بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و سرمایۀ روان‌شناختی با عملکرد سازمانی (مورد مطالعه: کسب‌وکارهای کوچک شهر تبریز)

نوع مقاله : مقاله کاربردی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد، دانشکدة مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اصول‌الدین، قم، ایران

چکیده

در دو دهة اخیر، عملکرد سازمانی به یکی از موضوعات مورد توجه و جذاب در زمینه‌های تحقیقاتی و کاربردی تبدیل شده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سرمایة روان‌شناختی و سرمایة اجتماعی بر عملکرد سازمانی بود. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی‌ـ همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری است. جامعة آماری مد نظر همة کارکنان کسب‌وکارهای کوچک شهر تبریز بودند. در مرحلة اول با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای 18 کسب‌وکار و در مرحلة دوم از بین همة کارکنان (750 نفر) طبق فرمول کوکران 255 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. گردآوری داده‏ها با استفاده از پرسشنامة استاندارد (فلشیو و همکاران، لوتانز و همکاران) و تحلیل داده‏ها با استفاده از دو نرم‌افزار SPSS18 و AMOS22 انجام شد. نتایج نشان داد بین سرمایة روان‌شناختی و سرمایة اجتماعی رابطة معنادار و مثبت وجود دارد. سرمایة اجتماعی و سرمایة روان‌شناختی نیز تأثیر مثبت و معنادار بر عملکرد سازمانی می‌گذارند و تأثیر سرمایة اجتماعی معنادارتر و قوی‏تر است. سرمایة روان‌شناختی از طریق متغیر سرمایة اجتماعی به طور غیر مستقیم بر عملکرد سازمانی مؤثر است و سرمایة اجتماعی بین سرمایة روان‌شناختی و عملکرد سازمانی نقش میانجی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


بهادری خسروشاهی، جعفر؛ تورج هاشمی نصرت‌آّباد؛ جلیل باباپور خیرالدین (1391). «رابطة سرمایة روان‌شناختی با سرمایة اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز»، پژوهش و سلامت، د 2، ش 1، صص 145 ـ 153.
جمالی، غلام‌رضا (1395). «تحلیل ابعاد نوآوری باز مبتنی بر توسعة فناوری اطلاعات در شرکت‌های دانش‌بنیان: تلفیق BSC، FANP، و DEMATEL»، مدیریت فناوری اطلاعات، د 8، ش 3، صص 519 ـ  540.
خلیفه‌سلطانی، حشمت؛ فرزانه والی؛ سعید صحت (1393). «تأثیر سرمایة روان‌شناختی مثبت مدیران بر بهبود عملکرد کارکنان: مطالعه در شرکت بیمة ملت شهر تهران»، علوم مدیریت ایران، د 9، ش 33، صص 47 ـ 68.
ریاحی، ابوالفضل (1393). «رهیافت توسعة صنایع کوچک و متوسط در ایران»، مدیریت استراتژیک صنعتی، د 11، ش 33، صص 1 ـ 13.
شمسی گوشکی، سجاد؛ روح‌الله نعمتی (1394). «رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و سرمایۀ انسانی با عملکرد سازمانی (مورد مطالعه  فروشگاه‌های شهر کرمان)»، مدیریت سرمایة اجتماعی، د 2، ش 2، صص 265 ـ290.
عباسی، محرم؛ الهام ابراهیمی؛ ملیحه شیخی قهی؛ علی‌رضا اکبری (1398). «تحلیل سطوح مفهوم سرمایة اجتماعی با رویکرد فراترکیب»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، 10(2)، صص 55 ـ 79.
Abbasi, M., Khanifar, F., Abbasi, A., & nouri, k. (2019). Analyzing Levels of the Social Capital Concept Using Meta-synthesis Approach. journal of sociological cultural studies, 10(2). pp. 55-79.
Anderson, A. R. & Miller, C. J. (2003). “Class matters”: Human and social capital in the entrepreneurial process. The journal of socio-economics, 32(1), pp. 17-36.‏
Anklam, P. (2002). Knowledge management: the collaboration thread. Bulletin of the American Society for Information Science and Technology, 28(6), pp. 8-11.‏
Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2011). Meta‐analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human resource development quarterly, 22(2), pp. 127-152.
Avey, J. B., Wernsing, T. S., & Luthans, F. (2009). Can positive employees help positive organizational change? Impact of psychological capital and emotions on relevant attitudes and behaviors. Journal of Applied Behavioral science, 44(1), pp. 48-70.
Shamsi Ghuoshky, S. & Nemati, R. (2014). The Relationship between Social Capital and Human Capital with Organizational Performance (Case Study: Kerman City Stores. 2)2(-290-267. (in Persian).
Bhadori Khosrowshahi, J., Hashemi Nosrat Abad, & Toraj-Babapour Kheireddin, J. (2012). "Relationship between psychological capital and social capital of Tabriz University students".Journal of Research and Health, 2(1), pp. 145-153. (in Persian).
Darcy, C., Hil, J., McCabe, T., & McGovern, P. (2014). A consideration of organisational sustainability in the SME context A resource-based view and composite model. European Journal of Training and Development, pp. 400-401.
Felicio, J. A., Couto, E., & Caiado, J. (2014). Human capital, social capital and organizational performance: A structural modeling approach (No. 1302). Centre for Applied Mathematics and Economics (CEMAPRE), School of Economics and Management (ISEG), Technical University of Lisbon.
Ghoshal, S. & Bartlett, C. A. (1990). The multinational corporation as an interorganizational network. Academy of management review, 15(4), pp. 603-626.‏
Gittell, J. H., Seidner, R., & Wimbush, J. (2007). A social capital Model of High Performance Work systems, Presented in conference on HRM and Knowledge Related Performance Copenhage: Copenhagen Business School, pp. 1-44.
Grosbois, J. F. (2011). The impact of knowledge management practices on nuclear power plant organization performance. Thesis of PhD, Carleton University, Ottawa, Ontario, Canada.
Jamali, Gh. (2016). Analysis of Dimensions of Open Innovation Based on Information Technology Development in Knowledge Companies: Integration of BSC, FANP and DEMATEL. Information Technology Management, 8(3), pp. 519-540. (in Persian)
Kachlami, K. Yazdanfar, D. (2016). "Determinants of SME growth: The influence of financing pattern. An empirical study based on Swedish data", Management Research Review, Vol. 39 Iss: 9, pp.966 – 986.
Khalifehsoltani, H., Wali, F., & Sehat, S. (2013). "The Impact of Positive Psychological Capital on Managers' Performance Improvement: A Study in Tehran Mellat Insurance Company". Iranian Journal of Management Science. 9(33), pp. 68-47. (in Persian)
Lesser, E. L. & Storck, J. (2001). Communities of paractice and organizational performance, IBM systems Journal, 40(4), pp. 830-844.
Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Norman, S. M., & Combs, G. M. (2006). Psychological capital development: toward a micro‐intervention. Journal of organizational behavior, 27(3), pp. 387-393.
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology, 60(3), pp. 541-572.
Luthans, F., Norman, S. M., Avolio, B. J., & Avey, J. B. (2008). The Mediating Role of Psychological Capital in the Supportive Organizational Climate Employee Performance Relationship. Journal of Organizational Behavior, 29, pp. 219-238.
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). "Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction". Personnel psychology, 60(3), pp. 541-572.‏
Peterson, S. J. & Luthans, F. (2003). The positive impact and development of hopeful leaders. Leadership & Organization Development Journal, 24(1), pp. 26-31.
Riahi, A. (2014). Small and Medium Industries Development Approach in Iran. Journal of Industrial Strategic Management, 11( 33), pp. 1-13. (in Persian)
Schumacker, RE. & Lomax, RG. (2004). A beginner’s guide to structural equation modeling. Mahwah NJ: Lawrence Erlbaum.
Seligman, M. E. & Csikszentmihalyi, M. (2014). Positive psychology: An introduction; Springer Netherlands, pp. 279-298.
Sengupta, A., Venkatesh, D. N., Sinha, Arun K. (2013). "Developing performance-linked competency model: a tool for competitive advantage", International Journal of Organizational Analysis, 21 (4): pp. 504 -527.
Skerlavaj, M., Stemberger, M. I., & Dimovski, V. (2007). Organizational learning culture—the missing link between business process change and organizational performance. International Journal of Production Economics, 106(2), pp. 346-367.‏
Snyder, C. R. & Lopez, S. J. (2009). Oxford handbook of positive psychology. Oxford University Press, USA.
Wu, S. I. & Liu, D. I. Y. (2010). "The performance measurement perspectives and causel relationship for ISO-certified companies a case of opto-electronic industry". International Journal of Quality & Reliablity Management, 27, pp. 27-47.
Yang, J., Brashear Alejandro, T. G., & Boles, J. S. (2011). The role of social capital and knowledge transfer in selling center performance. Journal of Business & Industrial Marketing, 26(3), pp. 152-161.