طراحی مدل سنجش دانش اعضای هیئت‌علمی در دانشگاه ‏ها و مؤسسات آموزش عالی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، دانشکدة مدیریت، اقتصاد، و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 استادیار، دانشکدة مدیریت، اقتصاد، و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

3 دانشیار، گروه مدیریت، دانشکدة مدیریت، دانشگاه آزاد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

آنچه می‏تواند تصویر واقعی از بهره‏وری دانشگاه‏ها ارائه کند آگاهی از میزان دانش موجود و پیش‏بینی رشد دانش است. دانشگاه‏ها به دانشگران وابسته‏اند. بنابراین، آگاهی از میزان دانش آن‏ها از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است. برای تعیین میزان رشد دانشگاه‏ها، درک عمیق از وضعیت سرمایة انسانی موضوعی حیاتی است. بنابراین، هدف تحقیق حاضر طراحی مدل سنجش دانش اعضای هیئت‏علمی تعریف شد. این تحقیق بنیادی است و از روش کتابخانه‏ای و پرسشنامه برای گردآوری داده‏ها استفاده شد. جامعة آماری اعضای هیئت‏علمی رشتة مدیریت آموزشی و مدیریت منابع انسانی دانشگاه‏های دولتی به تعداد 137 نفر و حجم نمونة 101 نفر و روش نمونه‏گیری خوشه‏ای‏ چند‏مرحله‏ای بود. جهت تجزیه‏و‏تحلیل داده‏ها از تکنیک‏های دلفی‏فازی، تحلیل‏ عاملی اکتشافی، دیمتل، و مدل‏سازی معادلات ساختاری استفاده شد. در نهایت، 59 شاخص‏ مؤثر سنجش دانش اعضای هیئت‏علمی استخراج شد که به عوامل توانایی مدیریتی، توانایی علمی (بنیادی)، توانایی علمی (کاربردی)، مهارت در تعامل‏ و ‏ارتباطات، و مهارت تخصصی گروه‏بندی شدند. مدل مفهومی طراحی و پس از اصلاح برازش آن در حد مطلوب به دست آمد. نتایج نشان داد برتری عوامل به ترتیب عبارت‌اند از مهارت تخصصی، مهارت در تعامل و ارتباطات، توانایی مدیریتی، توانایی علمی‌ـ کاربردی، و توانایی علمی‌ـ بنیادی که مهارت تخصصی بالاترین تأثیرگذاری و توانایی علمی‌ـ بنیادی بالاترین تأثیرپذیری را دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ادارة کل تحول اداری و فناوری اطلاعات، معاونت اداری، مالی، و مدیریت منابع (1394). منطقه‌بندی دانشگاه‏ها و مراکز آموزش عالی کشور (مناطق نُه‌گانة کشور)، صص 4 ـ 24.
اربانی، سیمین؛ مینا نارویی، محمدرضا شهرکی (1396). «رتبه‏بندی عوامل مؤثر بر پیاده‏سازی مدیریت دانش در دانشگاه‏ها به روش تصمیم‏گیری چندمعیارة الکتره فازی»، دومین کنفرانس بین‏المللی مدیریت و حسابداری، تهران.
اسماعیل‏زاده، مونا؛ داریوش پورسراجیان (1392). «ارائة مدل کاربردی ارزیابی دانش کارکنان به عنوان شاخص مقایسة دانش کارکنان سازمان‏ها»، ششمین کنفرانس مدیریت دانش، تهران، مرکز همایش‏های بین‏المللی شهید بهشتی.
اصغری، محسن؛ حمید رحیمی (1396). «بررسی ارتباط بین فرایند تبدیل دانش با نوآوری و خلاقیت در بین کارکنان ادارة آموزش‌وپرورش شهرستان آمل»، مطالعات دانش‌شناسی، د 3، ش 11، صص 1 ـ 19.
دبیرخانة ارزیابی عملکرد بخش ارزشیابی آموزشی سازمان سنجش آموزش کشور (1390). ارزیابی کلان عملکرد وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری در سال 1388، تهران، مرکز انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
عبداللهی، حسین (1395). «طراحی مدلی برای سنجش بهره‏وری آموزشی اعضای هیئت‌علمی دانشکده‏های علوم انسانی دانشگاه تهران»، رسالة دکترای مدیریت آموزشی، دانشگاه تهران، دانشکدة روان‏شناسی.
گیلانی‏نژاد، زهرا؛ روح‌الله بیات (1396). «بررسی نظام‏های رتبه‏بندی دانشگاه‏ها و مؤسسات آموزش عالی در سطح جهان»، اولین کنفرانس بین‏المللی توسعه و ترویج علوم انسانی در جامعه، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
مؤسسة پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی (1396). «تعداد اعضای هیئت‌علمی تمام‌وقت مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری به تفکیک استان، شهر، نام مؤسسة آموزش عالی، رشتة تحصیلی (رشته‌های مدیریت آموزشی و مدیریت منابع انسانی)، و مرتبة علمی در سال تحصیلی 95 ـ 96.
ناظمی، شمس‌الدین؛ الهه شیعه‏زاده؛ سیده سمیرا سیدحسینی (1393). «فرهنگ مبتنی بر ارزیابی سرمایة دانشی»، همایش بین‏المللی مدیریت، تهران، مؤسسة سفیران فرهنگی مبین.
نصرالله‌پور، منیژه (1392). «جهانی شدن و بومی‌سازی با تأکید بر نظام آموزش عالی»، همایش قومیت و فرهنگ ایرانی اسلامی، تبریز، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
وثوق، فرشته؛ جعفر بیرالوند (1395). «بررسی موانع و محدودیت‏های تجاری‌سازی دانش در دانشگاه‏ها»، کنفرانس بین‏المللی نخبگان مدیریت، تهران، سالن همایش‏های بین‏المللی دانشگاه شهید بهشتی.
یمین‌فیروز، موسی (1382). «دانش و مدیریت دانش در سازمان‏ها»، کتاب، د 14، ش 1، صص 97 ـ 108.
References
Abdollahi, H. (2016). Designing a Model for Measuring Educational Productivity of Faculty Members of Faculty of Humanities, University of Tehran. Doctoral Dissertation on Educational Management, University of Tehran, Faculty of Psychology. (In Persian)
Ahmad, N. R. & Ariffin, M. (2018). Assessment of knowledge, attitude and practice towards sustainable consumption among university students in Selangor, Malaysia. Journal of Sustainable Production and Consumption, 16: pp. 88-98.
Ahn, J. H. & Chang, S. G. (2004). Assessing the Contribution of Knowledge to Business Performance: the KP3 Methodology. Journal of Decision Support Systems, 36(4), pp. 403-416.
Arbani, S., Narouei, M., & Shahraki, M. (2015). Ranking of affectiveness factors on knowledge management implementation in universities by using Fuzzy multi-criteria decision making. Second International Conference on Management and Accounting, Tehran, desember 2017. (In Persian)
Asghari, M. & Rahimi, H. (2017). Investigating the relationship between knowledge transformation and innovation and creativity among the staff of Amol education department. Knowledge Recognizing Studies. 3(11), pp. 1-19. (In Persian)
Bezhani, I. (2010). Intellectual capital reporting at UK universities. Journal of Intellectual Capital. 11(2), pp. 179-207.
Biscaia, R., Teixeira, P., Rocha, V., & Cardoso, M. F. (2017). Higher Education, Human Capital, and Regional Dynamics in Southern Europe. In: Fonseca M., Fratesi U. (Eds) Regional Upgrading in Southern Europe.
Collin, E. (1996). Designing organizational memory; preserving intellectual assets in a knowledge economy. Wasshington: Group Decision Support System.
Esmailzadeh, M. & Porsaragian, D. (2013). Providing a functional model for assessing employee knowledge as a indicator of employee knowledge comparison between organizations. 6th ed Knowledge Management Conference; 2013 March 3-4; Tehran; 2013. (In Persian)
Gilani Nejad, Z. & Bayat, S. G. (2016). Review of ranking systems of universities and institutes of higher education worldwide. First International Conference on Development and Promotion of Humanities in Society, Tehran, June 11, Association for Development and Promotion of Fundamental Sciences and Technologies. (In Persian)
Gupta, P., Mehrotra, D., & Sharma, T. K. (2015). Identifying knowledge indicators in higher education organization. Journal of Procedia Computer Science, 46, pp. 449–456.
Higher Education Research and Planning Institute (2016). Number of full-time faculty members affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology by province, city, name of institute of higher education, field of study (educational management and human resource management) and academic rank in academic year 96-95. (In Persian)
Klein, P. A. (2000). National statistics, portrait of the value floor. Journal of Economy, 34, pp. 445-452.
Leonchuk, O. & Gray, D. (2017). Scientific and technological (human) social capital formation and Industry–University Cooperative Research Centers: a quasi-experimental evaluation of graduate student outcomes. Journal of Technology Transfer, 43(14), pp. 14-27.
Lev, B. (1999). R & D and capital markets. Journal of Applied Corporate Finance, 11, 4.
Liebowitz, J., & Wright. (1999). Alook toward valuating human capital. London: in liebowitz(ed). Knowledge management CRC press.
Low, M., Samkin, G., & Li, Y. (2015). Voluntary reporting of intellectual capital: comparing the quality of disclosures from New Zealand, Australian and United Kingdom universities. Journal of Intellectual Capital, 16(4), pp. 779-808.
Nasrolahpoor, M. (2013). Globalization and localization with an emphasis on higher education. Iranian Ethnic and Cultural Center; 2013 October 14; Tabriz; Shahid Madani University of Azerbaijan. (In Persian)
Nazemi, Sh., Shia Zadeh, E., & Seyyed Hosseini, S. (2014). Knowledge capital based culture. International Management Conference, Tehran, December, Mobin Cultural Ambassadors Institute. (In Persian)
Office of Administrative Officer and Information Technology, Office of Assistant, Financial and Resource Management. Zoning of universities and higher education institutions of the country (9 regions of the country(, 2015: pp. 4-24. (In Persian)
Pomeda, J. R., Moreno, C. M., Rivera, C. M., & Martil, L.V. (2002). Towards an intellectual capital report of Madrid: new insights and developments. The International Conference of Transparence Enterprise, the Value of Intangibles, Madrid, pp. 25-26 November.
Ramirez, Y. & Gordillo, S. (2014). Recognition and measurement of intellectual capital in Spanish universities. Journal of Intellectual Capital, 15(1), pp. 173-188.
Sabokro, M., Etebarian Khorasgani, A., Sherafat, A., Andalib, D., & Esmaeilzade, M. (2018). Identification of knowledge measurement indicators of faculty members of Iran Universities. Amazonia Investiga, 7(13), pp. 387-400.
Secretariat for Performance Evaluation of Educational Evaluation Unit of Iran Education Assessment Organization (2011). Macroeconomic Assessment of the Ministry of Science, Research and Technology in 2009. Tehran: National Center for Educational Assessment Publications.
Sharma, S., Bryson -Osei, K. M., & Kasper, G. M. (2012). Evaluation of an integrated Knowledge Discovery and Data Mining process model. Journal of Expert Systems with Applications, 39, pp. 35-48.
Siboni, B., Teresa Nardo, M., & Sangiorgi, D. (2013). Italian state university contemporary performance plans: an intellectual capital focus? Journal of Intellectual Capital, 14(3Stwart, T. (1997). Intellectual capital: The new wealth of organization. London: Nicholas Brealey Publishing.
Stwart, T. (2010). Intellectual capital: the new wealth of organization. The United Arab Emirate: Crown Publishing Group, ASIN: B0042P5KVS.
Trauner, B. & Lucko, S. (2001). MKMK-Measuring and Bilanzierung von intellectual capital. Vortrag.
Vosogh, F. & Beyraalvand, J. (2016). Examining the barriers and limitations of knowledge commercialization in universities. International Management Elite Conference; 2016 June 1; Tehran International Conference Hall of Shahid Beheshti University; 2016. (In Persian)
Yamin Firouz, M. (2003). Knowledge and knowledge management in organizations. Book Quarterly, 14(1), pp. 108-97. (In Persian).