تأثیر مضمون‌های فرهنگ اخلاق‌مداری بر بی‌طرفی حسابرس: تحلیلی بر ادراک رهبری تحول‌گرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مدیریت برنامه‌ریزی امور فرهنگی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

3 گروه مدیریت، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مضمون‌های فرهنگ اخلاق‌مداری بر بی‌طرفی حسابرس با توجه به نقش تعدیل‌کنندة رهبری تحول‌گرای شرکای حسابرس صورت گرفت. این پژوهش از نوع کاربردی و به صورت توصیفی‌‌‌ـ همبستگی است و در بازة زمانی شش ماه انجام گرفت. جامعة آماری پژوهش شامل ۲۱۱ نفر از حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی و مؤسسات حسابرسی بخش خصوصی بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد که روایی و پایایی آن تأیید و به منظور تحلیل و آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شد. نتایج نشان داد فرهنگ اخلاقی در مؤسسات حسابرسی بر رفتار بی‌طرفانة حسابرس با شدت ۷۶/۴ تأثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین، مشخص شد رهبری تحول‌گرای شریک حسابرس به منزلة متغیر تعدیل‌کننده با شدت ۳۷/۴ تأثیر مثبت فرهنگ اخلاق‌مداری بر رفتار بی‌طرفانة حسابرس را در جهت مثبت تقویت می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


بنی‌مهد، بهمن؛ امیر نجاتی (1395). «بررسی رابطة بین فرهنگ ‌سازمانی و تعهد ‌کاری حسابرسان»، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، ۸ (۳۰)، صص 119 ـ 137.
حاجیها، زهره؛ الهه خدامرادی (1394). «نقش فرهنگ اخلاقی در عملکرد حسابرسان»، اخلاقدرعلوموفنّاوری، ۱۱ (۳)، صص 125 ـ 130.
حسین‌پور محمدآبادی، زهره؛ محمدعلی نادی (۱۳۹۵). «رابطة بین فرهنگ اخلاقی سازمانی و تصمیم‌های اخلاقی مدیران و کارکنان»، اخلاق در علوم و فناوری، ۱۱ (۲)، صص 85 ـ ۱۰۴.
رجب‌علی‌زاده، جواد؛ رضا حصارزاده؛ محمد‌علی باقرپور (1395). «بررسی رابطۀ بین دو بُعد شکاکیت و بی‌طرفیِ تردید حرفه‌ای با قضاوت حرفه‌ای حسابرس»، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 23 (2)، صص 173 ـ 192.
غلام‌رضایی، محسن؛ محمد حسنی (1396). «نقش طرز تفکر، ارزش‌های اخلاقی، و انحراف‌های رفتاری در میزان تردید حرفه‌ای حسابرسان»، پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 6 (2)، صص 47 ـ 84.
مهدوی، غلام‌حسین؛ عبدالحمید هوشمند (۱۳۹۲). «بررسی تأثیر فرهنگ اخلاقی سازمان بر رفتار حسابرس»، دانش حسابرسی، س 13، ۵۱ (۲)، صص 1 ـ ۲۴.
References
Alleyne, B. & Amaria, P. (2013). “The effectiveness of corporate culture, auditor education, and legislation in identifying, preventing, and eliminating corporate fraud”, International Journal of Business, Accounting, and Finance, 7 (1),  pp. 34–62.
Banimahd, B. & Nejati, A. (2016). “Investigating the relationship between organizational culture and auditors' work commitment”, financial accounting and auditing research, 8 (30), pp. 119-137. (In Persian).
Barrainkua, I. & Espinosa-Pike, B. (2018). “The Influence of Auditors’ Commitment to Independence Enforcement and Firms’ Ethical Culture on Auditors’ Professional Values and Behaviour”, in Cynthia Jefrey (ed.), Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting (Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting, Volume 21), Emerald Publishing Limited, 12 (1), pp. 17-52
Bass, B.M. & Avolio, B.J. (1995). MLQ Multifactor Leadership Questionnaire: Sampler Set, Mind Garden, Redwood City, CA.
Bauer, T. (2015). “The effects of client identity strength and professional identity salience on auditor judgments”, The Accounting Review, 90 (1), pp. 95–114
Casey, D. P., Davidson, R. A., & Schwartz, B. N. (2001). “The effect of organizational culture and ethical orientation on accountants’ ethical judgments”, Journal of Business Ethics, 34 (2), pp. 101–121.
Douglas, P. C., Davidson, R. A., & Schwartz, B. N. (2001). “The effect of organizational culture and ethical orientation on accountants’ ethical judgments”, Journal of Business Ethics, 34 (2), pp. 101–121.
Finn, D. W., Chonko, L. B., & Hunt, S. D. (1988). “Ethical problems in public accounting: The view from the top”, Journal of Business Ethics, 7 (8), pp. 605–615.
Gholamrezaee, M. & hasani, M. (2018). “The Role of Auditors’ Mindset, Moral Values and Behavioral Deviations on Their Professional Skepticism”, Applied Research in Financial Reporting, 6 (2), pp. 47-84. (in Persian).
Hajiha, Z. & Khodamoradi, E. (2015). “The role of ethical culture in the performance of auditors”, Journal of Ethics in Science and Technology, 11 (3),  pp. 125-130. (in Persian).
Holtbrügge, D., Baron, A., & Friedmann, C. B. (2017). “Personal Attributes, Organizational Conditions, and Ethical Attitudes: A social cognitive approach”, Business Ethics: A European Review, 24 (3), pp. 264–281.
Hosinpoor-Mohammadabadi, Z. & Nadi, M.A. (2016). “The relationship between organizational ethical culture and ethical decisions of managers and employees”, Ethics quarterly in science and technology, 11 (2), pp. 95-104. (in Persian).
Hurtt, R. K. (2010). “Development of a scale to measure professional skepticism”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 29 (1), pp. 149–171.
Ismail, S. & Yuhanis, N. (2018). “Determinants of ethical work behaviour of Malaysian public sector auditors”, Asia-Pacific Journal of Business Administration, Vol. 10, Issue: 1, pp. 21-34. https://doi.org/10.1108/APJBA-07-2017-0068
Jenkins, J. G., Deis, D. R., Bedard, J. C., & Curtis, M. B. (2008). “Accounting firm culture and governance: A research synthesis”, Behavioral Research in Accounting, 20 (1), pp. 45–74.
Kaptein, M. (2011). “Understanding unethical behavior by unraveling ethical culture”, Human Relations, 64 (6), pp. 843–869.
Mahdavi, Gh.H. & Hooshmand, A.H. (2013). “Investigating the Impact of the Ethical Culture of the Organization on Auditor's Behavior”, Auditing Knowledge, Year 13, 51 (2), pp. 1-24. (in Persian).Pierce, B. & Sweeney, B. (2005). “Management control in audit firms: Partners’ perspectives”, Management Accounting Research, 16 (3), pp. 340–370.
Rajab-Ali-Zadeh, J., Hesarzadeh, R., & Bagher-Pour, M. (2016). “An Investigation of the Relationship between Two Dimensions of Presumptive Doubt and Professional Skepticism With Professional Judgment of an Auditor”, Accounting and Auditing Review, 23 (2), pp. 173-192. (in Persian).
Schaubroeck, J., S. Lam, S. K., & Cha, S. E. (2007). “Embracing transformational leadership: Team values and the impact of leader behavior on team performance”, Journal of Applied Psychology, 92 (4), pp. 1020–1030.
Shafer, W. E. & Wang, Z. (2010). “Effects of ethical context on conflict and commitment among Chinese accountants”, Managerial Auditing Journal, 25 (4), pp. 377–400.
Shamir, B., House, R., & Arthur, M. B. (1993). “The motivational effects of charismatic leadership: A self-concept based theory”, Organization Science, 4 (4), pp. 577–594.
Svanberg, J. & Öhman, P. (2016). “Does Ethical Culture in Audit Firms Support Auditor Objectivity”, Accounting in Europe, 13:1, pp. 65-79.
-------------------------------. (2017). “Does Charismatic Client Leadership Constrain Auditor Objectivity?”, Behavioral Research in Accounting: Spring, Vol. 29, No. 1, pp. 103-118.
Sweeney, B., Arnold, D., & Pierce, B. (2010). “The impact of perceived ethical culture of the firm and demographic variables on auditors’ ethical evaluation and intention to act decisions”, Journal of Business Ethics, 93 (4), pp. 531–551.
Trevino, L. K., Butterfield, K. D., & McCabe, D. L. (1998). “The ethical context in organizations: Influences on employee attitudes and behaviors”, Business Ethics Quarterly, 8 (3), pp. 447–476.
Van Knippenberg, D., van Knippenberg, B., De Cremer, D., & Hogg, M. A. (2004). “Leadership, self, and identity: A review and research agenda”, Leadership Quarterly, 15 (6), pp. 825–856.
Victor, B. & Cullen, J. B. (1988). “The organizational bases of ethical work climates”, Administrative Science Quarterly, 33 (1), pp. 101–125.
Walumbwa, F. O., Avolio, B, J., & Zhu, W. (2008). “How transformational leadership weaves its influence on individual job performance: The role of identification and efficacy beliefs”, Personnel Psychology, 61 (4), pp. 793–825.
Windsor, C. & Ashkanasy, N. (1996). “Auditor independence decision-making: The role of organizational culture perceptions”, Behavioral Research in Accounting, 8 (supplement), pp. 80–97.
Yammarino, F., Dionne, S., Schriesheim, C., Dansereau, F. (2008). “Authentic leadership positive organizational behavior: A meso, multi-level perspective”, The leadership Quarterly, 19 (2), pp. 693-707.
Zhou, Y. D. (2017). Counteracting the directional influence of incentives on auditor judgment, Working paper Emory University.