شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر و پیامدهای رهبری آفتاب‌پرست در سازمان‌های دولتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت، دانشکدة مدیریت، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 گروه تکنولوژی آموزشی و آموزگار مقطع ابتدایی، آموزش‌وپرورش لرستان، الشتر، ایران

10.22059/jomc.2024.378836.1008680

چکیده

هدف: مواجهة سازمان‌های امروزی با تغییرات دائمی است و رهبران امروزی را ملزم می‌کند تا از نظر استراتژیک واکنشی و فعال باشند تا اطمینان حاصل کنند که سازمان‌هایشان در عصر مدرن شکوفا می‌شوند. رهبران آفتاب‌پرست دارای ویژگی‌هایی هستند که به سازمان‌ها دانش و سبک رقابت در مقیاس جهانی را می‌دهند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر و پیامدهای رهبری آفتاب‌پرست صورت پذیرفت.
روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری داده‌ها از نوع پیمایشی و اکتشافی است که به صورت آمیخته انجام شده است. جامعة آماری پژوهش خبرگان حوزة منابع انسانی سازمان‌های دولتی سنندج هستند که اعضای نمونة آن با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس اصل اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمی پرسشنامه است. روایی و پایایی ابزار مصاحبه به ترتیب با استفاده از روایی محتوایی و پایایی درون‌ کدگذار و میان کدگذار بررسی شد و همچنین برای پرسشنامه از روایی محتوایی و پایایی بازآزمون مورد تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش برای تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و کدگذاری و دلفی فازی و در بخش کمی از روش دیمیتل فازی بهره گرفته شد.
یافته‌ها: ‌در این پژوهش بر اساس تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه مجموعه‌ای از عوامل شامل موقعیت‌های غیر قابل پیش‌بینی، اشاعة جوّ منفعت‌طلبی سازمان، وجود روحیة رقابت‌پذیری، سیاسی‌کاری در سازمان و انحرافات سازمانی، فرصت‌طلبی، شخصیت زیرکانه، مرکزِ کنترل درونی، مراقبت رفتاری، قابلیت واکنش‌پذیری به عنوان پیشایندها و همچنین مؤلفه‌های شبکه‌سازی و توسعة کانال‌های ارتباطی، انعطاف‌پذیری و سازگاری با تغییرات، تنظیم نگرش‌ها و رفتارهای رهبری با محیط، کسب هویت اجتماعی، تفکر انتقادی، امنیت شغلی، شکل‌گیری رفتارهای سیاسی، سبک‌های ارتباطی تطبیقی، چابکی سازمان به عنوان پسایندهای رهبری آفتاب‌پرست شناسایی شدند. از میان عوامل شناسایی‌شده، موقعیت‌های غیر قابل پیش‌بینی و مرکزِ کنترل درونی به ترتیب به‌ عنوان مهم‌ترین عوامل رهبری آفتاب‌پرست شناسایی شدند.
نتیجه: مهم‌ترین عوامل مؤثر بر رهبری آفتاب‌پرست موقعیت‌های غیر قابل پیش‌بینی و مرکزِ کنترل درونی در سازمان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه و جلالی، رضا (1392). تحقیق در عملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی به مسئله). سازمان مدیریت صنعتی، 324 ـ 328.
دانایی‌فرد، حسن (1395). روش‌شناسی مطالعات دلالت‌پژوهی در علوم اجتماعی و انسانی: بنیان‌ها، تعاریف، اهمیت، رویکردها، و مراحل اجرا. روششناسی علوم انسانی، 22(86)، 39 ـ 71.
مشتاق، علی‌رضا و بهرام‌زاده، حسین‌علی (1385). بررسی رابطة بین منبع کنترل (درونی ـ بیرونی) مدیران مدارس با سبک‌های تصمیم‌گیری (آمرانه‌ـ مشارکتی) آنان. پژوهشنامة تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، (23)، 185.
Alabadi, H. & Al-Khakani, D. (2021). The role of strategic uncertainty in the adoption of behavior chameleon leadership - an applied study in the department of real estate state Najaf branch. IUG Journal of Economics and Business, 28(1), 96–113.
Azar, A., Khosravani, F., & Jalali, R. (2012). Research in soft operations (problem structuring approaches). Industrial Management Organization, 324-328. (in Persian)
Bahrami, H. & Evans, S. (2014). Super-fexibility for knowledge enterprises: A toolkit fordynamic adaptation. Springer.
Bright, D. S., Alzola, M., Stansbury, J., & Stavros, J. M. (2011). Virtue ethics in positive organizational scholarship: an integrative perspective. Canadian Journal of Administrative Sciences, 28(3), 23.
Danaei-Fard, H. (2015). Methodology of research implications in social and human sciences: foundations, definitions, importance, approaches and implementation steps. Methodology of Human Sciences, 22(86), 39-71. (in Persian)
De Guzman, R. & Malik, M. (2020). Dual Challenge of Cancer and COVID-19: Impact on Health Care and Socioeconomic Systems in Asia Pacifc. JCO Glob Oncol, 6, 906–12.
Donovan, G., Ong, S. K., Song, S., Ndefru, N., Leang, C., Sek, S., & Perrone, L. A. (2020). Remote mentorship using video conferencing as an efective tool to strengthen laboratory quality management in clinical laboratories: Lessons from Cambodia. Global Health: Science and Practice, 8(4), 689–698.
Gadolin, C. & Wikström, E. (2016). Organizing healthcare with multi-professional teams: Activity coordination as a logistical fow. Scandinavian Journal of Public Administration, 20(4), 53–72.
Kelly, M. A., Nixon, L., McClurg, C., Scherpbier, A., King, N., & Dornan, T. (2018). Experience of touch in health care: A meta-ethnography across the health care professions. Qualitative Health Research, 28(2), 200–212.
Kiely, R. (2004). A chameleon with a complex: Searching for transformation in international service-learning. Michigan Journal of Community Service Learning.
Kish-Gephart, J. J., Harrison, D. A., & Trevino, L. K. (2010). Bad apples, bad cases, and bad barrels: Metaanalytic evidence about sources of unethical decisions at work. Journal of Applied Psychology, 95(1), 31.
Lotrecchiano, G. R. (2010). Complexity Leadership in Transdisciplinary (TD) learning environments: A knowledge feedback loop. The International Journal of Transdisciplinary Research, 5(1), 29–63.
Massoudi. A. (2022). Reviving performance by adopting chameleon style of leadership. Journal of Management and Business Education, 5(1), 1-19.
Mhizha, A. (2014). Application of the ‘Chameleon Survival Strategy Model’in the Study of Strategic Management in Small and Medium-Scale Enterprises. International Journal of Innovative Research and Development, 3(6), 216-225.
Moeuf, A., Lamouri, S., Pellerin, R., Tamayo-Giraldo, S., Tobon-Valencia, E., & Eburdy, R. (2020). Identifcation of critical success factors, risks, and opportunities of Industry 4.0 in SMEs. International Journal of Production Research, 58(5), 1384–1400.
Mushtaq, A. & Bahramzadeh, H.A. (2016). Investigating the relationship between the source of control (internal-external) of school principals and their decision-making styles (authoritarian-participatory). Islamic Azad University, Bojnord Branch, (23), 185. (in Persian)
Napal, G. (2005). An assessment of power abuse under ethics philosophies. Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, 10(1), 29–34.
O’Fallon, M. J. & Butterfeld, K. D. (2005). A review of the empirical ethical decision-making literature: 1996e2003. Journal of Business Ethics, 59.
Pif, P. K., Stancato, D. M., Cote, S., Mendoza-Denton, R., & Keltner, D. (2012). Higher social class predicts increased unethical behavior. PNAS, 109(11), 4086–4091.
Posner, B. & Kouze, J. (2017). The Leadership Challenge. 6th ed. Hoboken, NJ: JosseyBass.
Purwanto, A., Asbari, M., Hartuti, H., Setiana, Y. N., & Fahmi, K. (2021). Efect of psychological capital and authentic leadership on innovation work behavior. International Journal of Social and Management Studies, 2(1), 1–13.
Ruiz-Palomino, P. & Banon-Gomis, A. (2017). The Negative Impact of chameleon-inducing personalities on employees’ ethical work intentions: The mediating role of Machiavellianism. European Management Journal, 35(1), 102–115.
Siangchokyoo, N., Klinger, RL., & Campion, ED. (2020). Follower transformation as the linchip of transformational leadership theory: A systematic review and future research agenda. The Leadership Quarterly, 31(1),101341.
Terrazas-Carrillo, E., Garcia, E., & Rodriguez, A. S. (2021). “I’m like a chameleon”: An exploration of the experiences of Mexican American women who are group psychotherapists-in-training. International Journal of Group Psychotherapy, 71(3), 116–143.
Uhl-Bien, M., Marion, R., & McKelvey, B. (2007). Complexity leadership theory: Shifting leadership from the industrial age to the knowledge era. The Leadership Quarterly, 18(4), 298–318.
Wayne, SJ. & Liden, R.C. (1995). Effects of impression management on performance ratings: Alongitudinal study. Academy of Management Journal, 38(1), 232-260.
Williams, J. A. (2021). Finding a voice: An autoethnography of my odyssey in the hospitality academy. Journal of Negro Education, 90(2), 173-182.
Williams, J. A. (2022). Chameleon Leadership and Traits to Serve on a Global Scale. Leadership-Advancing Great Leaders and Leadership, 2.
Williams, J. A., Roberts, C., & Bosselman, R. (2011). Youth sports and the emergence of chameleon leadership. Journal of Leadership Studies, 5(3), 6-12.
Woodbine, G. F., Fan, Y. H., & Scully, G. (2013). How Chinese auditors’ relativistic ethical orientations infuence their love of money. Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, 18(2), 29.