فراتحلیل پیشایندها و پیامدهای توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدة مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانشیار، دانشکدة مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق شناسایی پیشایندها و پیامدهای توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان با استفاده از رویکرد فراتحلیل است. تحقیق حاضر از نظر هدف توصیفی، از نظر نوع استفاده کاربردی، و از نظر نوع داده‏ها کمّی است. جامعة مورد بررسی در پژوهش مقالات چاپ‌شده در مجلات علمی‌ـ پژوهشی در زمینة توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان، از سال 1390 تا تابستان سال 1398، بود که 53 مورد با استفاده از روش نمونه‏گیری غیرتصادفی هدفمند به عنوان نمونه وارد فرایند فراتحلیل شدند. پژوهش‏های منتخب با استفاده از نرم‌افزار CMA2 (نرم‌افزار جامع فراتحلیل) تحلیل شدند. پایایی تحقیق شامل پایایی شناسایی از طریق توافق داوران در انتخاب پژوهش‏ها و طبقه‏بندی آن‏ها، پایایی کدگذاری از طریق توافق داوران دربارة استفاده از مفاهیم خاص برای کدگذاری متغیرها، و پایایی سطح معناداری و اندازة اثر از طریق توافق در محاسبات اندازة اثر بین دو فراتحلیلگر به دست آمد. یافته‌ها نشان دادند از بین پیشایندهای توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان، به ترتیب، متغیرهای رهبری خیرخواه (877/0)، مدیریت دانش (772/0)، سرمایة اجتماعی (616/0)، رهبری اصیل (609/0)، حافظة سازمانی (603/0)، و رهبری معنوی (601/0) بیشترین اندازة اثر را دارند. همچنین از بین پیامدهای توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان، به ترتیب، متغیرهای آوای کارکنان (853/0)، مزیت رقابتی (734/0)، عملکرد شغلی (724/0)، معنویت در کار (655/0)، خلاقیت کارکنان (630/0)، و جو‌ّ نوآورانه (626/0) بیشترین اندازة اثر را دارند.

کلیدواژه‌ها


آقاجانی، حسین‌علی؛ حسین صمدی؛ حمزه صمدی (1392). «ارتباط رفتار شهروندی سازمانی و توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان»، مدیریت دولتی، 5(2)، صص 1 ـ 18.
امیرخانی، طیبه؛ اکرم هادی‌زاده؛ سهیل عظیمی (1396). «انسداد سازمانی و عوامل کاهندة آن: مطالعة تأثیر توانمندسازی روان‏شناختی، جو‌ّ پیشگامی، و آوای کارکنان در سازمان»، چشم‌انداز مدیریت دولتی، 29، صص 117 ـ 134.
امینی، علی‌رضا؛ اسماعیل مزروعی؛ معصومه آقاجری (1396). «نقش توانمندسازی روان‏شناختی و تمایل به کارآفرینی کارکنان در رابطة بین بازارگرایی و نوآوری سازمانی»، مدیریت بازرگانی، 9(2)، صص 233 ـ 258.
بنسبردی، علی؛ محسن اسماعیلی‏ثانی (1397). «مطالعة اثر رهبری تحول‏گرا بر بهره‏وری نیروی انسانی با توجه به نقش میانجی توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان (مطالعة موردی: وزارت ورزش و جوانان)»، مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 5(4)، صص 31 ـ 44.
بیک‏زاد، جعفر؛ نادر رضوانی؛ علی یاوری (1396). «ارزیابی توانمندسازی روان‏شناختی مدیران و تأثیر آن بر نگرش آنان به برنامه‏ریزی استراتژیک در معاونت توسعة منابع انسانی شرکت ملی نفت ایران»، مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 9(34)، صص 195 ـ 214.
حسن‏زاده، محمدصادق؛ راضیه باقرزاده (1397). «تأثیر سرمایة اجتماعی بر توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان: بررسی نقش میانجی بهزیستی ذهنی»، مدیریت سرمایة اجتماعی، 5(1)، صص 111 ـ 134.
حسنی، رفیق؛ معصومه توکلی؛ خلیل زندی (1395). «نقش میانجی توانمندسازی روان‏شناختی در تبیین ارتباط رهبری تحول‏آفرین و درگیری شغلی کارکنان»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 14(3)، صص 883 ـ 907.
خلیفه‏سلطان، حشمت؛ عبدالله ساعدی؛ سجاد اعتمادیان (1396). «تأثیر رهبری تحول‏گرا بر توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان برای توسعة قابلیت‏ها و فعالیت‏های کارآفرینی در سازمان»، مطالعات رفتار سازمانی، 6(1)، صص 121 ـ 145.
رضایی‏منش، بهروز؛ صمد بارانی (1392). «بررسی عوامل مؤثر در توانمندسازی روان‏شناختی منابع انسانی»، فرایند مدیریت و توسعه، 26(4)، صص 101 ـ 118.
سالاری محمدآباد، محمد؛ مازیاری، محمد (1395). «تاثیر ساختار سازمانی بر درگیری شغلی کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان: نقش واسطه ای توانمدسازی روان شناختی»، مدیریت ورزشی، 8(2)، صص 281-297.
سپهوند، رضا؛ جواد حسنوند (1397). «تبیین مفهوم رهبری خیرخواه و نقش آن در توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان»، مطالعات رفتار سازمانی، 7(4)، صص 53 ـ 83.
سلطانی، ایرج؛ صریحی­اسفستانی، رسول؛ عباسی، حمیده (1392). «نقش رفتار شهروندی سازمانی در تاثیر حمایت سازمانی ادراک شده و توانمندسازی روانشناختی بر عملکرد شغلی»، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 22(70)، صص 209-229.
قربانی‏زاده، وجه‌الله (1394). راهنمای کاربردی فراتحلیل یا نرم‌افزار CMA2، تهران، جامعه‌شناسان.
قلی‏پور، رحمت‏الله؛ حمزه صمدی؛ حسین صمدی (1394). «ارتقای توانمندسازی روان‏شناختی در پرتو تسهیم دانش»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 13(3)، صص 879 ـ 905.
کردنائیج، اسدالله؛ علی‌رضا بخشی‏زاده؛ مهدی فتح‏اللهی (1394). «بررسی تأثیر توانمندسازی روان‏شناختی کارکنان بر توانمندسازی ساختاری»، مطالعات رفتار سازمانی، 4(14)، صص 97 ـ 119.
محمودی­کیا، مریم؛ ارشدی، نسرین؛ احمدی، سحر؛ بهارلو، مصطفی (1394). «رابطه رهبری اخلاقی با توانمندسازی روان­شناختی با میانجی­گری عدالت رویه­ای و عدالت تعاملی»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 13(1)، صص 267-287.
منتخب­یگانه، محمد؛ بشلیده، کیومرث؛ بهارلو، مصطفی (1393). «بررسی اثر رهبری خدمتگزار بر رفتار شهروندی سازمانی: نقش واسطه­ای توانمندسازی روانشناختی، عدالت سازمانی و خشنودی شغلی»، مطالعات رفتار سازمانی، 3(4)، صص 63-87.
References
Aghajani, H., Samadi, H., & Samadi, H. (2013). “Organizational Citizenship Behavior`s Relationship and staff`s Psychological Empowerment”, Journal of Public Administration, 5(2), pp. 1-18. (in Persian)
Amini, A., Mazrouei, E., & Aghajeri, M. (2017). “The role of Empowerment and Tendency to Entrepreneurship in Relationship between Market- Orientation and Organizational Innovation”, Journal of Business Management, 9(2), pp. 233-258. (in Persian)
Amirkhani, T., Hadizadeh, A., & Azimi, S. (2017). “Organizational Blockage and Its Reducing Factors: A Study of the Impact of Psychological Empowerment, Pioneering Atmosphere, and Staff Voice on the Organization”, Public Administration Perspective, 29, pp. 117-134. (in Persian)
Beykzad, J., Rezvan, S., & Yavari, A. (2018). “Evaluating Psychological Empowerment of Managers and its Effects on their Attitudes toward Strategic Planning”, Human resource Management in Oil Industry, 9(34), pp. 195-214. (in Persian)
Bonesbordi, A. & Esmaili, M. (2019). “Studying effect of Transformation Leadership on Human Resource Efficiency Based on the Mediating role of Employee`s Psychological Empowerment”, Organizational Behavior Management in Sport Studies, 5(4), pp. 31-44. (in Persian)
Chan, S. (2017). “Benevolent leadership, perceived supervisory support, and subordinates’ performance: The moderating role of psychological empowerment”, Leadership & Organization Development Journal, 38 (7), pp. 897-911.
Dee, J., Henkin, A., & Duemer, L. (2003). “Structural antecedents and psychological correlates of teacher empowerment”, Journal of Educational Administration, 41(3), pp. 257-277.
Dust, S., Resick, C., Margolis, J., Mawritz, M., & Greenbaum, R. (2018). “Ethical leadership and employee success: Examining the roles of psychological empowerment and emotional exhaustion”, The Leadership Quarterly, 29(5), 570-583..
Fernandez, S. & Moldogaziev, T. (2013). “Employee Empowerment, Employee Attitudes, and Performance: Testing a Causal Model”, Public Administration Review, 73(3), pp. 490–506.
Gholipor, R., Samadi, H., & Samadi, H. (2015). “The Psychological Empowerment`s Enhancement in Light of Knowledge Sharing”, Organizational Culture Management, 13(3), pp. 879-905. (in Persian)
Ghorbanizadeh, V. (2015). Meta-analysis Practical Guide with CMA2 Software. Tehran: Sociology Publications. (in Persian)
Hasani, R., Tavakoli, M., & Zandi, K. (2016). “The Mediatory Role of Psychological Empowerment in Explaining Relationship between Transformational Leadership and Job Engagement”, Organizational Culture Management, 14(3), pp. 883-907. (in Persian)
Joo, B. & Shim, J. (2010). “Psychological Empowerment and Organization Commitment: The Moderating Effect of Organizational Learning”, International Human Resource Management, 21(2), pp. 83-596.
Khalife Soltani, H., Saedi, A., & Etemadian, S. (2017). “The Impact of Transformational Leadership on employee Psychological Empowerment in Order to Develop Capabilities and Entrepreneurial Activities in Organization”, Organizational Behavior Studies, 6(1), pp. 121-146. (in Persian)
Kordnaij, A. & Bakhshizadeh, A. (2015). “Investigate the Impact of Psychological Empowerment of Employees”, Organizational Behavior Studies, 4(3), pp. 97-120. (in Persian)
Khan, M., Saboor, A., Khan, N., & Ali, I. (2011). “Connotation of Employee`s Empowerment Emerging Challenges”, European Journal of Social Sciences, 22(4), pp. 556-564.
Pigott, T. (2012). Advances in Meta - Analysis. New York, Springer.
Rezaeemanesh, B. & Barani, S. (2014). “Effective Factors of Human Resources Psychological Empowerment”, Journal of Management and Development Process, 26(4), pp. 101-118. (in Persian)
Mahmoodikia, M., Arshadi, N., Ahmadi, S., & Baharloo, M. (2015). “Relationship of Ethical Leadership with Psychological Empowerment with Mediating of Procedural Justice and Interactional Justice”, Organizational Culture Management, 13(1), pp. 267-287. (in Persian)
Montakhab Yegane, M., Boshlideh, K., & Baharlou, M. (2014). “Analyze the Effect of Sevant Leadership on Organizational Citizenship Behavior: the Mediating Role of Psycological Empowerment, Organizational Jusstce and Job Satisfaction”, Organizational Behavior Studies, 3(4), pp. 63-87. (in Persian)
Salari, M., & Mazyari, M. (2016). “The Effect of Organizational Structure on Job Involvement in Employees of sport and Youth General Offices: The Mediating Role of Psycological Empowerment”, Journal of Sport Management, 8(2), 281-297. (in Persian)
Sepahvand, R. & Hassanvand, J. (2019). “Explaining the Concept of Benevolent Leadership and its Role in Employee Psychological Empowerment”, Organizational Behavior studies, 7(4), pp. 53-84. (in Persian)
Soltani, I., Sarihi Asfestani, R., & Abbasi, H. (2013). “The Impact of Perceived Organizational Support and psychological Empowerment on Job Performance: The Mediating effects of Organizational Citizenship”, Managements Studies in Development and Evolution, 22(70), pp. 209-229. (in Persian)
Tetik, N. (2016). “The Effects of Psychological Empowerment on Job Satisfaction and Job Performance of Tourist Guides”, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 6(2), pp. 221-240.
Vacharakiat, M. (2008). “The Relationships of Empowerment, Job Satisfaction, and Organizational Commitment among Filipino and American Registered Nurses Working in the U.S.A”, Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(9), pp. 7681-7689.