ارائة الگوی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار کشور تحت حمایت کمیتة امداد امام خمینی(ره)

نوع مقاله : روش شناسی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، جهاد دانشگاهی تهران، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 فوق‌دکتری، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائة الگوی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار کشور در کمیتة امداد امام خمینی(ره) انجام شد. روش پژوهش آمیخته بود. جامعة پژوهش در بخش کیفی شامل همة زنان سرپرست خانوار، کمیتة امداد سراسر کشور، مدیران و متخصصان بود که با روش هدفمند 115 نفر از زنان سرپرست خانوار، 27 مدیر، و 10 متخصص انتخاب و با ایشان مصاحبه شد. در بخش کمّی نیز با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران 1500 نفر از زنان و 193 نفر از مدیران انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. نتایج بخش کیفی نشان داد الگوی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار شامل مشکلات (فردی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی)، راهکارها (توانمندسازی فردی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی)، و در نهایت راهبردها (سازمانی مستقیم و غیرمستقیم و فراسازمانی شامل بین سازمانی، قانونی، اجتماعی) است. برازش مدل در بخش کمّی با نرم‌افزار لیزرل انجام شد و مدل‌یابی معادلات ساختاری نیز این ابعاد را تأیید کرد و نشان داد مدل از برازش نسبتاً خوبی با داده‌ها برخوردار است. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت الگوی توانمندسازی زنان، ضمن در نظر گرفتن مشکلات این قشر، راهکارها و راهبردهای مناسبی نیز ارائه می‌کند تا دسترسی عملی به توانمندسازی فراهم آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


جعفری مهتاش، معصومه (1385). «بررسی تأثیر خدمات کمیتة امداد بر توانمندسازی زنان سرپرست خانوار»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
جغتایی، محمدتقی؛ فریده همتی (1380). «سیاست اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، تهران.
جمشیدی، معصومه (1397). نظام معنایی بازدارنده‌ها و پیش‌برنده‌های توانمندسازی زنان (مورد: زنان سرپرست خانوار تحت حمایت کمیتة امداد امام خمینی(ره) و اداره بهزیستی استان ایلام)»، طرح پژوهشی، استانداری ایلام.
جمشیدی، معصومه؛ حسین مهدی‌زاده (1398). «طراحی الگوی توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار در استان ایلام»، پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 12(2)، ص 39 ـ 50.
خسروی، زهره (1380). آسیب‌های روانی‌ـ اجتماعی زنان سرپرست خانواده، تهران، دهخدا.
رضایی، فاطمه (1380). «بررسی مشکلات اقتصادی‌ـ اجتماعی خانواده‌های زن سرپرست تحت پوشش بهزیستی شهرستان خمین»، طرح پژوهشی.
رمزی، ناعیه؛ مجید طاهری؛ مرتضی طالبیان؛ امیر معمارباشی (1396). «بررسی رابطة بین توانمندسازی با انگیزة کاری در زنان شاغل در ادارات شهرستان فردوس»، همشتمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت، تهران، شرکت همایشگران مهر اشراق.
شادی‌طلب، ژاله؛ معصومه وهابی؛ حسن رمزیار (1384). «فقر درآمدی فقط یک جنبه از فقر زنان سرپرست خانوار»، رفاه اجتماعی، 4(17)، ص 227 ـ 247.
غفاری، مریم (1382). «چندنقشه بودن زنان سرپرست خانوار، فرصت‌ها و چالش‌ها»، پژوهش زنان، 1(5)، ص 35 ـ 58.
فرزانه، محمد؛ جواد پورکریمی؛ میترا عزتی (1394). «بررسی رابطة صلاحیت‌های حرفه‌ای با توانمندی روان‌شناختی دبیران دورة متوسطة شهرستان شیروان»، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(8)، ص 69 ـ 88.
قوامی، هادی (1384). «بررسی مقایسه‌ای زنان سرپرست خانوار خوداشتغال و زنان سرپرست خانوار دستمزد و حقوق بگیر در نقاط شهری ایران»، تحقیقات اقتصادی، 15(72)، ص 227 ـ 257.
کتابی، محمود؛ بهجت یزدخواستی؛ زهرا فرخی راستایی (1382). «توانمندسازی زنان برای مشارکت در توسعه»، پژوهش زنان، 1(3)، ص 5 ـ 30.
محمدی، زهرا (1385). زنان سرپرست خانوار، انتشارات روابط عمومی شورای فرهنگی‌ـ اجتماعی زنان.
محمدی، فریبرز (1387). «عوامل اقتصادی و جمعیتی مؤثر بر توانمندی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی استان کرمانشاه»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
References
Almeleh, N.; Soifer, S.; Gottlieb, N., & Gutierrez, L. (1993). Women's achievement of empowerment through activism in the work place.
Bianon, L. (1999). Gender, Psychological Perspective, Allan & Bacon, Boston.
Conger, J. A. & Kannungo, R. N. (1988). “The empowerment process: Integratine theory and practice”, The academy of Management Review, 13(3), pp. 471-482.
Davis, C. (2010). “Role occupancy, quality and psychological distress among Caucasian and African American women Affiliation”, journal of women and social work, 26(1), pp. 83-89.
Farzaneh, M., Pourkarimi, J., & Ezzati, M. (2015). “Investigating the relationship between professional competencies and psychological competence of high school teachers in Shirvan”, Scientific Quarterly, Research in School and Virtual Learning, 2(8), pp. 69-88. (in Persian)
Fitzpatric, J.A. & Gomez, T.R. (1997). “Still cought in a trip: the continued povertization of women Affiliation”, journal of women and social work, 12(3), pp. 316-341.
Ghaffari, M. (2003). “Multiple plans of women heads of households, opportunities and challenges”, Women's Research Quarterly, No. 5. (in Persian)
Ghavami, H. (2005). “A comparative study of self-employed women heads of households and salaried and salaried female heads of households in urban areas of Iran”, Journal of Economic Research, 15(72), pp. 227-257. (in Persian)
Grube-Farrell, B. (2002). “Women, work an occupation al segregation in the uniformed services, Affiliation”, journal of women and social work, 17(3), pp. 332-353.
Han, W., Zhang, X., & Zhang, Z. (2019). “The role of land tenure security in promoting rural womens empowerment: Emprical evidence from rural China”, Land Use Policy, 86, pp. 280-289.
Jamshidi, M. (2018). Semantic system of deterrents and promoters of women's empowerment (Case: Women heads of households under the support of Imam Khomeini Relief Committee and Ilam Welfare Department), Research project, Ilam Governorate. (in Persian)
Jamshidi, M. & Mehdizadeh, H. (2019). “Designing a model for economic empowerment of women heads of households in Ilam province”, Journal of Agricultural Extension and Education Research, 12(2), pp. 39-50. (in Persian)
Joghtai, M. T. & Hemmati, F. (2001). Social Policy, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences. (in Persian)
Ketabi, M., Yazdkhasti, B., & Farrokhi Rastaei, Z. (2003). “Empowering women to participate in development”, Women's Research Quarterly, 1(3), pp. 5-30. (in Persian)
Khosravi, Z. (2001). Psychosocial harms of female-headed households, Tehran, Dehkhoda Publications. (in Persian)
Kyem, P.A. K. (2004). “Power, participation, and Inflexible institutions: An Examination of the Challenges to Community Empowerment in Participatory GIS Applications”, Cartographical, 38(3&4), pp. 5-17.
Mc Whirter, E. (1994). Counseling for empowerment, Alexandria, VA: American Counseling Association.
Mello, D. & Schmink, M. (2017). “Amazon entrepreneurs: Women’s economic empowerment and the potential for more sustainable land use practices”, in Women’s Studies International Forum, 65, pp. 28-36.
Moemeka, A.A. (2000). Development, Social Change, and Development Communication: Background and Conceptual Discussing, in development communication in action: Building understanding and Creating participation GIS, workshop, Orono. ME, 10-13 July.
Mohammadi, F. (2008). “Economic and demographic factors affecting the empowerment of women heads of households under the welfare of Kermanshah province”, Master Thesis, Faculty of Social Sciences, University of Tehran. (in Persian)
Mohammadi, Z. (2006). Female-headed households, Publications of Women's Cultural-Social Council Publications. (in Persian)
Parsons, R.J. (2001). “Specific practice strategies for empowerment- based practice with women: A study of two groups, Affiliation”, journal of woen and social work, 16(2), pp. 159-179.
Paudel, J. & de Araujo, P. (2017). “Demographic responses to political transformation: Evidence of women’s empowerment from Nepal”, Journal of Comparative Economics, 45(2), pp. 325-343.
Ramzi, N., Taheri, M., Talebian, M., & Memarbashi, A. (2017). “Investigating the relationship between empowerment and work motivation in women working in Ferdows city offices”, The Eighth International Conference on Accounting and Management, Tehran, Mehr Ishraq Conference Company. (in Persian)
Rezaei, F. (2001). Investigating the socio-economic problems of female-headed households covered by the welfare of Khomein city, Research Project. (in Persian)
Shadi Talab, J., Wahhabi, M., & Ramziar, H. (2005). “Income poverty is only one aspect of the poverty of female-headed households”, Social Welfare Research Quarterly, 4(17), pp. 227-247. (in Persian)
Snehendu, B. K., Catherin, A. P., & Chickering, K. (1999). “Empowerment of women for health promotion: a meta-analysis”, Social science and medicine, 46, pp. 1431-1460.
Solomon, B. (1976). Black empowerment, New York, Columbia university press.
Spreitzer, G. M. (1995). “Psychological empowerment in the workplace: dimensions, Measurement and validation”, Academy of Management Journal, 38(14), pp. 42-65.
Tehran-Jafari Mahtash, M. (2006). “Investigating the effect of relief committee services on empowerment of women heads of household”, Master Thesis, Faculty of Social Sciences, University of Tehran. (in Persian)
Wilson, P.A. (1996). “Empowerment: Community Economic Development from the inside Out”, Urban Studies, 33, pp. 617-631.