شناسایی و تبیین رفتارهای سیاسی کارکنان آموزش و پرورش: مطالعه‌ای آمیخته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مدیریت دولتی، دانشکدة اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

10.22059/jomc.2024.376871.1008663

چکیده

زمینه: رفتارهای سیاسی جزء جدایی‌ناپذیر رفتار افراد در سازمان‌ها است. در این زمینه سازمان آموزش‌وپرورش نیز از این امر مستثنی نیست و چنین رفتارهایی نتایج منفی برای سازمان به همراه دارد.
هدف: این پژوهش به دنبال شناسایی و تبیین رفتارهای سیاسی کارکنان آموزش‌وپرورش است.
روش: پژوهش پیش‌ رو آمیخته و شیوة گردآوری داده‌ها مصاحبة نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه است. ابتدا به شیوة هدفمند با 15 نفر از کارکنان اداری آموزش‌وپرورش شهر سمنان دارای سابقة شغلی بیشتر از پنج سال مصاحبه انجام شد. سپس با مضامین استخراج‌شده پرسشنامه‌ای تهیه و میان 220 نفر کارمند اداری و معلم مقطع متوسطة دوم آموزش‌وپرورش به روش تصادفی توزیع شد.
یافته‌ها: مضامین اصلی مدیریت تصویرپردازی دیگران، دست‌اندازهای سازمانی، سلیقه‌محوری، ائتلاف‌محوری، رنگ باختن شایستگی، رفتارهای فرصت‌طلبانه، و تظاهر سلطه شناسایی شدند. بیشترین و کمترین فراوانی مربوط به مدیریت تصویرپردازی دیگران و دست‌اندازهای سازمانی بود.
نتیجه: کارکنان اعمالی که منجر به تسخیر اذهان یا تصویرپردازی مثبت در سازمان می‌شود بیشتر استفاده می‌کنند و اعمالی که منجر به سوء‌استفاده از قانون، ایجاد تشنج سازمانی، نابینایی هدفمند، و کاهش راندمان می‌شود کمتر استفاده می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. ال‌ دفت، ریچارد (1374). تئوری سازمان و طراحی ساختار. مترجم: علی پارسائیان و سید محمد اعرابی. تهران: مرکز پژوهش‌های بازرگانی. ج 2.

    باقری قاجاری، مهدیه؛ صالحی، محمد و تقوایی یزدی، مریم (1401). شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه‌های وضعی و شخصی مؤثر بر رفتار مدیریت تصویرپردازی ذهنی در ادارة آموزش‌وپرورش استان مازندران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 13(2)، 46 ـ 58.

    برسم‌پور، رضا؛ پوراحمدی، منیره و حاجی‌پورعبایی، نجمه (1400). رابطة رفتار سیاسی با سکوت سازمانی با توجه به نقش میانجی ترور روحی معلمان دبستان‌های پسرانة آموزش‌وپرورش ناحیة 1 کرمان. هفتمین دورة همایش ملی پژوهش در علوم اجتماعی و روان‌شناسی ایران. تهران.

    پیرهادی، لیلا؛ سلیمی، مهتاب و فولادی، آرزو (1402). رفتارهای سیاسی و انواع بازی‌های سیاسی در سازمان‌های آموزشی. تحقیقات راهبردی در تعلیم و آموزش‌وپرورش، 1 (6)، 377 ـ 382.

    ثنائی، مسعود؛ جعفریانی، حسن و سامانیان، مصیب (1401). بازنمایی الگوی رفتار سیاسی مدیران دولتی با رویکرد پدیدارشناسی. مطالعات رفتار سازمانی، 11(1)، 55 ـ 82.

    حسینی، سید سهراب و دادیلی، سیما و جلیلوند فرد، سونیا (1402). بررسی اهمیت آموزش‌وپرورش و نقش آن در توسعه و پیشرفت کشور. ماهنامه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش‌وپرورش، 6(61)، 117 ـ 129.

    خواستار، حمزه (1388). ارائة روشی برای محاسبة پایایی مرحلة کدگذاری در مصاحبه‌های پژوهشی (عنوان عربی: طریقه التقییم المعتبر فی تعیین مستوی مناظرات البحوث العلمیه). روش‌شناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، 15(58)، 161 ـ 174.

    رضائیان، علی (1383). مدیریت رفتار سیاسی در سازمان. تهران: سمت.

    شهدادی‌پور، راشد (1398). آسیب‌شناسی نظام آموزشی کشور ایران. کنفرانس ملی پژوهش‌های حرفه‌ای در روان‌شناسی و مشاوره با رویکرد دستاوردهای نوین در علوم تربیتی و رفتاری «از نگاه معلم». میناب. https://civilica.com/doc/1020073

    صفری، امید؛ شهیدی، نیما و پناهی، سمانه (1402). آزمون تبیین‌کنندة رفتار سیاسی با رفتار منافقانه مبتنی بر معنویت و تفکر استراتژیک معلمان دورة متوسطه. آموزش‌وپرورش متعالی، د 3، ش 2، پیاپی 10، 113 ـ 127.

    صلاحیان، افشین؛ صلاحیان، نوشین؛ غریبی، حسن؛ ساعدی، سمیه و زمانی، هیرو (1399). بررسی رابطة روابط‌ موضوعی و طرح‌واره‌های ‌ناسازگار اولیه با سلطه‌گری و روابط ‌اخلاقی در زوجین شهر سنندج. روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 7(5)، 104 ـ 116.

    عباس‌زاده، محمد (1391). تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعهشناسی کاربردی (مجلة پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 23(1 (پیاپی 45))، 19 ـ 34.

    عبداللهی، خلیل؛ راسخ، نازنین و قاسمی، حمید (1399). مدل ارتباطی فرهنگ سازمانی با رفتار سیاسی و عقلایی در تصمیم‌گیری و اثربخشی سازمانی کارکنان ستادی وزارت ورزش و جوانان. رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، ۸(۳۰)، ۱۲۵ ـ ۱۴۰.

    عزیزی‌شفیق، آزاده؛ عزیزی‌شفیق، امینه و دری، محمد (1399). بررسی تأثیر مدیریت سلیقه‌ای بر تشکیلات سازمانی و عملکرد منابع انسانی در سازمان‌ها. چهارمین کنفرانس بین‌المللی مطالعات نوین مدیریت و حسابداری در ایران. کرج.

    کاکه‌برایی، اسماعیل (1400). آسیب‌شناسی پژوهش‌های داخلی در زمینة رفتار سیاسی در سازمان با رویکرد فراترکیب. مدیریت توسعه و تحول، 13(0)، 385 ـ 393.

    محمدی، ملیحه (1393). بررسی رفتار سیاسی در کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد. پایاننامة کارشناسیارشد. رشتة مدیریت آموزشی. دانشگاه فردوسی مشهد.

    مرتضوی، سعید؛ ناظمی، شمس‌الدین؛ لگزیان، محمد و جعفریانی، حسن (1393). کشف و بازنمایی الگوی بومی رفتار سیاسی مدیران؛ رویکرد داده‌بنیاد.  اندیشة مدیریت راهبردی، 8(1)، 99 ـ 133.

    منصوری، عظیم و مؤمنی، غلام‌رضا (1401). تأثیر رفتار سیاسی بر عملکرد سازمانی (مطالعة موردی: کارکنان ادارة آموزش‌وپرورش شاوور). مطالعات تغییر سازمانی، 1(1)، 1 ـ 14.

    مولایی، زینب و یاری حاج عطالو، جهانگیر. (1400). نقش مهارت های ارتباطی مدیران بر رفتارهای سیاسی در مدارس متوسطه شهرستان مراغه. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 5 (63)، 15-1.

    مهرگان، محمدرضا؛ عبدلی، قهرمان و رازقندی، الهام (1400). مدل‌سازی ساختار ائتلاف بهینه با استفاده از مفهوم پاسخ هسته. چشم‌انداز مدیریت صنعتی، 11(1)، 9 ـ 31.

    هاشمیان‌فر، سید علی؛ توسلی، غلام‌عباس و داستانی، مریم (1393). بررسی علل پیدایش فرصت‌طلبی و رابطة آن با نظام اخلاقی جوانان (مورد مطالعه: شهر اصفهان). پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، 3(5)، 1 ـ 24.

    Abbaszadeh, M. (2012). Validity And Reliability in Qualitative Researches. Journal of Applied Sociology, 23(1 (45)), 19-34. (in Persian)

    Abdullahi, K. (2019). Firm, sweet. The effect of political behavior on the performance of staff of the Ministry of Sports and Youth. Political Science Quarterly, 16(50), 173-193.

    Ahmad, A. B., Butt, A. S., Chen, D., & Liu, B. (2023). A mediated model of the effect of organizational culture on the intentions to engage in change-supportive behaviors: Insights from the theory of planned behavior. J. Manag. Organ, 29, 345–365.

    Azizi-Shafiq, A., & Azizi-Shafiq, A., & Dori, M.(2020). Investigation The impact of management styles on organizational structures and human resource performance in organizations. The Fourth International Conference on modern management and Accounting Studies in Iran. Karaj. (in Persian)

    Bagheri Qajari, M., & Salehim M., & Taqvai Yazdi, M. (2022). Identification and ranking of situational and personal components affecting management behavior of mental imagery in Mazandaran province education department. Scientific-Research Bimonthly new approach in educational management. 13(2), 46-58. (in Persian)

    Barsampour, R., Pourahmadi, M., & Hajipour Abai, N. (2021). The relationship between political behavior and organizational silence regarding the mediating role of psychological terror among teachers of boys' primary schools in one district of Kerman. The 7th National Research Conference in Social Sciences and Psychology of Iran. Tehran. (in Persian)

    Bayati chaleshtari, M. (2011). The political behavior of the Imams of Athar (AS) with the opponents. Master's thesis. Allameh Tabatabaei University. (in Persian)

    Begović, B. (2023). The Aristocracy of Talent: How Meritocracy Made the Modern World by Adrian Wooldridge. Panoeconomicus, 70(4), 671-681.‏

    Clarke, V. & Braun, V. (2017). Thematic analysis. The journal of positive psychology, 12(3), 297-298.‏

    Dargahi, H. (2013). Organizational behavior: ethical or unethical. IJMEHM, 5(7), 1-14. (in Persian)

    Elbanna, S., C. Thanos, I., & M. Papadakis, V. (2014). Understanding how the contextual variables influence political behaviour in strategic decision-making: A constructive replication. Journal of Strategy and Management7(3), 226-250.

    Ferris, G. R., Blickle, G., Schneider, P. B., Kramer, J., Zettler, I., Solga, J., & ... Meurs, J. A. (2008). Political Skill Construct and Criterion-Related Validation: A Two-Study Investigation. Journal of Managerial Psychology, 23(7), 744-771.

    Gules, H. (2016). Ogretmen goruslerine gore okul yoneticilerinin iliski davranislari ve kullandiklari politik taktiklerin incelenmesi [Investigating school administrators’ relationship behaviors and political tactics they use based on teacher views]. (Unpublished doctoral dissertation). ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ. Eskişehir.

    Hashemianfar, S., Tavasoli, Gh., & Dastani, M. (2014). Investigation of the causes of the emergence of opportunism and its relationship with Morals system of young people (Study case: Isfahan City). Two quarterly journal of contemporary sociological research, 3(5), 1-24. (in Persian)

    1. S., Dadili, S., & Jalilund Fard, S. (2023). Investigating the importance of education and its role in the development and progress of the country. Monthly New Developments in Psychology, Educational Sciences and Education, Vol. 6, No. 61. (in Persian)

    Kakehbaraei, E. (2022). Internal research pathology in political behavior with a meta-combination approach in organizations. Journal of Development and Transformation Management (1400), Special Issue, 385-393. (in Persian)

    Jovanović, M. (2019). The political behavior of managers and employers as an instrument for advancing career: Influence and factors on individual and organizational effectiveness. Ekonomika, 65(4), 87-105.

    Khastar, H. (2009). A Method For Calculating Coding Reliability In Qualitative Research Interviews. Methodology of Social Sciences And Humanities, 15(58), 161-174. (in Persian)

    Mansouri, A. & Momeni, Gh. (2022). The impact of political behavior on organizational performance: A case study of Shaver Education Department employees. Organizational Change Studies Quarterly, Issue 1. (in Persian)

    Mashhadllo, R. B., Amirtash, A. M., Safania, A. M., & Naghshbandi, S. S. (2020). Presenting the Model of Political Behavior, Virtue, and Organizational Support with Voice. Archives of Pharmacy Practice, 11(1), 141-152.‏

    Mehregan, M.R., Abdoli, Gh., & Razghandi, E. (2022). Modeling the Optimal Coalition Structure Using the Core Solution Concept. Industrial Management Perspective, 11(1(41)), 9-31. (in Persian)

    Mokhtari, R., Safania, A. M., & Poursoltanzarandi, H. (2018). Relationship between Intra-Organizational Factors and Political Behavior Based on Moderating Role of Political Skill and Political Will in Sport Industry. Strategic Studies on Youth and Sports, 17(40), 135-152. (in Persian)

    Mohammadi, M. (2014). Consider of political behavior in Mashhad Ferdowsi university's employees. Master's thesis. Ferdowsi University. (in Persian)

    Moraes, R. M. D. & Teixeira, A. J. C. (2020). Managers, engagement and political behaviors: a nonlinear relationship. Revista De Administração Contemporânea, 24(3), 218-231.

    Mortazavi, S., Nazemi, Sh., Lagzian, M., & Jafariani, H. (2014). Discovery and Representation of Local Political Behavior Pattern of Managers: grounded theory approach. Strategic Management Thought, Vol. 8, Spring and Summer of 2013, Issue 1 (consisting of 15 consecutive articles). (in Persian)

    Moulyi, Z. & Yari-Haj-Atalo, J. (1400). The impact of communication skills of principals on political behavior in secondary schools of Maragheh. The title of the scientific journal is 'New Approaches to Management and Accounting Research', 5(17), 1-15. (in Persian)

    Muiruri, Z. K. (2023). Organizational Politics and Employees Performance: A Theoretical Review. Open Journal of Business and Management, 11, 1387-1401.

    Ozdemir, G. (2021). Using Rank-Order Judgments Scaling for Political Tactics Used by Teachers and School Principals. Eurasian Journal of Educational Research, 93, 1-18.

    Pfeffer, J. (1981). Power in Organizations, Pitman, Marshfield, MA.

    Pirhadi, L., Salimi, M., & Fuladi, A. (2023). Political behaviors and types of political games in educational organizations. Strategic Research Quarterly in Education, Vol. 1, No. 6. (in Persian)

    Rahmanseresht, H. & Pilvar, F. (2015). Investigation the relationship between Political Behaviors and Organizational Structure with organizational effectiveness (a case study of a nationwide non-profit university in Iran). Quantitative studies in management, 6(22), 103-138. (in Persian)

    Rafeeidehkordii, F., Nazari, R., & Ramezani Nejad, R. (2020). Providing a political behavior model in the strategic decision-making of Iranian sports managers. Organizational Behavior Management in Sport Studies, 7(27), 45-58. (in Persian)

    Rezaian, A. (2004). Management of political behavior in organization: Advanced organizational behavior management. Tehran: Samt Publication. (in Persian)

    Robbins, S. P. (2008). Organizational Behaviour. Pearson Education Australia.

    Robbins S. P. & Judge T. (2016). Organizational Behavior. London: Pearson International Edition.

    Robins, S.P. & Judge, T.A. (2013). Organizational Behavior. 15th ed., Pearson, New York, NY.

    Robinson, O. C. (2023). Probing in qualitative research interviews: Theory and practice. Qualitative Research in Psychology, 20(3), 382-397.

    Safari, O., Shahidi, N., & Panahi, S. (2023). An explanatory test of political behavior with hypocritical behavior based on spirituality and strategic thinking of middle school teachers. Transcendental Education Quarterly, 3(2), consecutive, 10, 113-127. (in Persian)

    Salahian, A., Salahian, N., Gharibi, H., Saedi, S., & Zamani, H. (2020). Investigating the relationship between object relations and early maladaptive schemas with dominance and moral relations among the couples in Sanandaj. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry, 7(5), 104-116. (in Persian)

    Salajeghe, S. & Rastkhiz, M. (2022). Investigation the relationship between the political skills of managers on their political behavior with the mediating role of the perception of the political environment in the executive organs of Kerman city. Ormazd Research paper, 54(b). (in Persian)

    Sanaei, M., Jafariani, H., & Samanian, M. (2022). Representing Political Behavior Pattern of Public Managers by Phenomenological Approach. Organizational Behavior Studies Quarterly, 11(1), 55-82. (in Persian)

    Saunders, M., Lewis, P., & Thornhill, A. (2019). Research Methods for Business Students [Online]. 8th ed. New York: Pearson Education Limited.

    Shahdadypour, R. (2019). Pathology of the educational system of Iran. National Conference on Professional Research in Psychology and Counseling with the Approach of New Achievements in Educational and Behavioral Sciences، Minab،https://civilica.com/doc/1020073. (in Persian)

    Sun, S. & Chen, H. (2017). “Is political behavior a viable coping strategy to perceived organizational politics? Unveiling the underlying resource dynamics”. Journal of Applied Psychology, 102(10), 1471-1482.

    Terry, G., Hayfield, N., Clarke, V., & Braun, V. (2017). Thematic analysis. The SAGE handbook of qualitative research in psychology, 2, 17-37.‏

    Torkzadeh, J. & Fereidoonim, F. (2018). Management of Political Behavior in Organization. Educational Management Research Quarterly, 29(36), 151-176. (in Persian)

    Torkzadeh, J. & Fereidooni, F. (2018). Predicting the Prevalence of Organizational-Political Behaviors Based on Different Types of Organizational Climates. Journal of Applied Sociology, 29(3), 117-138. (in Persian)

    Vigoda, E. (2000). Internal politics in public administration systems: An empirical examination of its relationship with job congruence, organizational citizenship behavior, and in-role performance. Public Personnel Management, 29(2), 185-210.

    Yen, W. W., Chen, S. C., & Yen, S. I. (2009). The impact of perceptions of organizational politics on workplace friendship. African Journal of Business Management, 3(10), 548-554.‏

    Yıldızbaş, Y.V. & Öztürk, S. (2023). Opinions of education administrators on political behaviors exhibited with the willingness to legal power. International Journal of Educational Research Review, 8(3), 569-581.

    Yumus, S. (2017). A study on the political tactics used in business environments by the employees working in private banks and public banks (Graduate Thesis). Kadir Has University Graduate School of Social Sciences. İstanbul.