طراحی مدل مفهومی برای سنجش فرهنگ دانش سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران

2 دانشیار، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

هدف مطالعة حاضر ترسیم چارچوب مناسب برای طراحی و اجرای پروژه‌های مدیریت دانش در سازمان‌های تحقیقاتی و دانش‌بنیان با تأکید بر فرهنگ دانش است. ابتدا به روش کتابخانه‌ای متون نظری تحقیق بررسی شد. سپس، با استخراج شاخص‌‌ها و مؤلفه‌های مؤثر بر فرهنگ دانش، مدل مفهومی برای سنجش فرهنگ دانش طراحی شد. در پایان برای اعتبارسنجی ابزار تحقیق از طریق نظرسنجی و مصاحبه با خبرگان و در مرحلة بعد به منظور اعتبارسنجی ابزار جمع‌‌آوری اطلاعات، پرسشنامه بین محققان و کارکنان کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران توزیع و به روش‌ اعتبار محتوا و اعتبار عاملی بررسی شد. برای پایایی ابزار اندازه‌گیری دو معیار همسازی درونی و آلفای کرونباخ به‌کار گرفته شد. از طریق مطالعة متون نظری و تحقیقات حوزة مدیریت دانش، اجزا، ابعاد، و عوامل مؤثر بر فرهنگ دانش شناسایی شده، سپس، مدل مفهومی فرهنگ دانش طراحی شد. نتایج ارزیابی متغیرهای ابزار نشان داد بین همة مؤلفه‌های مورد بررسی رابطة معناداری وجود دارد که نشان‌دهندة همسازی درونی بالای ابعاد پرسشنامه است. از طرفی، معیار آلفای کرونباخ با ضریب بالای 7/0 نشان‌دهندة پایایی ابزار بود.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. ابراهیم پور، حبیب و دیگران (1390). «بررسی رابطة بین ویژگی‌های شغلی و رفتار شهروندی سازمانی در مرکز آموزش صداوسیما (با تأکید بر مدل هاکمن و الدهام)». پژوهش‌نامة مدیریت تحول، دورة سوم، شمارة پنجم، صفحات 124-90.
  2. ابراهیمیان جلودار، یاسر؛ ابراهیمیان جلودار، روح‌الله؛ ابراهیمیان جلودار، محمود (1391). «بررسی اثربخشی مدیریت دانش با مرور بر توانمندی‌ها و فرایند مدیریت دانش». توسعة سازمانی پلیس، شمارة 41، صفحات 104-89.
  3. پهلوانی، معصومه؛ پیرایش، رضا؛ علیپور، وحیده؛ ‌باشکوه، محمد (1389). «بررسی اولویت‌بندی عوامل فرهنگی مؤثر در به‌اشتراک‌گذاری دانش در مراکز تحقیق و توسعة پتروشیمی». مدیریت فناوری اطلاعات،2) 5(
  4. دیلمقانی، میترا (1392). ارائة مدل رابطة تبیین فرهنگ دانش با اثربخشی فرایندهای مدیریت دانش. پایان‌نامة دکتری، دانشگاه تهران، دانشکدة علم اطلاعات و دانش‌شناسی.
  5. عباسی، زهره؛ دیانی، محمدحسین؛ فتاحی، رحمت‌الله (1389). «شناسایی الگوی فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌ها و سنجش تأثیر آن‌ بر میزان اجرای مدیریت‌دانش». فصل‌نامة علوم و فناوری اطلاعات، دورة 25، شمارة سوم، صغحات 46-22.
  6. عسگری، ناصر و دیگران (1392). «تأثیر توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان بر توسعة ظرفیت خلق دانش در سازمان». مدیریت فناوری اطلاعات. دورة پنجم، شمارة اول، صفحات 126-107.
  7. محمدی مقدم، یوسف؛ الوانی، سیدمهدی؛ جبیبی بدرآبادی، محبوبه (1391). «الگوی جامع دانش‌آفرینی در سازمان‌های پلیسی». فصل‌نامة پژوهش‌های مدیریت انتظامی. دورة هفتم، شمارة چهارم، صفحات 500-479.
    1. Abili, K. et al. (2011). "The Role of effective factors on organizational knowledge sharing". International Conference on Education & Educational‌ Psychology (ICEEPSY2011), Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29, 1701-1706.
    2. Akgun, A. E.; Byrme, J.; Keskin, H. (2007). "Organizational intelligence: a structuration view". Journal of Organizational Change Management, 20(3), 272-289
    3. Ajzen, I.; Fishbein, M. (1980).Understanding Attitudes & predicating social behavior. Englewood Cliffs, NJ, Prentice-Hall
    4. Alavi, M.; Leidner, D. E. (2001). “Review: knowledge management and knowledge management systems: conceptual foundations & research issues”. MIS Quarterly,25(1), 107-136.
    5. Allameh et al. (2011)."Examining the impact of KM enablers on knowledge management process". Procedia Computer Science, 3, 1211-1223.
    6. Arsenijevi J. et,al. (2010). "The comparison of two groups in perception of knowledge management in the environment of higher education". Business Management, 4(6), 915-924.
    7. Aujirapongpan, S., et al. (2010). "Indicators of knowledge management capability for KM- effectiveness". The Journal of Information and Knowledge Management Systems, 40(2), 183-203.
    8. Chang, T.; Chuang, S. (2009). "Performance effects of knowledge management:‌ corporate management characteristics & competitive strategy enablers“. Asian Journal of Management & Humanity Sciences, 4(4),181-199.
      1. Davenport, T. H.; Prusak, L. (1998). Working knowledge: how organizations manage what they know. Boston, Harvard Business School Press.
      2. Debowsky, S. (2006). Knowledge management. Milton, John Wiley & sons.
      3. Gupta, A. K.; Govindarajan, V. (2000). "Knowledge management's social Dimension: Lessons from Nucor Steel, Sloan”. Management Review, 42(1), 71-81.
      4. Delong, D. W.; Fahey, L. (2000). “Diagnosing cultural barriers to knowledge management”. Academy of Management Executive, 14(4), 113-127.
      5. English, M. J.; Baker, W. H. (2006). Winning the Knowledge Transfer Race. New York, McGraw-Hill.
      6. Foss, N. J.,et al. (2009). "Encourage knowledge sharing among employees: how job design matters". Human Resource Management., 48 (6), 871-893.
      7. Gold, A. H.; Malhotra, A.; Segars, A. H. (2001). "Knowledge Management: An Organizational Capabilities Perspective". Journal of Management Systems, 18(1), 185-214.
      8. Gupta, A.; Govindarajan, V. (2000). “Knowledge flows within multinational Corporation”. Strategic Management Journal, 21(4), 473-496.
      9. Holsapple, C.” Singh, M. (2001). "The Knowledge chain model: activities for competitiveness”. Expert Systems with Applications, 20(1), 77-98.
      10. Hurley, Tracy A.; Green, Carolyn W. (2005). "Creating a knowledge management culture: the role of task, structure, technology & people in encouraging knowledge creation & transfer". Midwest Academy of management proceedings, 2oo5 annual conference on collaborative improvising: the playful intersection of jazz &work, march31-april2
      11. Jennex, M. E.; Smolnik, S.; Croasdell, D. T. (2009). “Towards a Consensus knowledge management success definition”. VINE: The Journal of Information & knowledge Management systems, 39(2), 174-188.
      12. Leavitt, H. J. (1965). Applying Organizational Change in Industry: Structural, Technological, & Humanistic Approaches". In Handbook of Organizations, edited by James G. March. Chicago: Rand McNally.
      13. Leonard-Barton, D. (1995). Wellsprings of knowledge: Building & sustaining the sources of innovation. Boston, MA. Harvard Business School Press.
      14. Mayfield, R. D. (2008). “Organizational culture & knowledge management: A study". Journal of Knowledge Management, 12(4), 3-15.
      15. Nonaka, I.; Takeuchi, H. (1995). "The Knowledge –creating company". New York, Oxford University Press.
      16. Oliver, S.; Kandadi, R. (2006). "How to develop knowledge culture in organizations? A multiple case study of large distributed organizations". Journal of Knowledge Management, 10(4), 6-24.
      17. Schein, E. H. (1999). The corporate culture survival guide: Sense & nonsense about culture change. San Francisco, CA, Jossey­Bass.
      18. Sims, H.; Szilagyi, A.; Keller, R. (1976). "The measurement of job characteristics". Academy of Management Journal, 19, 195–212.
      19. 34.  Smith, H. A.;. McKeen, J. D. (2002). Instilling a Knowledge –sharing culture. School of Business Queen's university.
      20. 35.  Stieger, J.; Hammou, K. A.; Galib, M. H. (2014). "An examination of the influence of organizational structure types & management levels on knowledge management practices in organizations". Journal of Business & Management,9(6)
      21. 36.   Stoel, M. D.; Muhanna, W. A. (2008). "Antecedents & Consequences of shared knowledge". Available online at: http://Citeseerx.ist.psu.edu.
      22. Travica, B. (2013). "Conceptualizing knowledge culture". Online Journal of Applied Knowledge Management, 1(2)
      23. Venkatesh, V.; Morris, M. G. (2000). "Why Don't Men Ever Stop to Ask for Directions? Gender, Social Influence, & Their Role in Technology Acceptance & Usage Behavior". MIS Quarterly, 24(1), 115-139.
      24. Wu, Chuan-Chun, et al. (2011). "Drivers of Organizational Knowledge management". African Journal of Business Management, 5(11), 4388-4402.
      25. Zaied, A. N. H. (2012). "An integrated knowledge management capabilities framework for assessing organizational performance". International Journal of Information Technology and Computer Science, 2, 1-10.
مجله علمی
دوره 14، شماره 2
تیر 1395
صفحه 389-407

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار