فراترکیب پژوهش‌های انجام شده در زمینۀ سیاست اخلاقی مدیران از منظر آموزه‌های اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت آموزشی، ادارة کل آموزش و پرورش استان فارس، شیراز، ایران

2 استادیار، دانشکدة علوم تربیتی و روان‏شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 دانشیار، دانشکدة علوم تربیتی و روان‏شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

هدف اصلی از پژوهش حاضر فراترکیب پژوهش‏های انجام‏شده در زمینة سیاست اخلاقی مدیران از منظر آموزه‏های اسلامی است. ابزار پژوهش سیاهة مطالعات و اسناد و مدارک گذشته در زمینة سیاست‏ اخلاقی مدیران است که جمعاً بیست پژوهش را شامل می‏شود. شیوة تحلیل داده‏ها نیز کُدگذاری است. در این زمینه، با اتخاذ رویکرد کیفی در پژوهش و با بهره‏گیری از روش فراترکیب، متون مربوطه شناسایی و، پس از ارزیابی، تعدادی از آن‏ها برای استفاده در این پژوهش انتخاب و تحلیل شد. در گام بعد، متون انتخابی با هدف استخراج مصداق‏های سیاست اخلاقی بررسی شد و 143 کُد شناسایی‏شده در زمینة سیاست اخلاقی مدیران بر مبنای آموزه‏های اسلامی در 52 مفهوم و 5 مقوله، شامل مقولة مدیریتی- رهبری، ارتباطی- تعاملی، شخصیتی- رفتاری، ارزشی- اعتقادی، و دانشی- تحلیلی بررسی شد. یافته‏های مطالعاتی می‏تواند هم در سیاست‏گذاری و انتخاب مدیران آموزش عالیِ آتی و هم به عنوان راهنمای عمل مدیران کنونی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. القرآن الکریم

    1. احمدی طباطبایی، سیدمحمدرضا (1382). مؤلفه‏های سیاست اخلاقی از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)، فصل‏نامة پژوهشی دانشگاه امام صادق(ع)، 18 و 19: 115ـ۱۳۴.
    2. اکبری معلم، علی (1394). شاخص‏های اندیشة سیاسی امام خمینی(ره)، فصل‏نامة مطالعات انقلاب اسلامی، ۱۲(۴۲): 63ـ80.
    3. بهشتی، احمد و صدریه، پیام (1389). اخلاق سیاسی در نامه‏های نهج‏البلاغه، فصل‏نامة النهج، 30: 11ـ۴۰.
    4. حشمت‏زاده، محمدباقر (1377). مسائل اساسی علم سیاست، تهران: کانون اندیشة جوان.
    5. خالقی، علی (1393). سیاست اخلاقی در اندیشه‏های افضل‏الدین کاشانی، علوم سیاسی،۱۷(۶۵): 117ـ153.
    6. خسروانیان، حمیدرضا و شفیعی رودپشتی، میثم (1390). مطالعة تطبیقی الگوی مدیریت اخلاق در سازمان در مکاتب غربی و آموزه‏های علوی، پژوهش‏نامة اخلاق،۴(۱۲): 145ـ177.
    7. خنیفر، حسین، بزاز، زینب و مولوی، زینب (1394). فلسفة اخلاق در علم مدیریت، فصل‏نامة مدیریت اسلامی، ۲۳(۱): 137ـ158.
    8. درخشه، جلال و شجاعی، جبار (1393). نسبت اخلاق و سیاست در سیرة سیاسی امام سجاد(ع)، فصل‏نامة سیاست، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، ۴۴(۱): ۱۷۴-۱۵۵.
    9. دوراندیش، روشنک (1388). سیاست اخلاقی در اسلام، فصل‏نامة گزارش، ۱۸(۲۱۰): 14ـ15.
    10. ربی‏پور، محمدعلی و صمدی‏وند، منوچهر (1389). اخلاق مدیریت از منظر آیات و روایات، فراسوی مدیریت، ۴(۱۵): 211ـ228.

    11. رضایی، حسین و سبزی‏کاران، اسماعیل (1390). بررسی اثر فرهنگ اسلامی بر رفتار شهروندی سازمانی: موردکاوی دفاتر پلیس+ 10 شهر تهران، فصل‏نامة پژوهش‏نامة نظم و امنیت انتظامی، ش15.

    1. رفیع، حسین و حلال‏خور، مهرداد (1390). تعامل اخلاق و سیاست در اندیشة امام خمینی(ره)، پژوهشنامة متین، 52: 103ـ۱۲۲.

    13. رفیعی، مجتبی، علی احمدی، علی‏رضا، موسوی، محمد و کرمانی، محمد (1392). رهبری اخلاق‏مدار، ثمرة پارادایم مدیریت اسلامی، پژوهش‏نامة اخلاق،۶(۲۰): 49ـ76.

    14. سلطان‏محمدی، حسین و سلطان‏محمدی، فاطمه (1391). تبیین مؤلفه‏های سیاست اخلاقی امام علی(ع) پس از رسیدن به امامت و حکومت، پژوهش‏نامة علوی، ۳(۱): 91ـ116.

    1. سند اسلامی‏شدن دانشگاه‏ها(1392). مصوب جلسة 735 مورخ 25/4/1391 شورای عالی انقلاب فرهنگی، 1ـ80.

    16. شالباف، عذرا (1388). نگاهی به معضلات و الگوی راهبردی ترویج اخلاق در سازمان‏های آموزشی، فصل‏نامة اخلاق در علوم و فناوری، ۴(۱ و ۲): 93ـ103.

    1. شریفی، عنایت‏الله (1388). اخلاق سیاسی از منظر قرآن کریم، فصل‏نامة خط اول رهیافت انقلاب اسلامی، ۳(۱۱): 97ـ112.
    2. شریفی، عنایت‏الله (1389). اخلاق سیاسی از منظر نهج‏البلاغه، فصل‏نامة رهیافت انقلاب اسلامی، ۴(۱۳): 87ـ104.
    3. غفارزاده، علی (1382). حکومت علوی، الگوی سیاست اخلاقی، فصل‏نامة انقلاب اسلامی، ۴(۹ و ۱۰): 130ـ147.
    4. غلامی، علی‏رضا (1388). اخلاق سازمانی: مشکلات، موانع، و راهکارها، دوماه‏نامة توسعة انسانی پلیس، ۶(۲۵): 65ـ85.
    5. فرامرز قراملکی، احد (1387). درآمدی بر اخلاق حرفه‏ای، تهران: انتشارات سرآمد؛ مؤسسة مطالعات بهره‏وری و مبانی انسانی.
    6. فیوضات، ابراهیم (1383). فرهنگ اخلاق کار و نخبه‏گرایی در ایران، تهران: نشر شادگان.
    7. لک‏زایی، نجف (1383). سیاست اخلاقی در اندیشة صدرالمتألهین، فصل‏نامة علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم، 26: 27-52.
    8. لک‏زایی، نجف و لک‏زایی، رضا (1392). نظام اخلاق سیاسی امام خمینی(ره)، پژوهش‏نامة انقلاب اسلامی، ۲(۶): 49ـ72.
    9. محفوظی، عباس (1390). اخلاق اسلامی، درس‏هایی دربارة مبانی اخلاق، تقوا و صفات تقواپیشگان، چ2، قم: مشهور.
    10. مفتح، محمدهادی (1387). اخلاق سیاسی در رفتار پیامبر(ص)، فصل‏نامة علوم حدیث، ۱۳(۲): 100ـ125.
    11. نقیه، محمدرضا و ناجی، علیرضا (1391). سیاست اخلاقی در سیرة امام رضا(ع)، فصل‏نامة اخلاق، ۲(۶): 67ـ86.
    12. نهج‏البلاغه (1383). گردآوری شریف رضی، ترجمة محمد دشتی، قم: آل علی.
    13. وحیدی‏منش، حمزه‏علی (1387). نمایی کلی از سیاست اخلاقی، فصل‏نامة مطالعات انقلاب اسلامی، ۴(۱۲): 77ـ100.

    30. هانری، شارل و کور، دوفوشر (1377). اخلاقیات: مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سدة سوم تا سدة هفتم هجری، ترجمة محمدعلی امیرمعزی و عبدالمحمد روح‏بخشان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

    1. یمنی دوزی سرخابی، محمد (1391). کیفیت در آموزش عالی، تهران: سمت.

    32. Adhikari, D.R. (2010). Knowledge management in academic institutions, International Journal of Educational Management, 24(2): 94-104.

    33. Ayer, A.J. (2002). Language, Truth & Logic, First Edition, London: Penguin Books.

    34. Beck, C. (2002). Mothering Multiples: A Meta-Synthesis of the Qualitative Research, MCN, The American Journal of Maternal /Child Nursing, 28(2): 93-99.

    35. Bench, S. and  Day, T. (2010). The user experience of critical care discharges: a meta-synthesis of qualitative research, International journal of nursing studies, 47(4): 487-499.

    36. Brown, M.E. and Trevino, L.K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions, The Leadership Quarterly (17): 595-616.

    37. Fisher, J. and Bonn, I. (2007). International Strategies and ethics: exploring the tension between head office and subsidiaries, Management Decision, 45(10): 1560-1572.

    38. Grojean, M.W. et al. (2004). Leaders, Values, and Organizational Climate: Examining and Leadership strategies for Establishing an Organizational Climate Regarding Ethics, Journal of Business Ethics, 55(3): 223-241.

    39. International Congress of Ethics in Education. (2012). Medical University of Tehran, (In Persian), Available at: http://icee. tums. ac. ir. Accessed :9 June, 2012.

    40. Janati, A., Dadgar, E., Tabrizi J.S., Asghari Jafarabadi, M. and GHolamzade Nikjoo, R. (2012). Health system professionals, attitude towards necessary criteria for hospitals managers, performance assessment, 14(3): 91-101.

    41. Sandelowski, M. and Barros, J. (2007). Handbook for Synthesizing Qualitative Research, Springer publishing company Inc.

    42. Sangari, N. and Mirzaeian, R. (2012). Staff moral values of Islam are based on a qualitative content analysis technique, Life Science Journal, 9(4): 3544-3552.

    43. Zimmer, L. (2006). Qualitative meta−synthesis: a question of dialoguing with text, Journal of Advanced Nursing, 53(3): 311-318.