بررسی عوامل مؤثر بر کارآفرینی در سازمان‌های دولتی (مورد مطالعه: پژوهشگاه صنعت نفت ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدة مدیریت، دانشگاه تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

چکیده

اتخاذ رویکردی کارآفرینانه در بخش دولتی در راستای پاسخگویی به انتقادهای وارد بر عملکرد سازمان‌های دولتی از جمله دغدغه‌های پیش روی سازمان‌های دولتی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه از جمله کشورمان ایران است. برخلاف اهمیت این موضوع، متأسفانه مطالعات معدودی با رویکردی جامع‌گر در این زمینه انجام گرفته است. پژوهش حاضر تحقیقی کاربردی به روش تحقیق کمّی و از نوع همبستگی است. تحقیق حاضر تلاش می‌کند ابعاد متعدد مفهوم کارآفرینی در بخش دولتی را پیمایش کند. بدین منظور 205 نفر از کارکنان رسمی پژوهشگاه صنعت نفت ایران در این تحقیق شرکت کردند. برای گردآوری داده‌ها ابزار پرسشنامه، و برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات آماری ضریب همبستگی، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر به‌کار گرفته شد. نتایج نشان داد به‌جز متغیرهای مشاغل تخصصی، چندگانگی اهداف و نفوذ سیاسی، همة متغیرهای دیگر بر متغیر کارآفرینی در بخش دولتی تأثیرگذارند و سه متغیر مخاطره‌پذیری، نوآوری و پیشروبودن رابطة مثبت و معنادار با عملکرد سازمان‌های دولتی دارند. همچنین، در نهایت پیشنهادهایی برای تقویت روحیة کارآفرینی در سازمان‌های دولتی کشور مطرح شده است.

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. الوانی، سیدمهدی؛ محمدی الیاسی، قنبر؛ خنیفر، حسین؛ جندقی، غلامرضا؛ وکیلی، یوسف (1390). «کارآفرینی در بخش عمومی: رویکرد هم‌افزایی». پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال چهارم، شمارة دوازدهم، تابستان 1390، صفحات 28-5.
    2. حق‌شناس، اصغر؛ جمشیدیان، مهدی؛ شائمی، علی؛ شاهین، آرش؛ یزدان‌شناس، مهدی (1386). «الگوی کارآفرینی سازمانی در بخش دولتی ایران». فصل‌نامة علوم مدیریت ایران، سال دوم، شمارة هشتم، صفحات 73-31.
    3. کردنائیج، اسداله؛ زالی، محمدرضا؛ بهامین، ماجد (1392). «راهکارهای ساختاری توسعة کارآفرینی در ایران». فصل‌نامة توسعة کارآفرینی، دورة ششم، شمارة دوم، صفحات 114-95.
    4. مقیمی، سیدمحمد (1383). «عوامل مؤثر بر کارآفرینی سازمانی در سازمان‌های بخش خدمات اجتماعی و فرهنگی دولتی ایران». مجلة فرهنگ مدیریت، سال دوم، شمارة هفتم، صفحات 78-27.
    5. یدالهی فارسی، جهانگیر؛ جان‌نثاری، سیدامیر؛ زمانی، محسن (1387). «بررسی کارآفرینی درون‌سازمانی در سازمان‌های دولتی: مطالعة موردی در استان خوزستان». فصل‌نامة توسعة کارآفرینی، سال اول، شمارة اول، صفحات 206-171.
      1. Bellone, Carl J.; Goerl, George Frederick (1992). “Reconciling Public Entrepreneurship and Democracy”. Public Administration Review, 52(2), 130-134.
      2. Boyett, I. (1996). “The public sector entrepreneur - a definition”. International Journal of Public Sector Management, 9 (2), 36 – 51.
      3. Cornwall, J. R.; Perlman, B. (1990). Organizational entrepreneurship. Homewood, IL: Boston-Irvin.
      4. Denhardt, Robert Bک Janet, V. Denhardt (1999). Leadership for Change: Case Studies in American Local Government. Washington, DC : IBM Center for the Business of Government.
      5. Edwards, C. Jones, G. Lawton, A. Llewellyn, N. (2002). “Public entrepreneurship: Rhetoric, reality, and context”. International Journal of Public Administration, 25, 1539-1554.
      6. Kim, Y. H. (2007). A Multidimensional Model of Public Entrepreneurship. http://proquest.umi.com / pqdweb? RQT=302 & cfc=1
      7. Linden, R. (1990). “From vision to reality: strategies of successful innovators in government”. VA: Charlottesville, 12- 24.
      8. Llewellyn, Nick; Geoff, Jones (2003). “Controversies and Conceptual Development: Examining Public Entrepreneurship”. Public Management Review. 5(2), 245-266.
      9. Mahoney, J. T. McGahan, A. M. Pitelis, C. N. (2009). “The interdependence of public and private interests”. Organization Science, 20, 1034–1052.
      10. McWilliams, A. Siegel, D. S. Wright, P. M. (2006). “Corporate social responsibility: Strategic implications”. Journal of Management Studies, 43, 1–18.
      11. Megginson, W.; Netter, J. M. (2001). “From state to market: A survey of empirical studies on privatization”. Journal of Economic Literature, 39, 321–389.
      12. Moon, Myung Jae (1999). “The Pursuit of Managerial Entrepreneurship: Does Organization Matter?”. Public Administration Review, 59(1), 31–43.
      13. Morris, Michael H.; Foard, F. Jones (1999). “Entrepreneurship in Established Organizations: The Case of the Public Sector”. Entrepreneurship Theory and Practice, 24(1), 71–91.
      14. North, D. C. (1990). Institutions, institutional change and economic performance. Cambridge: Cambridge University Press.
      15. Osborne, D. Gaebler, T. (1992). Reinventing government: How the entrepreneurial spirit is transforming the public sector. New York, William Patrick.
      16. 21.    Roberts, N. C.; King, P. J. (1991). Policy entrepreneurs: Their activity structure and function in the policy process.
      17. Roberts, Nancy C. (1992). “Public Entrepreneurship and Innovation”. Policy Studies Review, 11(1), 55-74.
      18. Sadler, R. J. (2000). “Corporate Entrepreneurship in the public sector: the dance of the chameleon”. Australian Journal of Public Administration, 59(2), 25-43.
      19. Schneider, M. Teske, P. Mintrom, M. (1995). Public entrepreneurs: Agents for change in American government. Princeton, NJ: Princeton University Press.
      20. Schnellenbach, J. (2007). “Public entrepreneurship and the economics of reform”. Journal of Institutional Economics, 3, 183–202.
      21. Teske, Paul Schneider, Mark (1994). “The Bureaucratic Entrepreneur: the Case of City Managers”. Public Administrative Review, 54(4), 331-340.
      22. Thynne, I. Wettenhall, R. (2004). “Public management and organizational autonomy: the continuing relevance of significant earlier knowledge”. International Review of Administrative Sciences, 70(4), 609-621.
      23. Zampetakis, L. Moustakis, V. (2007). “Fostering corporate entrepreneurship through internal marketing: implications for change in the public sector”. European Journal of Innovation Management. 10(4), 413 – 433.