شناسایی الگوی سیستمی شاخص‌های استعداد؛ مطالعه‌ای اقدام‌پژوهانه در یک سازمان فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدة مدیریت و حسابداری، دانشگاه تهران، پردیس فارابی قم، ایران

2 استادیار، دانشکدة مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر، مازندران، ایران

3 دانشجوی دکتری، دانشکدة مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر، مازندران، ایران

چکیده

پیچیدگی و تلاطم محیط فرهنگی جامعه چرخش رویکرد سازمان‌های فرهنگی را از سیستم‏های کارکردگرا به نظام‌های فرهنگی «مسئله‌محور» به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده است. این مهم نیازمند تغییر رویکرد از طرح‏ریزی به یادگیری است. از آنجا که اساسی‏ترین پایة یادگیری سازمانی توجه به سرمایة انسانی است، نیاز به استعدادها کاملاً احساس می‏شود. مدیریت استعداد در این پژوهش نوعی مدیریت منابع انسانی یکپارچه با رویکردی متمرکز بر استعدادهاست؛ افراد با عملکرد بالا، که ارزش خاصی برای سازمان دارند و استعداد یا همان برترین‏ها تعریف می‏شوند. اما موضوع اصلی نحوة شناسایی این افراد است؛ که هدف این تحقیق شناسایی آن‌ها در یک سازمان فرهنگی بود. تحقیق حاضر با روش کیفی اقدام‏پژوهی طی بازة زمانی دو سال در یک سازمان‌ فرهنگی صورت گرفت و شاخص‌ها و ابعاد مربوطه استخراج و در قالب اجزای سیستم دسته‌بندی شد. سپس با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) اولویت‌بندی و وزن‌دهی انجام شد. بر این اساس برای شناسایی استعدادها در سازمان فرهنگی 17 شاخص در 3 محور ورودی و فرایند و خروجی در ابعاد شخصیتی، نگرشی، قابلیت‏های فردی، قابلیت‏های میان‌فردی، و عملکردی تعیین و در 4 طبقة شغلی کارشناس، مدیر عملیاتی، مدیر میانی، و مدیر عالی وزن‌دهی و رتبه‌بندی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابوالعلائی، بهزاد؛ محسن غفاری (1385). مدیران آینده، استعدادیابی، و جانشین‌پروری مدیران، ، چ 3، تهران، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
اتکینسون، ریتا ال.؛ ریچارد سی. اتکینسون (1396). زمینة روانشناسی هیلگارد، مترجم: محمدتقی براهنی، چ 30، تهران، رشد.
استونر، جیمز ای. اف؛ ادوارد فریمن؛ دانیل آر. گیلبرت (1387). مقدمه‌ای بر مدیریت، مدیریت در قرن بیست و یکم، مترجمان: علی پارساییان و سید محمد اعرابی، ،چ 4، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ج 1.
ازگلی، محمد (1383). شناخت دانش و مهارت مورد نیاز مدیران فرهنگی کشور، کمیسیون فرهنگی دبیرخانة شورای عالی انقلاب فرهنگی.
بیاﺕ، ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﻤﯿﺪ؛ ﻣﺤﺴﻦ ﻣﺤﻤﺪﺩﯾﻨﯽ؛ ﻣﺠﯿﺪ ﺻﺎﺩﻗﯽ؛ ﻣﺤﻤﺪﻣﻬﺪﯼ ﺣﯿﺪﺭﯼ ﺩﻟﮕﺮﻡ (1395). «بررسی ویژگی‌های استعدادی فرماندهان نظامی از منظر قرآن کریم»، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺍﺳﻼﻣﯽ، ش 4، صص 161 ـ 186.
برکو، ری. ام. (۱۳۷۸). مدیریت ارتباطات، مترجمان: محمد اعرابی و داود ایزدی، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
بینگلر، اتولر (1367). ارتباطات اقناعی، مترجم: علی رستمی، تهران، مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه‌ای صداوسیما.
پارسا،‌ محمد (1374). روان‌شناسی تربیتی، تهران، سخن.
جواهری‌زاده، ابراهیم؛ آرین قلی‌پور؛ رضا طهماسبی (1391). «مدیریت استعدادها: شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر جذب و نگهداشت استعدادهای علمی»، پژوهش‌های مدیریت عمومی، س 5، ش 17، صص 5 ـ 26.
جواهری‌زاده، ابراهیم؛ سید محمد مقیمی؛ آرین قلی‌پور؛ رضا طهماسبی (1393). «مدیریت استعدادهای سازمانی: شناسایی شاخص‌ها و ویژگی‌های کارکنان کلیدی»، مدیریت فرهنگ سازمانی، د 12، ش 2، صص 141 ـ 171.
خنیفر، حسین؛ ناهید مسلمی (1395). «اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی»، تهران، نگاه دانش.
دفلور، ملوین (1383). شناخت ارتباطات جمعی مبانی، تاریخچه، نظریه‌ها، مترجم: سیروس مرادی، تهران، انتشارات دانشکدة صداوسیما.
رضاییان، علی (1379). مدیریت رفتار سازمانی، چ 7، تهران، سمت.
رضاییان، علی؛ فرزانه سلطانی (1388). «معرفی مدل جامع و سیستمی مدیریت استعداد جهت بهبود عملکرد فردی کارکنان صنعت نفت»، مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، ش 8، صص 7 ـ 49.
سلطانی، مرتضی؛ عباس‌علی حاجی‌کریمی (1390). «بررسی و تحلیل عوامل سنجش مدیریت استعداد (مطالعة موردی: صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی ایران)»، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﯽ، ش 23، صص 95 ـ 116.
طهماسبی، رضا (1391). «طراحی و تدوین سیستم مدیریت استعداد در سازمان (با تمرکز بر بازار سرمایه)»، رسالة دکترا، رشتة مدیریت دولتی، دانشگاه تهران.
ﻃﻬﻤﺎﺳﺒﯽ، ﺭﺿﺎ؛ ﺷﻬﺮﺍﻡ ﻫﺎﺷﻢ‌ﻧﯿﺎ؛ ﺣﻤﯿﺪ ﻋﻠﯽﺟﺒﺎﺭﯼ؛ ﻋﻠﯽﺭﺿﺎ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﯽ (1392). «تدوین شاخص‌های شناسایی استعدادها در مشاغل استراتژیک شرکت ساپکو»، ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﯼ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ، ش 20، صص 97 ـ 120.
ﻋﺎﻣﺮﯼ، ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ؛ ﺣﺴﻦ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ؛ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ ﮐﺎﻣﻠﯽ؛ ﻧﻮﺫﺭ ﺍﻣﯿﻦ‌ﺻﺎﺭﻣﯽ (1396). «شاخص‌های کارکنان کلیدی مستعد فرماندهی و مدیریت در ناجا»، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺭ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﯽ، ش 2، صص 141 ـ 184.
فالمر، رابرت؛ جی. کانگر (1387). استعدادیابی و جانشین‌پروری: رویکردها و روش‌های پرورش مدیران در شرکت‌های پیشروی جهان، مترجم: بهزاد ابوالعلایی، تهران، سرآمد.
قلی‌پور، آرین؛ نیره افتخار (1395). «ارائة مدل مدیریت استعداد به روش نظریة مبنایی (مورد مطالعه: اپراتور تلفن همراه)»، ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﯼ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ، ش 34، صص 59 ـ 90.
لارنس، روین (1372). روان‌شناسی شخصیت، مترجمان: محمدجعفر جوادی و پروین کدیور، تهران، رسا.
معلم، رضا (1395). کمال‌گرایی و یادگیری سازمانی، تهران، چشم‌انداز قطب.
مقیمی، سید محمد (1395). مبانی سازمان و مدیریت، چ 4، تهران، راه‌دان.
محمدصالحی، جواد؛ حسین پرکان (1397). نهادینه‌‌سازی خلاقیت در جامعة اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
References
Abolalaei, B., Ghafari, M. (2006). Future Managers, Talent Seeking and Managing Substitutes. Tehran: Industrial Management Organization. (In Persian)
Ameri. M. A., Bakhtiari, H., Kameli, M. J., Amin Sameri, N. (2017). Key Personnel Indicators Able to Command and Manage in the Naja, Resource Management in NAJA, Vol. 2, pp. 141-184. (In Persian)
Atkinson, R. L., Atkinson, R. C. (1986). Field of Hilgard's Psychology. Translated by: Mohammad Taghi Barahani. Tehran: Roshd. (In Persian)
Azgoli, M., (2004). Understanding the knowledge and skills required of the country's cultural managers. the Cultural Commission's Secretariat of the Supreme Council of the Cultural Revolution.(In Persian)
Bayat, A., Mohammad Dini, M., Sadeghi, M., Heydari Delgarm, M. (2016). Investigating the Talent Characteristics of Military Commanders from the Perspective of the Holy Qur'an. Islamic Management. No. 61, pp. 161-186. (In Persian)
Berco, R. (1999). Communication Management. Translated by: Mohammad Arabi and Davood Izadi. Tehran: Office of Cultural Research. (In Persian)
Bingler, A. (1988). Persuasive Communications. Translated by: Ali Rostami. Tehran: Center for Research in Programming Studies and Programming of ICT. (In Persian)
Branham, L. (2005). Planning to become an employer of choice. Journal of Organizational Excellence, 24(3): pp. 57-69.
Cheese, Thomas, R. J., & Craig, E. (2008). The talent powered organization. UK: Kogan Page.
Chung-Hosiao, L. (2014). The Influnce of key talent management to organizational performance: Moderating Effects of organization strategy, Environmentl uncertainty, and drgree of Globalization, Institute of Human Resource Management Nationnal Sun Yat-Sen University master Thesis.
CIPD (2006). Talent Management, Understanding the Dimensions, CIPD, London.
Collings, D. & Mellahi, K. (2009). Strategic Talent Management: A review and research agenda. Human Resource Management Review, 19, pp. 304-313.
Deflower, M. (2004). Understanding the Mass Communication Basics ـ History ـ Theories. Translated by: Sirous Moradi. Tehran: School of Publications. (In Persian)
Falmer, R., Kangar, J. (2008). Talent and surrogacy: Approaches and methods of nurturing managers in the world's leading companies. Translated by:  Behzad Abolalaei. Tehran: Saramad. (In Persian)
Gagne, F. (2007). Ten commandments for academic talent development. Gifted Child Quarterly, 51(2), pp. 93-118
Gallardo-Gallardo, E., Dries, N., & Gonzalez-Cruz, T. F. (2013). What Is the Meaning of 'Talent' in the World of Work?. Human Resource Management Review, 23, pp. 290-300.
Gholipour, A., Eftekhar, N. (2016). Developing a Talent Management Model Using Basic Theory (Case Study of Mobile Operator). Public Management Researches. pp. 34, 90-59. (In Persian)
Hoghlund, M. (2012). Quid pro quo? Examining Talent Management through the Lens of Psychological Contracts. Personnel Review, 41(2), pp. 126-142.
Javahirizadeh, E., Gholipour, A., Tahmasebi, R. (2012). Talent Management: Identifying and Ranking Factors Affecting Scientific Talent Recruitment and Retention. Public Management Research, Fifth Year, No. 17, pp. 5-26. (In Persian)
Javahirizadeh, E., Moghimi, S. M., Gholipour, A., Tahmasebi, R. (2014). Organizational Talent Management: Identifying Key Employee Indicators and Characteristics. Organizational Culture Management, Volume 12, Number 2, pp. 149-171. (In Persian)
Khannifar, H., Moslemi, N. (2016). principles of qualitative research methods. Tehran: Negahe Danesh. (In Persian)
Laff, M. (2006). Talent Management from hire to retire, T+D: November.
Larson & Richburg, M. (2004). Leadership coaching. In L. Berger & D. Berger (Eds.), The talent management handbook (pp. 307-319). New York: McGraw-Hill.
Luna-Arocas, R. & Morley, M. J. (2015). Talent management, talent mindest competency and job performance: the mediating role of job satisfaction, European J. Internatinal Management, Vol. 9, No. 1, pp. 28-51.
Mayer, J. D., Salovey, & Caruso, D. (2000). Models of emotional intelligence. In R.J. Sternberg (Ed.) Handbook of human intelligence, New York: Cambridge University Press.
Mensah, J. K. (2015). A “coalesced framework” of talent management and employee performance For further research and practice, International Journal of Productivity and Performance Management, Vol. 64, No. 4, pp. 544-566.
Moallem, R. (2016). Perfectionism and organizational learning. Tehran: Cheshm Andaze Ghotb. (In Persian)
Moghimi, S. M. (2016). Principles of organization and management. Tehran: Rahdan. (In Persian)
Mohammad Salehi, J., Parkan, H. (2018). Institution of Creativity in Islamic Society. Tehran: Institute of Islamic Culture and Thought. (In Persian)
Parsa, M. (1995). Educational Psychology. Tehran: Sokhan. (In Persian)
Phillips, D. R. & Roper, K. O. (2009). A framework for talent management in real estate. Journal of Corporate Real Estate. 11(1), pp. 7–16.
Rezaeian, A. (2000). Organizational Behavior Management. Tehran. (In Persian)
Rezaian, A., Soltani, F. (2009) Introducing a comprehensive and systematic model of Talent management to improve individual performance of oil industry employees. Human Resource Management in the Oil Industry, Third Year, No. 8, pp. 7-49.(In Persian)
Roin, L. (1993). Personality Psychology. Translated by: Mohammad Jafar Javadi and Parvin Kadivar. Tehran: Rasa Cultural Institute. (In Persian)
Silzer, R. & Dowell, B. E. (2010). Strategy-driven talent management: A Leadership Imperative. San Francisco: John Wiley & Sons.
Soltani, M., Haji Karimi, A. A. (2011). Investigating and Analyzing the Factors of Talent Management Measurement (Case Study of Iran Machinery and Industrial Equipment Industry). Firm Management, No. 23, pp. 95-116. (In Persian)
Sonnenberg, M., van Zijderveld, V., & Brinks, M. (2014). The role of talent-perception incongruence in effective talent management. Journal of World Business, 49(2), pp. 272-280.
Stoner, J. A. F., Freeman, E., Gilbert, D. R. (2007). Introduction to Management; Management in the 21st Century. Translated by: Ali Parsaian and Seyed Mohammad Arabi. Tehran: Office of Cultural Research, Volume I, Fourth Edition. (In Persian)
Tahmasebi, R. (2012). Designing and developing a talent management system in the organization (focusing on the capital market). Doctoral dissertation, Department of Public Administration, University of Tehran. (In Persian)
Tahmasebi, R., Hashem Nia, Sh., Jabaari, H. A., Khorasani, A. R. (2013). Developing talent identification indices in Sapco's strategic jobs. Public Management Researches, No. 20, 97- 120. (In Persian)
Tansely , C. (2011). What Do We Mean by the Term “Talent” in Talent Management? Industrial and Commercial Training, 43(5), pp. 266-274.
Tansely , C., Harris, L., Stewart, J., & Turner (2007). Talent management: strategices, policies and practices. London: Chartered Institute of Personnel and Development.
Tansely, C., Harris, L., Stewart, J., & Turner (20066). Talent management understanding the dimensions. London: Chartered Institute of Personnel and Development(CIPD), pp. 1-25.
Ulrich, D. & Smallwood, N. (2012). What is Talent? The RBL Group.
Warner, B. (2015). Organization development, A process of learning & changing,  third edition, Chapter12.
White, D. (2006). Coaching leaders, on digital document, ISBN-13: 978-0-7879-7714-6.
Williams, A. M. (2000). Perceptual skill in soccer: Implications for talent identification and development. Journal of sports sciences, 18(9), pp. 737-750.
Yost, R. & Chang, G. (2009). Everyone Is Equal, but Some Are More Equal Than Others. Industrial and Organizational Psychology, 2(4), pp. 442-445.
Zuboff, S. (1988). In the age of the smart machine: The future of work and power. New York, Basic Books.