اثر فاصلة قدرت بر قصد افشاگری کارکنان با نقش میانجی شجاعت اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشکدة اقتصاد و علوم اداری، گروه مدیریت، دانشگاه لرستان، خرم‏آباد، ایران

2 دانشیار، دانشکدة اقتصاد و علوم اداری، گروه مدیریت، دانشگاه لرستان، خرم‏آباد، ایران

3 دانشجوی دکتری رشتة مدیریت دولتی‌ـ مدیریت منابع انسانی، دانشکدة اقتصاد و علوم اداری، دانشگاه لرستان، خرم‏آباد، ایران

چکیده

یکی از مؤلفه‌های مهم نظام اداری هر کشور افشای فساد و سوء‌رفتارهای صورت‌گرفته در محیط کاری است. با اینکه عواملی همچون رهبری اقتدارگرا و حاکمیت فرهنگ سکوت کارکنان را به عدم افشای فساد ترغیب می‏کند، شجاعت اخلاقی آنان بر قصد برملا ساختن انحرافات بسیار تأثیرگذار است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر فاصلة قدرت بر قصد افشاگری کارکنان با نقش میانجی شجاعت اخلاقی است. این تحقیق از لحاظ هدف کابردی، از لحاظ نحوة گردآوری داده‏ها توصیفی‌ـ همبستگی، و از نوع تحقیقات کمّی است. جامعة آماری تحقیق همة کارکنان شاغل در گمرک بندر شهید رجایی، به تعداد 420 نفر، بودند. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 200 نفر بود که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‏ها پرسشنامه بود که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‏ها از مدل‏سازی ساختاری و نرم‏افزار AMOS استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‏ها نشان داد کارکنانی که به قدرت مدیران باور بیشتری دارند و آنان را در انجام دادن امور مبسوط‏الیه می‏دانند سکوت هوشمندانه را در پیش می‌گیرند و از صحبت کردن دربارة انحرافات پرهیز می‏کنند. همچنین، کارکنانی که شجاعت اخلاقی بالاتری دارند، به‏رغم همة محدودیت‏ها و احتمال آسیب دیدن، خود را به افشای فساد ملزم می‏دانند. سرانجام اینکه شجاعت اخلاقی می‌تواند به‌رغم وجود فاصلة قدرت در سازمان به قصد افشاگری کارکنان بینجامد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


افشانی، مینو؛ حجت وحدتی؛ محمد حکاک؛ سید نجم‏الدین موسوی (1397). «بررسی رابطة بین ویژگی‏های شخصیتی با قصد افشاگری در کارکنان بخش سلامت (مورد مطالعه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد)»، بیمارستان، (3)17، صص 21 ـ 30.
آقایی چادگانی، آرزو؛ نوشین احمدی (1395). «بررسی تأثیر تعامل بین فرهنگ اخلاقی مؤسسة حسابرسی، هنجارهای تیم حسابرسی، و ویژگی‌های فردی حسابرسان بر انگیزة حسابرسان به گزارش اشتباهات کشف شده»، پژوهش‏های تجربی حسابداری، 5(19)، صص 33 ـ 51.‎
خشوعی، مهدیه‌سادات (1393). «نقش فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در شجاعت اخلاقی حرفه‏ای»، فرایند مدیریت و توسعه، (2)27، صص 81 ـ 98.
رحمانی، حلیمه؛ حسین رجب‌دری؛ ابوطالب رسولی (1397). «رابطة اخلاق حرفه‏ای مدیران بر سطح افشای اطلاعات مسئولیت‏پذیری اجتماعی»، اخلاق در علوم و فناوری، (3)13، صص 101 ـ 107.
علی‌نقیان، نسرین؛ علی نصراصفهانی؛ علی صفری (1395). «تأثیر عوامل ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی بر تمایل به افشاگری در سازمان»، مدیریت بازرگانی، (3)8، صص 437 ـ 458.
منوریان، عباس (1387). فرهنگ سازمانی با تکیه بر مدل دنیسون، شیراز، مرکز نشر دانشگاه شیراز.
References
Afshani, M., Vahdati, H., Hakkak, M., & Mousavi, S. N. (2018). “The study of the relationship between personality traits with the intention of disclosure in health workers (studied in Mashhad University of Medical Sciences)”, Hospital Quarterly, (3) 17, pp. 21-30. (in Persian)
Aghaei Chadegani, A. & Ahmadi, N. (2015). “Investigating the effect of interaction between audit firm ethics culture, auditing team norms and auditors 'personal characteristics on auditors' motivation to report errors discovered”, Empirical Accounting Research, 5 (19), pp. 33-51. (in Persian)
Alinqian, N., Nasrasfahani, A., & Safari, A. (2016). “The effect of organizational structure and organizational culture on the tendency to disclose in the organization”, Business Management, (3) 8, pp. 437-458. (in Persian)
Alleyne, P. (2016). “The Influence of Organizational Commitment and Corporate Ethical Values on Non-Public Accountants’ Whistle-Blowing Intentions in Barbados”, Journal of Applied Accounting Research, 17(2), pp. 190-210.
Bartels, R. (1967). “A model for ethics in marketing”, Journal of marketing, 31(1), pp. 20-26.
Bickhoff, L., Sinclair, P. M., & Levett-Jones, T. (2017). “Moral courage in undergraduate nursing students: A literature review”, Collegian, 24(1), pp. 71-83.
Comer, D. R. & Sekerka, L. E. (2018). “Keep calm and carry on (ethically): Durable moral courage in the workplace”, Human Resource Management Review, 28(2), pp. 116-130.
Comer, D. R. & Vega, G. (2015). Moral courage in organizations: Doing the right thing at work. ME Sharpe.
Dungan, J., Waytz, A., & Young, L. (2015). “The psychology of whistleblowing”, Current Opinion in Psychology, 6, pp. 129-133.
Gao, B., Li, X., Liu, S., & Fang, D. (2018). “How power distance affects online hotel ratings: the positive moderating roles of hotel chain and reviewers’ travel experience”, Tourism Management, 65, pp. 176-186.
Gray, S. J. & Vint, H. M. (1995). “The Impact of Culture on Accounting Disclosures: Some International Evidences”, Asia-Pacfic Journal of Accounting, 21, pp. 33-43.
Hannah, S. T., Avolio, B. J., & Walumbwa, F. O. (2011). “Relationships between authentic leadership, moral courage, and ethical and pro-social behaviors”, Business Ethics Quarterly, 21(4), pp. 555-578.
Hannah, S. T., Avolio, B. J., & Walumbwa, F. O. (2011). “Relationships between authentic leadership, moral courage, and ethical and pro-social behaviors”, Business Ethics Quarterly, 21(4), pp. 555-578.
Hwang, D.B.K., Chen, Y., Staley, A. B., & Tsai, Y. (2013). “A comparative study of the propensity of whistle-blowing: empirical evidence from China, Taiwan, and the United States”, International Journal of Accounting and Financial Reporting, 3(2), pp. 202-224.
Jain, S. S. & Jain, S. P. (2018). “Power distance belief and preference for transparency”, Journal of Business Research, 89, pp. 135-142.
Jones, A. & Kelly, D. (2014). “Whistle‐blowing and workplace culture in older peoples' care: qualitative insights from the healthcare and social care workforce”, Sociology of health & illness, 36(7), pp. 986-1002.
Khoshoei, M. S. (2014). “The Role of Organizational Virtue and Organizational Citizenship Behavior in Professional Ethical Courage”, Management and Development Process, (2) 27, pp. 98-81. (in Persian)
Kilmann, R. H., O’Hara, L. A., & Strauss, J. P. (2010). “Developing and validating a quantitative measure of organizational courage”, Journal of Business and Psychology, 25(1), pp. 15-23.
Kobuck, S. (2015). Moral Courage: A Requirement for Ethical Decision Making in Nursing Home Leadership, Retrieved from https://dsc.duq.edu/etd/761.
Lachman, V. D. (2008). “Whistleblowing: Role of organizational culture in prevention and management”, Medsurg Nursing, 17(4), pp. 265-268.
Lavena, C. F. (2016). “Whistle-blowing: individual and organizational determinants of the decision to report wrongdoing in the federal government”, American Review of Public Administration, 46(1), pp. 113–136.
Liu, S. M., Liao, J. Q., & Wei, H. (2015). “Authentic leadership and whistleblowing: Mediating roles of psychological safety and personal identification”, Journal of Business Ethics, 131(1), pp. 107-119.
Luo, L., Tang, Q., & Peng, J. (2018). “The direct and moderating effects of power distance on carbon transparency: An international investigation of cultural value and corporate social responsibility”, Business Strategy and the Environment, 27(8), pp. 1546-1557.
May, D. R., Luth, M. T., & Schwoerer, C. E. (2014). “The influence of business ethics education on moral efficacy, moral meaningfulness, and moral courage: A quasi-experimental study”, Journal of Business Ethics, 124(1), pp. 67-80.
Miceli, MP., Near, JP., Dworkin, TM. (2008). Whistleblowing in organizations, New York: Routledge: Lawrence Erlbaum Associates.
Monavarian, A. (2008). Organizational culture based on Denison model, Shiraz, Shiraz University Publishing Center. (in Persian)
Munene, A. G. & Nyaribo, Y. M. (2013). “Effect of Social Media Pertication in the Workplace on Employee Productivity”, International Journal of Advances in Management and Economics, 2(2), pp. 141-150.
Near, J. P. & Miceli, M. P. (2016). “After the wrongdoing: What managers should know about whistleblowing”, Business Horizons, 59(1), pp. 105-114.
Puni, A. & Anlesinya, A. (2017). “Whistleblowing propensity in power distance societies”, Journal of Global Responsibility, 8(2), pp. 212-224.
Rahmani, H., Rajab Dori, H., & Rasouli, A. (2018). “The relationship between managers' professional ethics on the level of disclosure of social responsibility information”, Quarterly Journal of Ethics in Science and Technology, (3) 13, pp. 107-101. (in Persian)
Tian, Q. & Peterson, D. K. (2016). “The effects of ethical pressure and power distance orientation on unethical pro‐organizational behavior: the case of earnings management”, Business Ethics: A European Review, 25(2), pp. 159-171.
Wang, J. J. & Lalwani, A. K. (2018). “The distinct influence of power distance perception and power distance values on customer satisfaction in response to loyalty programs”, International Journal of Research in Marketing.
Zakaria, M. (2015). “Antecedent factors of whistleblowing in organizations”, Procedia Economics and Finance, 28, pp. 230-239.