بررسی تأثیر جواخلاقی سازمانی بر فرسودگی شغلی با تأکید بر نگرش کارکنان بانک مسکن استان تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدة مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 استادیار، گروه مدیریت منابع انسانی، دانشکدة مدیریت و حسابداری، دانشگاه تهران، تهران

چکیده

نبود فضای اخلاقی در بانک‏ها موجب کاهش کیفیت خدمات به مشتریان خواهد شد. با توجه به اهمیت رضایت مشتری در بانک‏ها، در این تحقیق به بررسی میزان تأثیرگذاری جو اخلاقی سازمانی بر فرسودگی شغلی در بانک مسکن پرداخته شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و شیوة گردآوری داده‏ها توصیفی و از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل‏سازی معادلات ساختاری است. برای سنجش نگرش کارکنان و میزان تأثیرگذاری جو اخلاقی سازمانی بر فرسودگی شغلی از پرسش‏نامه‏های استاندارد با مقیاس لیکرت با حداقل آلفای کرونباخ 60/0 استفاده شد. بر اساس جدول مورگان، با توجه به جامعة آماری 450نفری، 208 نفر نمونة آماری مدنظر بود که در نهایت 314 پرسش‏نامة کامل به‏دست آمد. جامعة آماری کارکنان بانک مسکن استان تهران است. داده‏ها با استفاده از نرم‏افزارهای SPSS16 و AMOS22 تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان‏ داد جو اخلاقی در رضایت شغلی تأثیر مثبت دارد و در تمایل به ترک خدمت تأثیر معکوس دارد. از طرفی، جو اخلاقی در فرسودگی شغلی تأثیر معناداری ندارد. همچنین، نتایج ‏نشان داد رضایت شغلی بر فرسودگی تأثیر معکوس دارد و با افزایش رضایت شغلی فرسودگی شغلی کاهش می‏یابد. همچنین، تأثیر تمایل به ترک خدمت بر فرسودگی شغلی نیز تأیید می‏شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. آقایی، رضا، آقایی، میلاد و آقایی، اصغر (1392). بررسی رابطه میان فرسودگی شغلی،   رفتار شهروندی سازمانی، جو سازمانی، و فرهنگ سازمانی،مدیریت دولتی، 5(4): 1-18.
  2. امیری، مجتبی، اسدی، محمود، دلبری، رضا و راغب، فاطمه (1390). بررسی وضعیت فرسودگی شغلی در میان کارکنان بانک و ارائة راهکارهای بهبود وضعیت آن، مدیریت بازرگانی، 3(7): 37-56.
  3. حسنی، محمد و جودت کردلر، لیلا (1391). رابطة بین ادراک از عدالت سازمانی با تمایل به ترک خدمت، رضایت شغلی، و رفتار شهروندی سازمانی کادر درمانی بیمارستان امام رضا(ع)، ارومیه، دو ماهنامة دانشکدة پرستاری و مامایی ارومیه،10(3): 340-352.
  4. حسنی، محمد، صداقت، رقیه، کاظم‏زاده بیطالی، مهدی (1396). ارتباط بین جو اخلاقی، استرس شغلی، و رضایت شغلی پرستاران، اخلاق پزشکی، 11(40): 63-71.
  5. حریری، غلامرضا، یغمایی، فریده، زاغری تفرشی، منصوره و شاکری، نزهت (1391). بررسی برخی عوامل مرتبط با ترک خدمت در پرستاران شاغل در بیمارستان‏های آموزشی تابع دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی،  مدیریت ارتقای سلامت، 1(3): 17-27.
  6. خزئی، صبریه، شایسته‏فرد، مرضیه،  سعیدالذاکرین،  منصوره و چراغیان، بهمن (1392). جو اخلاقی سازمانی واقعی و ایده‏آل از دید پرستاران بیمارستان‏های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اهواز،مجلةایرانیاخلاق و تاریخ پزشکی، 6(2): 99-110.
  7. دلگشایی، بهرام، توفیقی، شهناز و کرمانی، بهناز (1387). رابطة جو سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان و مدیران بیمارستان‏های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان، افقدانش،فصل‏نامةدانشگاهعلومپزشکیوخدماتبهداشتیدرمانیگناباد، 14(4): 60-68.
  8. رحیم‏نیا، فریبرز و نیکخواه فرخانی، زهرا (1390). تأثیر جو اخلاقی سازمان بر هویت سازمانی و تمایل به ترک خدمت فروشندگان، فصل‏نامة اخلاق در علوم و فناوری، 6(4): 1-11.
  9. زمینی، سهیلا، حسینی‏نسب، داوود، زمینی، سمیرا و زارعی، پروین (1390). بررسی رابطة فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی و فرسودگی شغلی در میان کارکنان دانشگاه تبریز، فصل‏نامةسلامت کار ایران، 8(1): 30-40.

10. سعیدی، معصومه، طلایی، علی، درخشان، اکبر، و خدایی، غلامحسن (1392). بررسی رابطه بین رضایت شغلی و سطوح فرسودگی شغلی در کارکنان درمانی شاغل در بیمارستان‏های شهر مشهد،مجلة سازمان نظام پزشکی مشهد، 17(1): 6-9.

11. فیاضی، مرجان و  ضیایی، ثریا (1393). تأثیر فلات‏زدگی شغلی بر فرسودگی شغلی و تمایل به ترک خدمت کتابداران، پژوهش‏نامة مدیریت تحول، 6(11): 73-91.

12. کریمی، مهدی، رجایی‏پور، سعید و هویدا، رضا (1389). بررسی رابطه بین جو سازمانی و رفتار اخلاقی در بین کارکنان دانشگاه‏های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان، فصل‏نامةرهبری و مدیریت آموزشی، 4(1): 83-102.

13. کوشازاده، علی و عزیزآبادی، ابوالفضل (1393). تأثیر عدالت سازمانی ادراک‏شده بر تمایل به ترک خدمت با میانجیگری هویت سازمانی، حمایت سازمانی، و خشنودی شغلی، دانش و پژوهش در روان‏شناسی کاربردی، 15(2): 25-36.

14. محمدزاده نوجه‏دهی،  مریم، رفیعی،  فروغ، اشقلی فراهانی،  منصوره و بحرانی، ناصر (1393). مقایسة تمایل به ترک خدمت پرستاران شاغل در بیمارستان‏های مجری و غیرمجری طرح تعالی سازمان،  مرکز تحقیقات مراقبت‏های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران، نشریة پرستاری ایران، 27(88): 46-55.

15. محمدنیا، اشرف (1390). رضایت شغلی، شرط موفقت بانک‏ها، بانک و اقتصاد، 116: 54-57.

16. نیکبخت نصرآبادی، علیرضا، سالاری، امیر، حسین‏پور، محمد و یکانی‏نژاد، میرسعید (1393). بررسی میزان فرسودگی شغلی و تمایل به ترک خدمت و ارتباط آن‏ها در پرسنل پرستاری بخش اورژانس، پژوهش پرستاری، 9(3): 19-29.

17. نجفی، محمد، کریمی، مهدی، قهرمانی­فرد، علی و رضوانی، سیدمرتضی (1389). بررسی رابطۀ بین ابعاد جواخلاقی و رضایت شغلی در میان کارکنان اداره­های آموزش و پرورش شهر اصفهان، رویکردهای نوین آموزشی، 5(2): 1-22.

18. Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of occupational psychology, 63(1), 1-18.

19. Allisey, A.F., Noblet, A.J., Lamontagne, A.D. and Houdmont, J. (2014). Testing a model of officer intentions to quit: the mediating effects of job stress and job satisfaction, Criminal Justice and Behavior41(6): 751-771.

20. Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological bulletin, 103(3), 411.

21. Atabay, G., Çangarli, B.G. and Penbek, Ş. (2015). Impact of ethical climate on moral distress revisited: multidimensional view, Nursing ethics22(1): 103-116.

22. Babin, B.J., Boles, J.S. and Robin, D.P. (2000). Representing the perceived ethical work climate among marketing employees, Journal of the Academy of Marketing Science, 28(3): 345-358.

23. Chiron, B., Michinov, E., Olivier-Chiron, E., Laffon, M. and Rusch, E. (2010). Job satisfaction, life satisfaction and burnout in French anaesthetists, Journal of Health Psychology, 15(6): 948-958.

24. Chye Koh, H. and Boo, E.F.H. (2004). Organisational ethics and employee satisfaction and commitment, Management Decision, 42(5): 677-693.

25. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of marketing research, 382-388.

26. Goldman, A. and Tabak, N. (2010). Perception of ethical climate and its relationship to nurses’ demographic characteristics and job satisfaction, Nursing Ethics, 17(2): 233-246.

27. Hair Jr, J. F. (2006). Black, WC, Babin, BJ Anderson, RE & Tatham, RL (2006). Multivariate data analysis, 6.

28. Hajdukova, A. and Klementova, J. (2015). The job satisfaction as a regulator of the working behaviour, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 190: 471-476.

29. Han, S.J. (2014). Ethical climate and Turnover Intention of Nurses in the South Korea, Adv Sei Technol Lett, 47: 296-300.

30. Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Bliss, J. R. (1990). Organizational climate, school health, and effectiveness: A comparative analysis. Educational Administration Quarterly, 26(3), 260-279.

31. Joseph, J. and Deshpande, S.P. (1997). The impact of ethical climate on job satisfaction of nurses, Health care management review, 22(1): 76-81.

32. Konovsky, M. A., & Organ, D. W. (1996). Dispositional and contextual determinants of organizational citizenship behavior. Journal of organizational behavior, 17(3), 253-266.

33. Koo Moon, H. and Kwon Choi, B. (2014). How an organization's ethical climate contributes to customer satisfaction and financial performance: Perceived organizational innovation perspective, European Journal of Innovation Management, 17(1): 85-106.

34. Kwon Choi, B., Koo Moon, H. and Ko, W. (2013). An organization's ethical climate, innovation, and performance: Effects of support for innovation and performance evaluation, Management Decision, 51(6):1250-1275.

35. Liang, Y.W. (2012). The relationships among work values, burnout, and organizational citizenship behaviors: A study from hotel front-line service employees in Taiwan, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 24(2): 251-268.

36. Lomax, R. G., & Schumacker, R. E. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. psychology press.

37. Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of organizational behavior, 2(2), 99-113.

38. Martin, K.D. and Cullen, J.B. (2006). Continuities and extensions of ethical climate theory: A meta-analytic review, Journal of Business Ethics, 69(2): 175-194.

39. Mathew, J., Ram, D., Bhattacharjee, D. and Sharma, A. (2013). Self-esteem, job satisfaction and burnout between general and psychiatric nursing staff: A comparative study, Journal of Health Management, 15(4): 595-612.

40. Mulki, J.P., Jaramillo, F. and Locander, W.B. (2006). Effects of ethical climate and supervisory trust on salesperson’s job attitudes and intentions to quit, Journal of Personal Selling and Sales Management, 26(1): 19-26.

41. Mutebi, H., Kakwezi, P. and Ntayi, J.M. (2012). Ethical work climate in Ugandan Procuring and Disposing entities: Implications for leadership, International Journal of Business and Social Science, 3(18).

42. Naveed, S. and Rana, N.S. (2013). Job burnout process and its implications in HRM practices: A case study of trainee doctors in public health organization, Asian Journal of Business Management, 5(1): 113-123.

43. Paraboteeah, K.P., Chen, H.C., Lin, Y.T., Chen, I.H., Lee, A.Y. and Chung, A. (2010). Establishing organizational ethical climates: how do managerial practices work?, Journal of Business Ethics, 97(4): 599-611.

44. Portoghese, I., Galletta, M., Coppola, R. and Finco, G. (2014). Burnout and workload among health care workers:the moderating role of job control, Safety and health at work, 152-157.

45. Roach Anleu, S. and Mack, K. (2014). Job satisfaction in the judiciary, Work, employment and society, 28(5): 683-701.

46. Roche, M. and Haar, J.M. (2013). Leaders life aspirations and job burnout: a self-determination theory approach, Leadership and Organization Development Journal, 34(6): 515-531.

47. Schwepker, C.H. (2001). Ethical climate’s relationship to job satisfaction, organizationalcommitment, and turnover intention in the salesforce, Journal of Business Research, 54(1): 39-52

48. Shacklock, A., manning, M. and Hort, L. (2011). Dimensions and types of ethical climate within public sector human resource management, Journal of new business ideas and trends, 9(1): 51-66.

49. Simha, A. and Cullen, J.B. (2012). Ethical climates and their effects on organizational outcomes: Implications from the past and prophecies for the future, The Academy of Management Perspectives, 26(4): 20-34.

50. Simha, A., F. Elloy, D. and Huang, H. C. (2014). The moderated relationship between job burnout and organizational cynicism, Management decision, 52(3): 482-504.

51. Tong, J., Wang, L. and Peng, K. (2015). From person-environment misfit to job burnout: Theoretical extensions, Journal of Managerial Psychology, 30(2): 169-182.

52. Trépanier, S.G., Fernet, C., Austin, S. and Ménard, J. (2015). Revisiting the interplay between burnout and work engagement: An exploratory structural equation modeling (ESEM) approach, Burnout Research, 2(2): 51-59.

53. Tsai, M.T. and Huang, C.C. (2008). The relationship among ethical climate types, facets of job satisfaction, and the three components of organizational commitment: A study of nurses in Taiwan, Journal of Business Ethics, 80(3): 565-581.

54. Ünal, Ö.F. (2012). Relationship between organizational commitment and ethical climate: The mediating role of job satisfaction dimensions (a study in a group of companies in Turkey), Journal of WEI Business and Economics,1(1): 92-105.

55. Victor, B. and Cullen, J.B. (1988). The organizational bases of ethical work climates, Administrative science quarterly, 101-125.

56. Wang, Y.-D. and Hsieh, H.-H. (2012). Organizational ethical climate and employee silence: a cross-level analysis, The asian conference on the social sciences,osaka, japan, 66(6): 113-131.

57. Zehir, C., Erdogan, E. and Basar, D. (2011). The relationship among charismatic leadership, ethical climate, job satisfaction and organizational commitment in companies, Journal of Global Strategic Management, 10, 49-59