نقش ابعاد رفتاری شغل بر کارایی و اثربخشی نیروی انسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، مدرس دانشگاه علوم انتظامی، تهران

2 دانشجوی کارشناس ارشد مدیریت اجرایی، سازمان مدیریت صنعتی، تهران

3 استادیار، دانشگاه علوم انتظامی، تهران

چکیده

کارایی و اثربخشی دو مفهوم بسیار تأثیرگذار در ارزیابی عملکرد هر سازمان جهت دستیابی به اهداف با صرف کمترین منابع است. از جمله عوامل مؤثر بر کارایی و اثربخشی نیروی انسانی، ابعاد رفتاری شغل است، از این رو، هدف از این مطالعه بررسی ارتباط ابعاد رفتاری شغل، از جمله استرس شغلی، رضایت شغلی، دلبستگی (وابستگی) شغلی و جابه‌جایی شغلی، با کارایی و اثربخشی نیروی انسانی است. در این تحقیق با به‌کارگیری روش ریاضی، روابط متغیرها با در نظر گرفتن تعاملات نظام‌مند میان آن‌ها مدل‌سازی شده است. به این منظور با به‌کارگیری نظرهای ده نفر از خبرگان علم مدیریت و رفتار در صنعت سلولزی ایران، رابطة متغیرهای استرس شغلی، رضایت شغلی، دلبستگی شغلی و جابه‌جایی شغلی، با کارایی و اثربخشی نیروی انسانی بررسی شد. نتایج تحقیق نشان داد استرس شغلی، رضایت شغلی، دلبستگی شغلی و جابه‌جایی شغلیبر کارایی و اثربخشی نیروی انسانی تأثیرگذارند.

کلیدواژه‌ها


1-      آزادمرزآبادی، اسفندیار؛ غلامی فشارکی، محمد (1390). «رابطة بین مناطق جغرافیایی، تیپ شخصیتی، وضعیت اجتماعی- اقتصادی و عوامل دموگرافیک با استرس شغلی». مجلة علوم رفتاری، دورة 5، شمارة 2، تابستان 1390، صفحات 16- 15.
2-      آقایی، میلاد (1390). رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره به ارزیابی استراتژی بهینة نگهداری و تعمیرات، پایان‌نامة کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره).
3-   اصغرپور، محمدجواد (1377). تصمیم گیری‌های چندمعیاره، تهران، مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
4-   انصاری، محمداسماعیل؛ میراحمدی، سیدمحمدرضا؛ ذبیح‌زاده، کاظم (1389). «بررسی روابط بین استرس شغلی، رضایت شغلی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی». فصل‌نامة علمی پژوهشی مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، 4(13)، صفحات 166-153.
5-  رابینز، استیفن. پی؛ دیوید ای. دی (1382). مبانی مدیریت. ترجمة سیدمحمد اعرابی، محمدعلی حمیدرفیعی و بهروز اسراری ارشاد، چاپ دوم، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
6-   رضائیان، علی (1387). مدیریت رفتارسازمانی، تهران، انتشارات سمت.
7-   زحمتکش، حسنعلی (1387). تأثیر تغییر ساختار ناجا بر عملکرد کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها شهرستان رشت، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم انتظامی، دانشکدة علوم مرزی – انتظامی.
8-  شقاقی، مهدی؛ عباسی، روح‌اله؛ عباسی، رضا؛ برزویی، محمدرضا (1390). «تأثیر رضامندی و استرس شغلی در شیوة به‌کارگیری راهبردهای مدیریت تعارض کتابداران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور»، تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه‌‌های عمومی (پیام کتابخانه)، دورة 17، شمارة اول، صفحات 70-53.
9- عدالتیان، عباس (1388). «صنایع سلولزی، مشکلات و راهکارها».نشریة صنایع سلولزی، سال سوم، شمارة 5، صفحات 31-24.
10-                       عسگری، پرویز؛ نکل‌زاده، مریم (1389). «رابطة استرس شغلی و حمایت اجتماعی با خشنودی شغلی در کارکنان شرکت ملی حفاری». یافته‌های نو در روان‌شناسی بهار، دورة 5، شمارة 14، صفحات 52-37.
11-                       کاظمی، سلطان‌علی؛ جاویدی، حجت‌اله؛ آرام، محبوبه (1389). «تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر استرس شغلی کارشناسان». فصل‌نامة علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، 1(4)، صفحات 80-63.
12- Alinia, S.; Pourtalari, M.; Morsali, SH; Mohajer, K (2008). “Analysis of worker performance measures utilizing a job rotation”. Proceedings of 1st International Ergonomics Congress, May 7-8; Tehran, Iran.
13-   Anderson, S.E.; Coffey, B.S.; Byerly, R.T (2002). “Formal organizational initiatives and informal workplace practices: links to work–family conflict and job-related outcomes“. Journal of Management, 28 (6), 787–1810.
14-   Applebaum, D.; Fowler, S.; Fiedler, N.; Osinubi, O; Robson, M (2010). “The Impact of Environmental Factors on Nursing Stress, Job Satisfaction, and Turnover”. Intention Journal of Nursing Administration, 40 (7/8), 323-328.
15-   Azad-Marzabadi, Es (2010). “Stressor and their relative variables in militants”. Journal of Millitary, 11(4), 213-17.
16-   Boyas .J.; Wind. L.H; Kang, S.Y (2012). “Exploring the relationship between employment-based social capital, job stress, burnout, and intent to leave among child protection workers: An age-based path analysis model”.Children and Youth Services Review, 34 (2012), 50–62.
17-   Chang, J-c (2009). The study of the relationship among adversity quotient, job stress, social support and job satisfaction Master’s Thesis, Graduate Institute of Management Sciences, China.
18-   Chiang, F.F.T.; Birtch, T.A.; Kwan, H.K (2010). “The moderating roles of job control and work–life balance practices on employee stress in the hotel and catering industry”. International Journal of Hospitality Management, 29 (1), 25–32.
19-   Chiu, Y. J; Chen, H. C; Tzeng, G. H; Shyu, J. Z (2006). “Marketing strategy based on customer behavior for the LCD-TV“. International Journal of Management and Decision Making, 7(2), 143–165.
20-   Cohrs, J; Dette, E (2006). “Integrating situational and Dipositional Determinants of job satisfaction”. Journal of Psychology, 140, 363-396.
21-   Dalalah, D.; Hayajneh, M; Batieha, F (2011). “A fuzzy multi-criteria decision making model for supplier selection”. Expert Systems with Applications, 38, 8384-8391.
22-   Eriksson, T; Ortega, J (2006). “The adoption of job rotation: testing the theories”. Industrial and Labor Relations Review, 59, 653–665.
23-   Ferguson, J.; Ashcroft, D.; Pharm, B.; MRPharm,S.b; Karen Hassell (2011). M.A (Econ), Dip, Cert. 2011. Qualitative insights into job satisfaction and dissatisfaction with management among community and hospital pharmacists, Research in Social and Administrative Pharmacy, 7, 306–316.
24-   Fontela, E; Gabus, A. (1976). “The DEMATEL observer, DEMATEL Report, Switzerland, Geneva: Battelle Geneva Research Center.
25-   Hayes, C.T.; Weathington, B.L (2007). “Optimism, stress, life satisfaction, and job burnout in restaurant managers“. The Journal of Psychology, 141 (6), 565–579.
26-   Jackson, E; Schuler, R. S (1985). “A meta-Analysis and conceptual critique of research role ambiguity and role conflict in work setting organizational”. Behavior and Human Performance, 33, 1-21.
27-   Jamal, M (1990). “Relationship of job stress and type: a behavior to employees job satisfaction“. Human Relations, 43, 727-738.
28-   Jang, J.; George. R.T (2012). “Understanding the influence of polychronicity on job satisfaction and turnover intention: A study of non-supervisory hotel employees“. International Journal of Hospitality Management, 31, 588–595.
29-   Jorgensen, M.; Davis, K.; Kotowski. S.; Aedla, P; Dunning, K (2005). “Characteristics of job rotation in the Midwest US manufacturing Sector”. Ergonomics, 48(15), 1721-33.
30-   Karasek, R. A.; Gardell, B; Lindell, J (1987). “Work and non- work correlates of illness and behavior in male and female Swedish white collar workers“. Journal of Occupational Behavior, 8, 187-207.
31-   Lee. Y; Shin.S (2010). “Job stress evaluation using response surface data mining”. International Journal of Industrial Ergonomics, 40, 379-385.
32-   Lee, Y. C.; Lee, M. L.; Yen, T. M.; Huang, T. H (2011). “Analysis of fuzzy Decision Making Trial and Evaluation Laboratory on technology acceptance model”. Expert Systems with Applications, 1-10.
33-   Liu .C.S.; Hons, B.Ph; White, S (2011). “Key determinants of hospital pharmacy staff’s job satisfaction“. Research in Social and Administrative Pharmacy, 7, 51–63.
34-   Manzoni, P; Eisner, M (2006). “Vioence between the Police and the Public“. Criminal Justice and Behavior, Thousand Daks, 33, 49-58.
35-   Noelker, L; Ejaz, F; Menne, H; Jones, J (2006). “The impact of stress and support on nursing Assistant satisfaction with supervision“. Journal of Applied Gerontology, 307- 325.
36-   Robbins, S. P; Coulter, M (1999). Managament. Eedition Prentice Hall, International Editions.
37-   Ross R.(1999). Intervention in occupational stress a handbook of counselling for stress at work At work. by translated Rroe AhnIndustrial Management Institute. Tehran.epor Industrial Management Institute. Tehran. 45-50.
38-   Seckiner, S. U; Kurt, M (2008). ”Ant colony optimization for the job rotation scheduling problem”. Applied Mathematics and Computation, 201, 149–160.
39-   Sehlen, S.; Vordermark, D.; Schäfer, C.; Herschbach, P.; Bayerl, A.; Pigorsch, S.; Rittweger, J.; Dormin, C.; Bölling, T.; Wypior, H.J.; Zehentmayr, F.; Schulze, W.; Geinitz, H. (2009). “Job stress and job satisfaction of physicians, radiographers, nurses and physicists working in radiotherapy: a multicenter analysis by the DEGRO Quality of Life Work Group”. Radiation Oncology, 4(6),
40-   Spector, P.E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, and Consequence. Sage Publication, Thousand Oaks, CA.
41-   Spector,P.E (1988). “Relation of job stressors to affective, health, and Performance“. Journal of Applied Psychology, 73, 11-19.
42-   Spector, P.E (2000). Industrial and organizational psychology. John Wiley & Sons Inc.
43-   Tamura, M.; Nagata, H; Akazawa, K (2002). Extraction and systems analysis of factors that prevent safety and security by structural models. In 41st SICE annual conference, Osaka, Japan.
44-   Tzeng, G. H.; Chiang, C. H; Li, C. W (2007). “Evaluating intertwined effects in e-learning programs: A novel hybrid MCDM model based on factor analysis and DEMATEL“ Expert Systems with Applications, 32(4), 1028–1044.
45-   Wu. Wei-Wen (2008). “Choosing knowledge management strategies by using a combined ANP and DEMATEL approach“. Expert Systems with Applications, 35, 828–835.