توحیدفام، محمد (1381). دولت و دموکراسی در عصر جهانی‌شدن. تهران: روزنه.
9. جانسون، لزلی (1378). منتقدان فرهنگ (از ماتیو آرنولدز تا برنارد ویلیامز). ترجمة ضیا موحد، تهران: طرح نو.
10. خانیکی، هادی (1381). قدرت، جامعه مدنی و مطبوعات. تهران: طرح نو.
11. خنیفر، حسین، و مقیمی، سید محمد (1388). درآمدی به فلسفة اخلاقی در سازمان (مطالعة موردی: منشورهای اخلاقی). فصل‌نامة علمی-پژوهشی پژوهش­های فلسفی- کلامی، دانشگاه قم، سال 11، شمارة 1، صفحات 260-235.
12. خوبروی پاک، محمدرضا (1384). تمرکززدایی و خودمدیری. تهران: چشمه.
13. دال، رابرت (1378). دربارة دموکراسی. ترجمة حسن فشارکی، تهران: شیرازه.
14. دایموند، لری، فوکویاما، فرانسیس، هاروویتز، دانلد، و پلنتر، مارک اف. (1393). بازنگری پارادایم گذار به دموکراسی. مجلة اندیشة پویا، سال 2، شمارة 14، صفحات 63-58.
15.دوورژه، موریس (1358). جامعه‌شناسی سیاسی. ترجمة ابوالفضل قاضی ‌شریعت­‌پناهی، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
16. رحیمی، مصطفی (1357). قانون اساسی ایران و اصول دموکراسی. تهران: امیرکبیر.
17. رستمی، ولی (1387). مشارکت مردم در قانون‌گذاری جمهوری اسلامی ایران. فصل‌نامة حقوق دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورة 38، شمارة 1، صفحات 204-179.
17. فاضلی، محمد (1389). بنیان­های ساختاری تحکیم دموکراسی. تهران: کندوکاو.
18. لوفان­بومر، فرانکلین (1385). جریان­های بزرگ در تاریخ اندیشة غرب. ترجمة حسین بشیریه، تهران: مرکز بازشناسی ایران و اسلام.
19. لیپست، سیمور مارتین (1383). دایره­‌المعارف دموکراسی. ترجمة کامران فانی و نوراله مرادی، تهران: وزارت امور خارجه.
20. مسعودنیا، حسین، و مهدی­پور، آسیه (1390). فرهنگ سیاسی قبیله­ای و مشارکت سیاسی در استان ایلام. مجلة رهیافت­های سیاسی- بین‌المللی، شمارة 26، صفحات 90-61.
21. مقیمی، سید محمد (1380). سازمان و مدیریت: رویکردی پژوهشی. تهران: ترمه.
22. میل، جان ­استوارت (1369). تأملاتی در حکومت انتخابی. ترجمة علی رامین، تهران: نشر نی.
23. میلبرث، لستر، و گوئل، لیل (1386). مشارکت سیاسی. ترجمة سیدرحیم ابوالحسنی، تهران: نشر میزان.
24. نقیب­زاده، احمد (1381). درآمدی بر جامعه­شناسی سیاسی. تهران: سمت.
 
25. Dahl, R. (1989). Democracy and its Critics. New Haven Conn: Yale University Press.
26. Held, D. (1996). Models of democracy. 2d Ed, Stanford: Stanford University Press.
27. Linz, J., and Stephan, A. (1996). Problems of Democratic transition and consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe. Baltimore, MD: John Hopkins University Press.
 
28. Rahmatollahi, H., Ahmadi sajadi, S. A., & Agha Mohammad aghaee, E. (2015). The role of state in the process changing public order to legalorde (considering Parsons Structural Functional Theory, Journal of Applied Environmental and Biological Sciences (JAEBS), 5(2), 113-119.