بازتاب تنهایی در محیط کار بر بیگانگی و کناره‌گیری از کار: نقش تعدیلگر سرریز مثبت خانواده بر کار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، پژوهشکدة اقتصاد و مدیریت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

2 کارشناس‌ارشد مدیریت، دانشکدة مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

تنهایی در محیط کار حسی ناخوشایند تعریف شده است که شبکة‏ روابط اجتماعی فرد را از نظر کیفیت و کمیت به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطة بین تنهایی در محیط کار در قالب محرومیت عاطفی و عدم همراهی اجتماعی با بیگانگی از کار و کناره‌گیری فیزیکی یا روانشناختی از کار بود. در این رابطه، نقش تعدیلگر سرریز مثبت خانواده بر کار نیز آزمون شد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوة‏ گردآوری داده‏ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعة‏ هدف این پژوهش کارکنان شعب یکی از بانک‌های دولتی در شهر تهران بودند. روش نمونه‏گیری خوشه‏ای تصادفی بود و برای جمع‏آوری داده‏ از پرسشنامه‏‌های استاندارد استفاده شد. داده‏ها به روش مدل‏سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‏افزار Smart PLS3.2.6 تحلیل شدند. یافته‏های پژوهش نشان داد تنهایی در محیط کار صرفاً به صورت غیرمستقیم و از طریق بیگانگی از کار بر کناره‌گیری فیزیکی یا روانشناختی از کار تأثیرگذار است. نتیجة قابل ملاحظة دیگر این تحقیق معنادار بودن نقش تعدیلگر سرریز مثبت خانواده بر کار در رابطة میان بیگانگی و کناره‌گیری از کار بود. به عبارت دیگر، تأثیر بیگانگی از کار بر کناره‌گیری از کار در سطوح پایین‌تر سرریز مثبت خانواده بر کار قوی‌تر بود و عکس این رابطه در سطوح بالای سرریز مثبت خانواده بر کار مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها


تاجوران، مرضیه؛ محمدحسن صیف (1396). «مدل علّی بیگانگی از کار بر اساس کیفیت زندگی کاری و عدالت سازمانی با تأکید بر نقش واسطه‏ای تعارض، تعهد سازمانی، و دلبستگی شغلی معلمان تربیت‏بدنی شهر شیراز»، مطالعات مدیریت ورزشی، 9(43): صص 61ـ 80.
دامغانیان، حسین؛ محبوبه حاج‏کاظمی (1393). «اثر رهبری تحول‏آفرین بر بیگانگی از کار»، پژوهشنامة بیمه، 29(2): صص 89ـ 112.
مصطفوی‏راد، فرشته؛ محمدرضا بهرنگی؛ مصطفی عسکریان؛ فرزاد ولی‌الله (1389). «بررسی رابطة فرهنگ سازمانی، کیفیت زندگی کاری، تعهد سازمانی با بیگانگی از کار مدیران مدرسه‏ها‏ی متوسطة نظری شهر شیراز»، مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۷(1): صص 45ـ 78.
نادری‌بنی، محمود؛ غلام‌رضا بردبار؛ فرشته پزشکی نجف‌آبادی (1394). «تبیین بیگانگی کاری با ویژگی‌های شغلی و حمایت سازمانی»، کاوش‌های مدیریت بازرگانی، 7(14): صص 169ـ 190.
References
Abubakar, A., Namin, B., Harazneh, I., Arasli, H., & Tunc, T. (2017). Does gender moderates the relationship between favoritism/nepotism, supervisor incivility, cynicism and workplace withdrawal: A neural network and SEM approach. Tourism Management Perspectives, 23, 129–139.
Akcit, V., & Barutca, E. (2017). The Relationship Between Performance and Loneliness at Workplace: A Study on Academicians. European Scientific Journal, Special Issue, 235–243.
Amarat, M., Akbolat, M., Ünal, Ö., & Güneş Karakaya, B. (2019). The mediating role of work alienation in the effect of workplace loneliness on nurses’ performance. Journal of Nursing Management, 27(3), 553–559.
Anand, P., & Mishra, S. K. (2019). Linking core self-evaluation and emotional exhaustion with workplace loneliness: does high LMX make the consequence worse? International Journal of Human Resource Management, 1–26.
Ayazlar, G, & Güzel, B. (2014). The effect of loneliness in the workplace on organizational commitment. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 131, 319–325.
Ayazlar, Gökhan, & Güzel, B. (2014). The Effect of Loneliness in the Workplace on Organizational Commitment. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 131, 319–325. https://doi.org/10.1016/J.SBSPRO.2014.04.124
Aykan, E. (2014). Effects of perceived psychological contract breach on turnover intention: Intermediary role of loneliness perception of employees. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150, 413–419.
Aytaç, S. (2015). Loneliness as Mediator between Job Satisfaction and Intention to Leave: A Study on Prison Staff in Turkey. Arabian Journal of Business Management Review, 5(6), 1–4.
Aytac, S., & Basol, O. (2018). Mediating role of loneliness and organizational conflict between work overload and turnover intention. In In Congress of the international Erogonomics Association (Vol. 827, pp. 291–301). Springer Verlag.
Beehr, T. A., & Gupta, N. (1978). A note on the structure of employee withdrawal. Organizational Behavior and Human Performance, 21(1), 73–79.
Canan Çetinkanat, A., & Kösterelioğlu, M. A. (2016). Relationship between Quality of Work Life and Work Alienation: Research on Teachers i. Universal Journal of Educational Research, 4(8), 1778–1786.
Carmeli, A., & Gefen, D. (2005). The relationship between work commitment models and employee withdrawal intentions. Journal of Managerial Psychology, 20(2), 63–86.
Chan, S. H., & Qiu, H. H. (2011). Loneliness, job satisfaction, and organizational commitment of migrant workers: Empirical evidence from China. International Journal of Human Resource Management, 22(5), 1109–1127.
Chen, X., Peng, J., Lei, X., & Zou, Y. (2019). Leave or stay with a lonely leader? An investigation into whether, why, and when leader workplace loneliness increases team turnover intentions. Asian Business and Management, 1–24.
Chiaburu, D. S., Thundiyil, T. G., & Wang, J. (2014). Alienation and its correlates: A meta-analysis. European Management Journal, 32(1), 24–36.
Crouter, A. C. (1984). Spillover from family to work: The neglected side of the work-family interface. Human Relations, 37(6), 425–441. https://doi.org/10.1177/001872678403700601
Deniz, S. (2019). Effect of loneliness in the workplace on employees’ job Performance: A Study for hospital employees. International Journal of Health Services Research and Policy, 4(3), 214–224.
Erdem, M. (2014). The Level of Quality of Work Life to Predict Work Alienation. Educational Sciences, 14(2), 534–544.
Erdil, O., & Erston, Ö. (2011). The relationship between social climate and loneliness in the workplace and effects on employee well-being. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24, 505–525.
Ghadi, M. Y. (2017). The impact of workplace spirituality on voluntary turnover intentions through loneliness in work. Journal of Economic and Administrative Sciences, 33(1), 81–110.
Greenhaus, J. H., & Beutell, N. J. (1985). Sources of conflict between work and family roles. The Academy of Management Review, 10(1), 76–88. https://doi.org/10.2307/258214
Hanisch, K. A., & Hulin, C. (1990). Job attitudes and organizational withdrawal: An examination of retirement and other voluntary withdrawal behaviors. Journal of Vocational Behavior, 37(1), 60–78.
Hanson, G. C., Hammer, L. B., & Colton, C. L. (2006). Development and validation of a multidimensional scale of perceived work-family positive spillover. Journal of Occupational Health Psychology, 11(3), 249–265. https://doi.org/10.1037/1076-8998.11.3.249
Kartal, N. (2018). Evaluating the relationship between work engagement, work alienation and work performance of healthcare professionals. International Journal of Healthcare Management, 11(3), 251–259.
Kaymaz, A., Eroğlu, A., & Sayilar, A. (2014). Effect of Loneliness at Work on the Employees’ Intention to Leave, 16(1), 35–53.
Khan, H. G. A., Chughtai, M. S., Bashir, A., & Paracha, U. K. (2019). Rejection Sensitivity and Job Performance: Workplace Loneliness as Mediator and Emotional Culture of Companionate Love as Moderator. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 13(4), 997–1016.
Lam, L. W., & Lau, D. C. (2012). Feeling lonely at work: investigating the consequences of unsatisfactory workplace relationships. International Journal of Human Resource Management, 23(20), 4265–4282.
Mauno, S., De Cuyper, N., Kinnunen, U., Ruokolainen, M., Rantanen, J., & Mäkikangas, A. (2015). The prospective effects of work–family conflict and enrichment on job exhaustion and turnover intentions: comparing long-term temporary vs. permanent workers across three waves. Work & Stress, 29(1), 75–94. https://doi.org/10.1080/02678373.2014.1003997
McMillan, H. S., Morris, M. L., & Atchley, E. K. (2011). Constructs of the work/ life interface: A synthesis of the literature and introduction of the concept of work/life harmony. Human Resource Development Review, 10(1), 6–25. https://doi.org/10.1177/1534484310384958
Öge, E., Cetin, M., & Top, S. (2018). The effects of paternalistic leadership on workplace loneliness, work family conflict and work engagement among air traffic controllers in Turkey. Journal of Air Transport Management, 66, 25–35.
Ozcelik, H., & Barsade, S. G. (2018). No employee an island: Workplace loneliness and job performance. Academy of Management Journal, 61(6), 2343–2366.
Özer, Ö., Uğurluoğlu, Ö., Saygılı, M., & Sonğur, C. (2019). The impact of work alienation on organizational health: A field study in health sector. International Journal of Healthcare Management, 12(1), 18–24.
Pelled, L. H., & Xin, K. R. (1999). Down and out: An investigation of the relationship between mood and employee withdrawal behavior. Journal of Management, 25(6), 875–895.
Promsri, C. (2018a). Relationship between Loneliness in the Workplace and Deviant Work Behaviors: Evidence from a Thai Government Bank. Social Science and Humanities Journal, 352–357.
Promsri, C. (2018b). The Influence of Employees’ Organizational Commitment on Workplace Loneliness. Social Science and Humanities Journal, 432–437.
Santas, G., Isik, O., & Demir, A. (2016). The effect of loneliness at work; work stress on work alienation and work alienation on employees’ performance in Turkish health care institution. South Asian Journal of Management, 10(2), 30–38.
Seeman, M. (1983). Alienation motifs in contemporary theorizing: The hidden continuity of the classic themes. Social Psychology Quarterly.
Sliter, M., Sliter, K., & Jex, S. (2012). The employee as a punching bag: The effect of multiple sources of incivility on employee withdrawal behavior and sales performance. Journal of Organizational Behavior, 33(1), 121–139.
Stephens, G. K., & Sommer, S. M. (1996). The measurement of work to family conflict. Educational and Psychological Measurement, 56(3), 475–486. https://doi.org/10.1177/0013164496056003009
Tabancali, E. (2016). The Relationship between Teachers’ Job Satisfaction and Loneliness at the Workplace. Eurasian Journal of Educational Research, 16(66), 263–280.
Wang, P., Lawler, J., Walumbwa, F. O., & Shi, K. (2004). Work-family conflict and job withdrawal intentions: The moderating effect of cultural differences. International Journal of Stress Management, 11(4), 392.
Wright, S. L., Burt, C. D. B., & Strongman, K. T. (2006). Loneliness in the Workplace: Construct definition and scale development.
Zhou, X. (2018). A review of researches workplace loneliness. Psychology, 9(5), 1005–1022.