گونه‌شناسی فرهنگ ریسک‌پذیری مطلوب نیروهای تابعه ارتش جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

2 گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده دفاع ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

3 گروه ژئوپلتیک، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات،تهران، ایران

4 گروه علوم دفاعی، دانشکده دفاع ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

فرهنگ ریسک‌پذیری عامل تعیین‌کنندۀ جهت‌گیری رفتاری و تصمیمی مدیران در مواجهه با تهدیدها و ریسک‌های سازمانی به شمار می‌رود. تناسب این فرهنگ با اقتضائات سازمانی آن را به نوعی سرمایه فرهنگی تبدیل خواهد کرد. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از یک مدل فرهنگ ریسک معتبر وضعیت مطلوب فرهنگ ریسک‌پذیری هر یک از نیروهای تابعه ارتش ج.ا.ا. را تعیین کند. پژوهش حاضر کاربردی، کمی، قیاسی و توصیفی-پیمایشی است. جامعۀ آماری آن را فرماندهان و مدیران راهبردی و میانی نیروهای چهارگانه تابعه ارتش ج.ا.ا. تشکیل می‌دهند. داده‌ها به روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه گردآوری  و بر اساس فرایند اجرایی مدل مورد نظر تجزیه و تحلیل شده‌اند. یافته‌ها نشان  داد در نیروهای تابعه ارتش تفاوت‌هایی در وضعیت مطلوب مؤلفه‌های فرهنگ ریسک‌ (گرایش به ریسک، سبک تصمیم‌گیری، کانون تمرکز و رسمیت‌گرایی) وجود دارد که گونه خاصی از فرهنگ ریسک‌پذیری را برای هر یک از آنها مطلوب ساخته است. به طوری که برای نیروهای زمینی، پدافند، هوایی و دریایی ارتش به ترتیب گونه‌های فرهنگی سلسله‌مراتبی، پروژه‌محور، جسورانه و راهبردگرا مناسب تشخیص داده شده‌اند. نتایج این پژوهش می‌تواند به عنوان مبنایی برای بهسازی و مدیریت فرهنگ ریسک‌ در این سازمان مساعدت کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اردو، فاطمه، پورکریمی، جواد، کرامتی، محمدرضا، ذاکر صالحی، غلامرضا.  (1401). فراترکیب مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی دانشگاه (رویکردی کیفی جهت بازشناسی اولویت‌های جامعۀ دانشگاهی شایسته‌محور). مجله علمی "مدیریت فرهنگ سازمانی". (2)20، 290-257.
رابینز، استیفن. پی. (1400). مبانی رفتار سازمانی. مترجمان: پارساییان، علی، اعرابی، سید محمد. تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
فرنچ، وندال. و بل، سسیل، اچ. ( .)7959مدیریت تحول در سرازمان. ترجمره سرید مهردی الروانی و حسن دانایی فرد، تهران: انتشارات صفار.
فقیهی، ابوالحسن، قلی پور، آرین، ابویی‌ اردکان، محمد، قالیباف اصل، حسن، اسدی، اصغر. (1397). اعتباریابی ابعاد و مؤلفه‌های فرهنگ ریسک: کاربرد دلفی فازی. پژوهش‌های مدیریت عمومی. (42) 11، 31-5.
قلی پور، آرین؛ و ابراهیمی، الهام. (1395). مدیریت ریسک منابع انسانی: کاربرد رویکرد آمیخته. پژوهش های مدیریت عمومی. (32)9. 96-73.
صوفی، زهرا، عطایی، محمد، الوانی، مهدی،  شاه قلیان، کیوان. (1401). شناسایی و رتبه‌بندی ریسک‌های منابع انسانی در یکی از سازمان‌های دولتی. فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی. 12(2). 53-25.
عسگری، ناصر، خیراندیش، مهدی، دشمن‌زیاری، اسفندیار، & نامدار، حسین. (1398). مقاله پژوهشی:ارائه الگوی توسعۀ فرهنگ خطرپذیری سازمان‌های دفاعی بر اساس بیانات فرماندهی معظم کل قوا (مدظله‌العالی). مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی. (13)3. 90-67.
منوریان، عباس و عسگری، ناصر. (1400). سازمان در عصر صنعت، اطلاعات و دانایی. تهران،  انتشارات دانشگاه تهران.
مهرآراد، محمدحسین، حمدی، کریم، خلیلی عراقی، مریم. (1401). شناسایی و اولویت‌بندی پیشران‌های توسعه فرهنگ سازمانی در شرکت ملی گاز ایران با استفاده از روش دلفی فازی. مجله علمی مدیریت فرهنگ سازمانی. (1)20، 141-119.
هیسلوپ، دونالد. (1391). مدیریت دانش در سازمان. مترجمان: عباس منوریان و ناصر عسگری. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
Binti Hamzah, R. (2014). The determinant factors for a successful risk culture in banking sector: Malaysian Case. University Utara Malaysia.Thesis Submitted to Othman Yeop Abdullah Graduate School of Business.
Eniolaa, A., Olorunlekea, G., Akintimehina, O., Ojekab, L., & Oyetunji, B. (2019). "The impact of organizational culture on total quality management in SMEs in Nigeria", Journal Homepage, 5(8), pp. 1-10
Faghihi, A., Gholipour, A., Abooyee Ardakan, M., Ghalibaf Asl, H., & Asadi, A. (2019). Validation of Dimensions and Component of Risk Culture: Using Fuzzy Delphi Method. Public Management Researches, 11(42), 5-31. (in persian)
Flynn, J., Slovic, P .l, Kunreuther, H. (2001) Risk, Media and Stigma, Earthscan Publications, London, UK
Gholipour, A., & Ebrahimi, E. (2016). Human Resource Risk Management: Mix method Application. Public Management Researches, 9(32), 73-96 (in Persian).
Gaidow, Svetoslav Gaidow, Boey, Seng, Australian defense risk management framework: a comparative study. Department of Defense. DSTO Systems Sciences Laboratory. Austrália, 2005.
Harland, Christin. Brenchly, Richard (2003). Risk in supply networks. Journal of Purchasing & Supply management. Pp 51-62.
IRM (2012) Risk Culture: Resources for Practitioners, Institute of Risk Management, London, UK.
Johnson, C. W. (2007). The paradoxes of military risk assessment: Will the enterprise risk assessment model, composite risk management and associated techniques provide the predicted benefits. In Proceedings of the 25th International Systems Safety Conference, Baltimore, USA. International Systems Safety Society, Unionville, VA, USA (Vol. 8, pp. 59-69).
McGing, S., & Brown, A. (2014). Risk Culture Leadership, Measurement & Management – A Comparison across Industries. Presented to the Actuaries Institute Financial Service Forum. 5–6 May.
Mehrarad, M. H., Hamdi, K., & Khalili Araghi, M. (2022). The Identification and Prioritization of Organizational Culture Development Drivers in the National Iranian Gas Company Using Delphi Fuzzy Method. Organizational Culture Management, 20(1), 119-141. (in persian)
Monavarian, A., Asgari, N. (2020). Organizations in the Industrial, Informational and Knowledge-based Era. University of Tehran Press, Tehran (in Persian).
Nafchi, Z. & Mohelská, H. (2020). "Organizational Culture as an Indication of Readinessto Implement Industry 4.0", Information Journal, 20(2), pp. 1-11.
Ordoo, F., Pourkarimi, J., Keramati, M., & Zakersalehi, G. (2022). A Metasynthesis of University Organizational Culture Components: A Qualitative Approach to Recognizing the Priorities of the Meritocratic Academic Community. Organizational Culture Management, 20(2), 257-290. (in persian)
Paalanen, A. (2013). Risk culture-a descriptive model. http://urn.fi/URN:NBN:fi:aalto-201312038012.
Papazoglou, G. (2019). "Society and Culture: Cultural Policies Driven by Local Authorities as A Factor in Local Development—The Example of the Municipality of Xanthi-Greece", Heritage, 7(2), pp. 2625-2639.
Paramita, E., Lumbanraja, P., & Absah, Y. (2020). "The Influence of Organizational Culture and Organizational Commitment on Employee Performance and Job Satisfaction as a Moderating Variable at PT. Bank Mandiri (Persero), Tbk", International Journal of Research and Review, 7(3), pp. 273-287.
Ramaditya, M. & Prihantoro, V. (2020). "The Role of Organization Culture, Leadership and Training Towards Improving Work Performance Country Civil Worker: Case Study in Financial and Development Supervisory Agency", International Journal Of Business Studies, 4(2), pp. 115-126.
Rodriguez, E., & Edwards, J. S. (2010). People, technology, processes and risk knowledge sharing. Electronic Journal of Knowledge Management, 8(1), 139– 150.
Spekman, R.E, Davis, E.W., (2004) Risk business: expanding the discussion on risk and the extended enterprise. International Journal of Physical Distribution and Logistics Management 34. Pp 414- 433.