بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی با نقش میانجی تسهیم دانش بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم تربیتی، واحداردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

2 گروه مدیریت، واحداردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

چکیده

در محیط‌های پیچیدهامروزی، سازمان‌ها به منظور پایداری و رشد و ارائة خدمات بهتر در محیط خود ناچار به یادگیری و توجه به تسهیم دانش‌اند. یکی از ابزارهای مهم ایجاد زمینه برای تقویت نگرش مثبت کارکنان، به منظور اشتراک مستمر دانش و یادگیری سازمانی، فرهنگ سازمانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی، با نقش میانجی تسهیم دانش، بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل انجام شد. روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نوع داده‌ها و نحوة اجرای پژوهش توصیفی‌ـ پیمایشی بود. جامعة آماری کارکنان دانشگاه، به تعداد 261 نفر، بودند و از بین آن‌ها 157 نفر طبق فرمول کوکران با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌ها، از پرسشنامه‌های استاندارد فرهنگ سازمانی ساشکین، تسهیم دانش واندن‌هوف و وان‌وینن، و یادگیری سازمانی سنگه استفاده شد و روایی آن‌ها، چون استاندارد بودند، به تأیید استادان رسید. پایایی پرسشنامه 87 درصد بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری، به کمک نرم‌افزار spss26 و Amos18، استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد فرهنگ سازمانی بر یادگیری سازمانی تأثیرگذار است. همچنین، تسهیم دانش بر یادگیری سازمانی تأثیر می‌گذارد و در رابطة بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی نقش میانجی دارد. بنابراین، توجه به فرهنگ سازمانی و گسترش تسهیم دانش بین کارکنان می‌تواند به افزایش یادگیری سازمانی کمک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اخوان‌خرازیان، مریم؛ فائزه مقدسی (1396). «بررسی تأثیر توانمندسازی بر تسهیم دانش و طراحی مدل چندسطحی برای تبیین تأثیر فرهنگ سازمانی مشارکتی بر تسهیم دانش»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 15(1)، صص 207 ـ 223.
پسندی‌پور، ندا؛ اقبال پاک‌طینت؛ مهدیه خوارزمی؛ طاهره رضوی‌کارآموز (1396). «بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر اعتمادسازی بین کارکنان دستگاه‌های اجرایی شهر سیرجان»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 15(2)، صص 309 ـ 329.
حسین‌پور، داوود؛ بهرام اصغری‌اقدم؛ علی محجوب (1392). «تأثیر فرهنگ ‌سازمانی بر یادگیری سازمانی و خلاقیت دبیران»، رسالت مدیریت دولتی، 4(11 ـ 12)، صص 57 ـ 70.
حسینی‌فاطمی، آذر؛قاسم بارانی (1396). «بررسی رابطة بین فرهنگ یادگیری سازمانی و قصد تسهیم دانش با تأکید بر نقش میانجی تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در میان اساتید زبان انگلیسی و غیر زبان انگلیسی در دانشگاه‌های ایران»، مطالعات زبان و ترجمه، 50(1)، صص 38 ـ 85.DOI: 10.22067/62142
خفاجه، فرامرز؛ لاله جمشیدی؛ علی‌اکبر بیدختی )1393). «تأثیر فرهنگ سازمانی بر یادگیری سازمانی معلمان با میانجی‌گری مدیریت دانش»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه سمنان.
خنیفر، حسین؛ علی‌رضا کاملی؛ روح‌الله نیک‌خواه‌کیارمش (1399). «اثر اعتماد تیمی بر فرهنگ مشارکتی: نقش میانجی‌گری انتقال دانش»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 18(1)، صص 27 ـ 46.
رکنی‌جو، سید محمد؛ سید محمدباقر جعفری؛ حمیدرضا یزدانی؛ سید مهدی الوانی (1396). «واکاوی موانع پیاده‌سازی موفق مدیریت دانش در دانشگاه‌ها»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 15(2)، صص 445 ـ 464.
عطارنیا، احمد؛ شیما شعله‌کار؛ بهزاد شوقی (1397). «تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر خرد سازمانی با نقش میانجی فرهنگ سازمانی در دانشگاه آزاد اسلامی (مطالعة موردی: شهر تهران)»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 16(3)، صص 695 ـ 724.
فدایی، غلام‌رضا؛ سیف‌الله اندایش (1394). «رابطة فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در دانشکدة علوم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران»، مطالعات دانش‌شناسی، 1(2)، صص 41 ـ 54.
قربانی، محمود؛ وحیدرضا نیشابوری؛ حمید عرفانیان خان‌زاده؛ محسن یعقوبی (1395). «بررسی نقش میانجی قابلیت یادگیری سازمانی در رابطة بین تسهیم دانش و قابلیت نوآوری سازمانی»، پژوهش‌های مدیریت عمومی، 9(34)، صص 125 ـ 154.
قنبری، سیروس؛ اسماعیل رحمانی؛ افشین افضلی (1398). «تحلیل رابطة کانونی تسهیم دانش با یادگیری سازمانی (نمونة پژوهش: مدارس ناحیة 2 شهر همدان)»، مدیریت راهبردی دانش سازمانی، 2(4)، صص 45 ـ 75.
قنبری، سیروس؛ اسماعیل رحمانی؛ افشین افضلی (1398). «رابطة تسهیم دانش با یادگیری سازمانی: نقش میانجی‌گری دلبستگی شغلی»، مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، 8(2)، صص 357 ـ 383.
مجدی، علی‌اکبر؛ محمود تیموری؛ سید احمد میرمحمدتبار (1397). «تحلیل و واکاوی عوامل مؤثر بر یادگیری سازمانی؛ فراتحلیلی از تحقیقات موجود»، علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 15(1)، صص 21 ـ 50.
نصیری، مهدی؛ زهرا لبادی (1397). «فرهنگ سازمانی در سازمان‌های آموزشی و فرهنگ علمی پژوهشی ‌در آموزش‌ عالی»، مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، 3(3)، صص 1 ـ 8.
نیازآذری، کیومرث؛ مریم تقوایی یزدی )1395). فرهنگ سازمانی در هزارة سوم، آگاه.
References
Abdi, K., Mardani, A., Senin A.A., Tupenaite, L., Naimaviciene, J., Kanapeckiene, L., & Kutut, V. (2018). “The effect of knowledge management, organizational culture and organizational learning on innovation in automotive industry”, Journal of Business Economics and Management, 19(1), pp. 1–19. https://doi.org/10.3846/jbem. 2018.1477. (in Persian)
Akhavan Kharazian, M. & Moghaddasi, F. (2017). “Investigating the effect of empowerment on knowledge sharing and design of multilevel model to explain the effect of participatory organizational culture on knowledge sharing”, Organizational Culture Management, 15(1), pp. 207-223. (in Persian)
AlOthman, F. A. & Sohaib, O. (2016). “Enhancing Innovative Capability and Sustainability of Saudi Firms”, Sustainability, 8(12), 1229.
Areekkuzhiyil, S. (2016). “Impact of organizational factors on the knowledge sharing practices of teachers working in higher education sector”, Intercontinental Journal of Human Resource Research Review, 4(8), pp. 23-33.
Ashouri, T. & Boroumand, M. R. (2014). “The Relationship between Knowledge Management and the Process of Entrepreneurship in Sport Organizations”, Annals of Applied Sport Science, 2(3), pp. 41-50. (in Persian)
Attar, M. M. (2020). “Organizational Culture, Knowledge Sharing, and Intellectual Capital: Directions for Future Research”, International Journal of Business and Economics Research, 9(1), pp. 11-20. doi: 10.11648/ j.ijber. 20200901.12.
Attarnia, A., Sholeh Kar, S., & Shoghi, B. (2017). “The Impact of Transformational Leadership on Organizational Wisdom with the Mediating Role of Organizational Culture in Islamic Azad University (Case Study: Tehran)”, Organizational Culture Management, 16(3), pp. 695-724. (in Persian)
Caliskan, A. & Zhu, C. (2020). “Organizational culture and educational innovations in Turkish higher education: Perceptions and reac-tions of students”, Educational Sciences: Theory and Practice, 20(1), pp. 20-39. http://dx.doi.org/ 10.12738/jestp.2020.1.003.
Cameron, K. S. & Quinn, R. E. (2011). Diagnosing and changing organizationalculture: based on the competing valuesframework (3 thed), San Francisco: Jossey-Bass.
Chung, H. F., Yang, Z., & Huang, P. H. (2015). “How does organizational learning matter in strategic business performance? The contingency role of guanxi networking”, Journal of Business Research, 68, pp. 1216-1224.
Fadai, G. R. & Andayesh, S. (2015). “The Relationship between Organizational Culture and Knowledge Management in the Faculty of Information Science and Science, University of Tehran”, Studies in Science, 1(2), pp. 41-54. (in Persian)
Furtasan Ali, Y. (2020). “The Effect of Organizational Culture on Lecturers’ OrganizationalCommitment in Private Universities in Indonesia”, International Journal of Higher Education, 9(2), pp. 16-24. https://doi.org/10.5430/ijhe.v9n2 p16
Ghanbari, S. (2016). “A survey of relationship learning schools components with teachers job innovation and quality of educational activities”, Journal of Management andPlanning in Educational Systems, 9(1), pp. 3-22. (in Persian)
Ghanbari, S., Rahmani, E., & Afzali, A. (2020). “The relationship of knowledge sharing with organizational learning:Mediating role of Job Involvement”, Managing Education in Organizations, 8(2), pp. 357-383. (in Persian)
Ghanbari, S., Rahmani, I., & Afzali, A. (2020). “Analysis of the central relationship between knowledge sharing and organizational learning (research sample: schools in the second district of Hamadan)”, Strategic Management of Organizational Knowledge, 2(4), pp. 45-75. (in Persian)
Ghorbani, M., Neishaburi, V.R., Erfanian Khanzadeh, H., & Yaghoubi, M. (2016). “Investigating the mediating role of organizational learning ability in the relationship between knowledge sharing and organizational innovation capability”, General Management Research, 9(34), pp. 125-154. (in Persian)
Giri, E. E., Nimran, U., Hamid, D., & Musadieq, M. A. (2016). “The Effect of Organizational Culture and Organizational Commitment to Job Involvement, Knowledge Sharing, and Employee Performance: A Study on Regional Telecommunications Employees of PT Telkom East Nusa Tenggara Province, Indonesia”, International Journal of Management and Administrative Sciences, 3(4), pp. 20-33.
Hosseini Fatemi, A. & Barani, G. (2017). “Investigating the Relationship between Organizational Learning Culture and Intention to Share Knowledge by Emphasizing the Mediating Role of Organizational Commitment and Organizational Citizenship Behavior among English and Non-English Language Teachers in Iranian Universities”, Quarterly Journal of Language Studies and Translation, 50(1), pp. 53-85. DOI: 10.22067 / 62142.(in Persian)
Hosseinpour, D., Asghari Aghdam, B., & Mahjoub, A. (2013). “The Impact of Organizational Culture on Organizational Learning and Creativity of Teachers”, State Management Mission, 4(11-12), pp. 57-70. (in Persian)
Hu,T.(2014). The Longitudinal Research on the Effectiveness of Organizational Culture, International Business and Management ,9(1), pp.97-102.DOI:10.3968/5328Janićijević, N. (2015). Impact of Organizational Culture on Organizational Learning and Knowledge Management, In: Proceedings of the Entrenova- Enterprise REsearch InNOVAtion Conference, Kotor, Montengero, 10-11 September 2015, IRENET - Society for Advancing Innovation and Research in Economy, Zagreb, pp. 159-165.
Keshavarzi, A. H., Safari, S., & Hamidirad, J. (2015). “The Effect of Knowledge Sharing on Organizational Learning, Innovation and Performance”, Journal of Pablic Administration Perspaective, 6(2), pp. 103-128. (in Persian)
Khafajeh, F., Jamshidi, L., & Bidokhti, A. A. (2014). “The Impact of Organizational Culture on Teacher Organizational Learning with the Mediation of Knowledge Management”, M.Sc. Thesis, Semnan University. (in Persian)
Khanifar, H., Kameli, A. R., & Nikkhah Kiarosh, R. (2020). “The effect of team trust on participatory culture: the role of mediating knowledge transfer”, organizational culture management, 18(1), pp. 27-46. (in Persian)
Majdi, A. A., Teymouri, M., & Mir Mohammad Tabar, S. A. (2018). “Analysis and analysis of factors affecting organizational learning; meta-analysis of existing research”, Journal of Social Sciences, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, 15(1), pp. 21-50. (in Persian)
Nasiri, M. & Labadi, Z. (2017). “Organizational Culture in Educational Organizations and Scientific Research Culture in Higher Education”, Journal of Applied Studies in Management and Development Sciences, 3(3), pp. 1-8. (in Persian)
Nguyen, T. M., Dinh, T. V., & Tuan, N. P. (2019). “Online knowledgesharing in Vietnamese tele-communication companies: An integration ofsocial psychology models”, Knowledge Management & E-Learning, 11(4), pp.497–521. https://doi.org/ 10.34105/j.kmel. 2019.11.026
Niaz Azari, K. & Taqvaee Yazdi, M. (2016). Organizational culture in the third millennium, Aware Publications. (in Persian)
Oyenuga, O. G., Adebiyi S. O., Mustapha D. O., & Abimbola B. O. (2019). “Assessment of Knowledge SharingFactors Among Academic Staff  in The Nigerian Universities”, Journal on Efficiency and Responsibility in Education and Science, 12(3), pp. 84-102. http://dx.doi.org/ 10.7160/eriesj .2019.120303.
Pasandipour, N., Pak Tinat, I., Kharazmi, M., & Razavi Karamouz, T. (2017). “Investigating the effect of organizational culture dimensions on building trust between employees of Sirjan city executive bodies”, Organizational Culture Management, 15(2), pp. 309-329. (in Persian)
Pudjiarti, E., Wahyudi, S.W, & Suharnomo, S. (2017). “Organizational learning and lecturer performance: The mediating position of voluntarily creative roles”, The International Journal of Learning in Higher Education, 24(2), 1-14. doi:10.18848/2327-7955/CGP
Rao, M. B. (2016). “Motivation of teachers in higher education”, Journal of Applied Research in Higher Education, 8(4), pp.469-488. https://doi.org/10.1108/ JARHE -08-2015-0066.
Rokni Joo, S. M., Jafari, S. M. B., Yazdani, H. R., & Alvani, S. M. (2017). “Analysis of Barriers to Successful Implementation of Knowledge Management in Universities”, Organizational Culture Management, 15(2), pp. 445-464. (in Persian)
Sheng, M. L. & Chien, I. (2016). “Rethinking organizational learning orientation on radical and incremental innovation in high-tech firms”, Journal of Business Research, 69(6), pp. 2302-2308.
Shirley, J. (2017). “A Foundation For UnderstandingKnowledge Sharing: Organizational Culture,Informal Workplace Learning, PerformanceSupport, And Knowledge Management”, Contemporary Issues in Education Research, 10(1), pp. 45-52.
Zhou, K. Z. & Li, C. B. (2012). “How knowledge affects radical innovation: knowledge base, market knowledge acquisition and internal knowledge sharing”, Strategic Management Journal, 33(9), pp. 1090–1102.